گسستم ز دنیای جافی امل
تو را باد بند و گشاد و عمل
غزال و غزل هر دوان مر تو را
نجویم غزال و نگویم غزل
مرا، ای پسر، عمر کوتاه کرد
فراخی‌ی امید و درازی‌ی امل
زمانه به کردار مست اشتری
مرا پست بسپرد زیر سبل
بسی دیدم اجلال و اعزازها
ز خواجهٔ جلیل و امیر اجل
ولیکن ندارد مرا هیچ سود
امیر اجل چون بیاید اجل
اگر عاریت باز خواهد ز ما
زمانه نه جنگ آید و نه جدل
چنانک آمدی رفت باید همی
به تقدیر ایزد تعالی وجل
تهی رفت خواهی چنانک آمدی
نماند همی ملک و مال و ثقل
مرو مفلس آنجا؛ که معلوم توست
که مر مفلسان را نباشد محل
چو ورزه به ابکاره بیرون شود
یکی نان بگیرد به زیر بغل
چو بی‌توشه خواهی همی برشدن
از این تیره مرکز به چرخ زحل؟
پشیزی که امروز بدهی ز دل
درمیت بدهند فردا بدل
ولیکن کسی کو نداده است دوغ
چرا دارد امید شیر و عسل؟
به بغداد رفتی به ده نیم سود
بریدی بسی بر و بحر و جبل
خدایت یکی را به ده وعده کرد
بده گر نداری به دل در خلل
جهان جای الفنج غلهٔ تو است
چه بی کار باشی در این مستغل؟
جهان را به سایهٔ درختی زدند
حکیمان هشیار دانا مثل
بپرهیز از این بی‌وفا سایه زانک
بسی داند این سایه مکر و حیل
گهی دست می‌یابد و گاه پای
به یک دست و یک پای لنگ است و شل
به دست زمانه کند آسمان
همی ساخته قصرها را طلل
به مکر جهان سجده کردند خلق
همی پیش ازین پیش لات و هبل
حدیث هبل سوی دانا نبود
شگفتی‌تر ازین پیش لات و هبل
حدیث هبل سوی دانا نبود
شگفتی‌تر از کار حرب جمل
وز این قوم کز فتنگی مانده‌اند
هنوز اندر آن زشت و تیره وحل
چگونه برد حمله بر شیر میش
کسی این ندیده‌است از اهل ملل
تو ای بی‌خرد گر نه دیوانه‌ای
مر آن میش را چون شده‌ستی حمل
به خونابه شوئی همی روی خویش
سزای تو جاهل بد آن مغتسل
تو را علت جهل کالفته کرد
کزین صعبتر نیست چیز از علل
نبینی که عرضه کند علتت
همی جان مسکینت را بر وجل؟
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر از ناپایداری دنیا و بی‌وفایی آن سخن می‌گوید. او احساس می‌کند که زندگی‌اش تحت تأثیر زمان و شرایط外ی قرار گرفته و امید و آرزوهایش به روزهای کوتاه زندگی‌اش محدود شده است. شاعر به تجربه‌هایش از مقام و ارجمندی اشاره می‌کند که در نهایت بی‌فایده هستند، زیرا مرگ به ناچار خواهد آمد و امتیاز و مال را نمی‌توان با خود برد. او به نقد پیروزی‌های ظاهری می‌پردازد و تاکید می‌کند که در پایان همه چیز به ناپایداری منجر می‌شود. شاعر همچنین به عدم اطمینان از آینده و خطرات دنیای مادی اشاره کرده و تاکید می‌کند که باید از سایه‌های فریبنده و مکر دنیوی دوری جست. در نهایت، او به جهل و نادانی آدم‌ها و تبعات آن می‌نگرد.
هوش مصنوعی: از دنیای فانی فاصله گرفتم، تو را به دست باد سپردم؛ هم برای بند کردن و هم برای رها کردن.
هوش مصنوعی: من به دنبال تو هستم، هم غزال و هم غزل. می‌خواهم تو را جستجو کنم، اما نمی‌توانم فقط به زیبایی غزال و شعر غزل بپردازم.
هوش مصنوعی: ای پسر، عمر من را کوتاه کرد امید و آرزوهای بی‌پایان.
هوش مصنوعی: دنیا مانند یک الاغ مست، من را به بدبختی سپرده است و مرا زیر بار سنگین مشکلات قرار داده است.
هوش مصنوعی: من بسیاری از احترام‌ها و ارادت‌ها را از سوی بزرگ‌مردان و امیران برجسته دیده‌ام.
هوش مصنوعی: اما هیچ سودی برای من ندارد، زیرا زمانی که مرگ بیاید، هیچ چیزی نمی‌تواند مانع آن شود.
هوش مصنوعی: اگر روزی زمانه خواسته‌هایش را از ما پس بگیرد، نه جنگی در می‌گیرد و نه بحث و جدلی شکل می‌گیرد.
هوش مصنوعی: چون به دنیا آمدی، باید بروی، این یک تقدیر است که از سوی خداوند متعال رقم خورده است.
هوش مصنوعی: هر انسانی که با دنیای مادی و ثروت می‌آید، در نهایت بدون هیچ چیز به سوی آخرت خواهد رفت و هیچیک از دارایی‌ها و اموالش با او نخواهد ماند.
هوش مصنوعی: به آنجا نرو که از وضعیت تو خبر دارند، چون در آن مکان جایی برای فقیران وجود ندارد.
هوش مصنوعی: وقتی فردی از کارش به خوبی بهره‌برداری می‌کند و به نتایج مثبتی می‌رسد، ممکن است به طور ناگهانی شغلی جدید یا فرصتی پیش بیاید که به او کمک کند تا از آن بهره‌مند شود. در واقع، او به دنبال فرصتی است تا پاداشی برای تلاش‌هایش به دست آورد.
هوش مصنوعی: زمانی که بدون توشه و آمادگی می‌خواهی از این دنیای تاریک و زشت به آسمان‌های دور بروی، آیا به آسانی می‌توانی به سیاره زحل رسید؟
هوش مصنوعی: امروز اگر به کسی کمکی کوچک کنی، در آینده همان کمک به خودت برمی‌گردد.
هوش مصنوعی: اما آیا کسی که دوغی نداشته، امید به شیر و عسل دارد؟
هوش مصنوعی: به بغداد رفتی و در نیمه شب از آنجا به سود و خوشدلی رسیدی، خیلی چیزها را در دشت و دریا و کوهستان تجربه کردی.
هوش مصنوعی: خداوند به یکی وعده داده که در ده جا به او کمک کند، پس هرگاه جزئی از دل‌مشغولی‌هایش را نداشته باشی، نگران نباش.
هوش مصنوعی: دنیا مملو از فرصتها و امکاناتی است که به خاطر تو فراهم شده؛ پس حتی اگر در این موقعیت بیکار باشی، همچنان از امکانات آن بهره‌مند خواهی شد.
هوش مصنوعی: حکیمان آگاه و دانا جهان را به مانند سایه‌ای از درختی توصیف کرده‌اند.
هوش مصنوعی: از این سایه‌ی بی‌وفا دوری کن، زیرا این سایه ترفندها و حقه‌های زیادی را می‌شناسد.
هوش مصنوعی: گاهی اوقات به راحتی پیش می‌رود و در مواقعی دیگر به سختی و با زحمت حرکت می‌کند، گاهی هم به خاطر ضعف و ناتوانی نمی‌تواند به خوبی حرکت کند.
هوش مصنوعی: زمانه به مانند آسمان، به ساختن قصرها و بناها مشغول است و این بناها را به نوعی نمایان می‌سازد.
هوش مصنوعی: مردم به تقلب و فریب دنیا تسلیم شدند و قبل از این هم به بت‌های لات و هبل سجده می‌کردند.
هوش مصنوعی: در یک زمان، داستان‌هایی که دربارهٔ هبل و لات نقل می‌شد، نشان‌دهندهٔ نادانی مردم و عدم درک آنان بود و هیچ چیز عجیب‌تر از این نبود که به درستی به حکمت و دانش واقعی دست نیابند.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که هیچ داستان یا موضوعی برای دانشمندان و انسان‌های آگاه از شرایط و وقایع، به اندازه‌ی کارزار جنگ جمل عجیب و شگفت‌آور نیست. در واقع، این اشاره به حالات نادر و غیرمنتظره‌ای دارد که در این جنگ به وقوع پیوست و نشان‌دهندهٔ عمق و پیچیدگی آن رویداد است.
هوش مصنوعی: این افراد هنوز از فتنه‌هایی که دچارش شده‌اند، به حالت نامناسب و تیره‌ای باقی مانده‌اند.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس تا به حال ندیده که میش یا گوسفند بتواند به شیر حمله کند.
هوش مصنوعی: ای نادان، اگر دیوانه نیستی، چرا به آن میش مثل دیوانگان رفتار می‌کنی؟
هوش مصنوعی: با رنج و زحمت، به جبران نادانی خود، باید چهره‌ات را بشویی، چون تو سزاوار آن هستی.
هوش مصنوعی: تو به خاطر نادانی‌ات به این وضعیت دچار شده‌ای، زیرا هیچ چیزی نمی‌تواند از این مشکل سخت‌تر باشد.
هوش مصنوعی: آیا نمی‌بینی که چقدر سختی برای تو به خاطر وجود مسکینان به وجود می‌آید؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بگشت از برش چرخ سالی چهل
پر از هوش مغز و پر از رای دل
چو سر کفته شد غنچۀ سرخ گل
جهان جامه پوشید همرنگ مل
چو جودش ببارد نبارد اَمَل
چو تیغش بخندد بگرید اجل
چنین داد پاسخ بُت دل گسل
که خورشید پوشید خواهی به گل
ایا شهریاران پاکیزه دل
ز دست شما ابر و دریا خجل
بود ابر از دستتان شرمسار
بود بحر از طبعتان منفعل
ولی را وفای شما دلفروز
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.