ای گشته جهان و دیده دامش را
صد بار خریده مر دلامش را
بر لفظ زمانه هر شبانروزی
بسیار شنودهای کلامش را
گفتهاست تو را که «بی مقامم من»
تا چند کنی طلب مقامش را؟
بارنده به دوستان و یاران بر
نم نیست غم است مر غمامش را
چون داد نوید رنج و دشواری
آراسته باش مر خرامش را
بر یخ بنویس چون کند وعده
گفتار محال و قول خامش را
جز کشتن یار خویش و فرزندان
کاری مشناس مر حسامش را
چون چاشت کند ز خویش و پیوندت
تو ساخته باش کار شامش را
گر بر تو سلام خوش کند روزی
دشنام شمار مر سلامش را
کس را به نظام دیدهای حالی
کو رخنه نکرد مر نظامش را؟
وز باب و ز مام خویش نرْبودش
یا زو نربود باب و مامش را
پرهیز کن از جهان بیحاصل
ای خورده جهان و دیده دامش را
و آگاه کن، ای برادر، از غدرش
دور و نزدیک و خاص و عامش را
آن را که همی ازو طمع دارد
گو «ساخته باش انتقامش را»
گر بر فلک است بام کاشانهش
چون دشت شمار پست بامش را
من کز همه حال و کارش آگاهم
هرگز طلبم مراد و کامش را؟
وین دل که حلالِ او نمیجوید
چون خواهد جست مر حرامش را؟
آن را طلب، ای جهان، که جویایست
این بیمزه ناز و عزّ و رامش را
وآشفته بدو سپاری و بوکه
شاهنشه ری کنی غلامش را
وز مشتری و قمر بیارائی
مر قبقب زین و اوستامش را
آخر بدهی به ننگ و رسوائی
بی شک یک روز لاف و لامش را
هرچند که شاه نامور باشد
نابوده کنی نشان و نامش را
وآشفته کنی به دست بیدادی
احوال به نظم و نغز و رامش را
بشنو پدرانه، ای پسر، پندی
آن پند که داد نوح سامش را
پرهیز کن از کسی که نشناسد
دنیی و نعیم بیقوامش را
وز دل به چراغ دین و علم حق
نتواند برد مر ظلامش را
زو دست بشوی و جز به خاموشی
پاسخ مده، ای پسر، پیامش را
بگذارش تا به دین همی خرّد
دنیای مزور و حطامش را
منگر به مثل جز از ره عبرت
رخسارهٔ خشکِ چون رخامش را
بل تا بکشد به مکر زی دوزخ
دیو از پس خویشتن لگامش را
بر راه امام خود همی نازد
او را مپذیر و هم امامش را
دیوی است حریص و کام او حرصش
بشناس به هوش دیو و کامش را
چون صورت و راه دیو او دیدی
بگذار طریقت نغامش را
وآنگه بگزار شکر ایزد را
وین منّت و نعمت تمامش را
وامی است بزرگ شکر او بر تو
بگزار به جهد و جدّ وامش را
شکری بگزار علم و دینش را
زان به که شراب یا طعامش را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری است که به بررسی ویژگیهای دنیا و انسانها میپردازد. شاعر به مخاطب هشدار میدهد که مراقب فریبهای دنیا باشد و از کسانی که به دنبال مقام و ثروت هستند، دوری کند. او بر این نکته تأکید میکند که نباید به ظاهر افراد و وعدههای آنها اعتماد کرد، چرا که اکثر این وعدهها بیاساس و پوچ هستند.
شاعر به مسائلی چون ناامیدی، غفلت از اصل دین و علم، و ضرورت هوشیاری در برابر فریبهای دنیا اشاره میکند. در نهایت، او بر اهمیت شکرگزاری از نعمتها و جهد و تلاش در زندگی تأکید میکند و میگوید که برای رسیدن به حقیقت، باید از دنیا و زرق و برق آن دوری کرد و به ارزشهای معنوی و اخلاقی توجه داشت.
هوش مصنوعی: ای جهان به گرد خود میچرخد و تو بارها در دامش گرفتار شدهای و دل خود را به او فروختهای.
هوش مصنوعی: در طول روز و شب، سخنان زمانه را شنیدهای و تجربههای زیادی را از آن کسب کردهای.
هوش مصنوعی: گفته است که من از مقام و مرتبه بیبهرهام، پس تا کی به دنبال مقام او خواهی بود؟
هوش مصنوعی: باران برای دوستان و یاران نیامده است، بلکه غم و اندوهی با خود به همراه دارد.
هوش مصنوعی: زمانی که خبر رنج و مشکلات به تو رسید، باید با آرامش و وقار آنها را بپذیری.
هوش مصنوعی: بر روی یخ بنویس، زیرا وقتی وعدهای بیپایه و قولی بیمحتوا داده میشود، مانند اثری بر یخ خواهد بود که با نخستین نشانهی گرما از بین میرود.
هوش مصنوعی: فقط کشتن محبوب و فرزندانش را به عنوان کار خود ندان، حسامش را فراموش نکن.
هوش مصنوعی: زمانی که برای صبحانه خود کارِ خود را کردهای و ارتباطی با او برقرار کردهای، برای شامش نیز آماده باش.
هوش مصنوعی: اگر روزی کسی به تو سلامی خوش بدهد، حتی اگر قبلاً به تو دشنام داده باشد، آن سلام را به حساب بیاور.
هوش مصنوعی: آیا کسی را دیدهای که به راستی در زندگیاش دچار اختلال یا اشکالی نشده باشد؟
هوش مصنوعی: او نه از پدر و مادر خود چیزی دارد و نه میتواند پدر و مادرش را از خود دور کند.
هوش مصنوعی: از دنیای بیفایده دوری کن، ای کسی که به دنیا چنگ زدهای و فریب آن را خوردهای.
هوش مصنوعی: ای برادر، او را آگاه کن از نیرنگ و فریبش، چه دور باشد و چه نزدیک، چه مخصوص باشد و چه عمومی.
هوش مصنوعی: اگر کسی از تو انتقام بگیرد، به او بگو که آمادهسازی انتقامش را انجام دهد.
هوش مصنوعی: اگر بام خانهاش در آسمان است، مانند دشت، پست بودن بامش را در نظر بگیر.
هوش مصنوعی: من از تمام حال و وضعیت او باخبرم، اما هرگز خواسته یا آرزوی او را از او طلب نمیکنم.
هوش مصنوعی: دل من که نمیخواهد چیزهای حرام را ترک کند، چگونه ممکن است به دنبال چیزهای حلال برود؟
هوش مصنوعی: ای جهان، آن چیزی را که میطلبی، جستجو کن، زیرا این زیباییهای بیمزه و زرق و برق، نیاز به جستجو دارند.
هوش مصنوعی: به او میسپاری و با خشمی که داری، چون یک پادشاه بر غلامش رفتار میکنی.
هوش مصنوعی: از سیاره مشتری و ماه، زیباییها و زینتهایی بیاور و بر سرم270 جل که مایه فخر و افتخار من است.
هوش مصنوعی: در نهایت، اگر به شرم و رسوایی تن بدهی، بهطور قطع روزی به نداشتن آن افتخار خواهی کرد.
هوش مصنوعی: هرچند که شاه معروف و بزرگی باشد، میتوانی نشانه و نام او را نابود کنی.
هوش مصنوعی: به وسیلهی بیعدالتی، اوضاع را به هم میزنی و نظم، زیبایی و شادی را تحت تأثیر قرار میدهی.
هوش مصنوعی: ای پسر، به خوبی گوش کن و از نصیحتی پدرانه بهره ببر، همان نصیحتی که نوح به پسرش داد.
هوش مصنوعی: از کسی که به خوبى دنیا و لذتهای پایدار آن آگاه نیست و آنها را درک نمیکند، دوری کن.
هوش مصنوعی: از دل نمیتوان تاریکی را به نور دین و علم حقیقت راه داد.
هوش مصنوعی: ای پسر، از دست او دور شو و جز به سکوت به او پاسخ نده.
هوش مصنوعی: به او اجازه بده تا در دین خود به خوبی و با ایمان زندگی کند و از دنیا فریبنده و زودگذر آن فاصله بگیرد.
هوش مصنوعی: به ظاهر و زیبایی دیگران ننگر، بلکه با نگاه عبرتآموز به چهرهٔ بیروح و سرد او مانند سنگ مرمر بنگر.
هوش مصنوعی: تا زمانی که او به فریب و نیرنگ نپردازد، دیوی که در جهنم است نمیتواند او را کنترل کند.
هوش مصنوعی: کسی که در مسیر امام خود سرکشی کند، به او احترام نگذار و هم امامش را از خود دور کن.
هوش مصنوعی: دیوهایی وجود دارند که بسیار طمعکارند و برای درک طمع آنها، باید به هوش و ویژگیهای آنها توجه کرد.
هوش مصنوعی: وقتی که چهره و رفتار شیطان را دیدی، راه و روش او را رها کن.
هوش مصنوعی: سپس شکرگزار خدا باش و از تمام نعمتها و لطفهای او سپاسگزاری کن.
هوش مصنوعی: باید قدر نعمتهای بزرگ خداوند را دانست و برای حفظ آنها تلاش کرد و از سختیهای زندگی نگذشت.
هوش مصنوعی: از دانایی و دیانت او قدردانی کن، زیرا این بهتر است از نوشیدنی یا غذایی که به او تقدیم میشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.