خاصه وهمی کان ز جنس آتش است
زین رهش نسبت به دیو سرکش است
اصل دیوِ وهم از آتش بود
هرچه از آتش بود سرکش بود
آن غضب هم از سلال آذر است
آذر ایشان را پدر هم مادر است
زین ره ایشان راست با شیطان نسب
روح را هستند دشمن زین سبب
لیک تا باشد خرد منزل نشین
روح را باشد وزیر راستین
طوعاً و کرهاً به قیدش اندر است
روح را خواهی نخواهی چاکر است
لیکن از هم جنسی اهریمنان
هستشان با اهرمن میلی نهان
ره نمایند اهرمن را سوی دل
صد پیام آرند از وی متصل
وهم آرد بهر خدام حصار
هر زمانی وعده‌های بیشمار
از هوا آرد سوی دل مژده‌ها
وز هوس او را نماید جلوه‌ها
محفل آراید همی در بزم دل
اندر آن بنشسته خوبان چگل
لعبتی را گاه آراید چو مهر
پیش نفسش پرده برگیرد ز چهر
گه کند از سیم و زر خروارها
پیش نفس آرد از آن قِنطارها
گه کند صد چشمه در صحرا روان
گه ز روم و هند آرد کاروان
گه تو را شد دشمنی سینه شکاف
نفس را با او گذارد در مصاف
در گه و بیگاه در شام و سحر
همنشین نفس سازد این صور
اندک اندک خو کند نفس نفیس
با هواها و هوسهای خبیس
جفت گردد روز و شب با این صور
در نماز و طاعت و در خواب و خَور
زان خیالاتش نباشد انفکاک
سوی دلشان او رود بی بیم و باک
تا شوند از مدخل و مخرج خبیر
راهها یابند از بالا و زیر
عقلِ دور اندیش را غافل کند
رخنه‌ها اندر حصار دل کند
عقل گوید روح را کی شه بتار
زین رفیقان الحذار و الحذار
ای خدا از این رفیقان الحذر
این سپاه دشمن است ای بیخبر
در حصار دل مده ره زینهار
این گروه حیله ساز نابکار
نفسِ محو جلوه‌های آن صور
پندِ عقل او را کجا بخشد اثر
نفس مسکین محو و شیطان هوشیار
غافل این از کار و آن در فکر کار
هر خیالی راست دیوی همعنان
آید این پیدا آن از پی نهان
تا هوایی را به دل افتد گذار
هست دیوی را در آن منزل قرار
چون هوا در خانهٔ دل راه یافت
راه آنجا در گه و بیگاه یافت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی ماهیت روح و نفس انسان و ارتباط آنها با دیو و هوس‌ها می‌پردازد. در اینجا دیو به عنوان نماد آتش و سرکشی معرفی می‌شود و بیان می‌گردد که دیوانگی و انحرافات در اصل از جنس آتش هستند. در حالی که روح انسان عقلانی و معصوم است، نفس که همواره تحت تأثیر هوس‌هاست، به دشمنی با روح می‌پردازد.
نفس، به دلیل ارتباط با دیوها و هوس‌ها، مملو از وسوسه‌ها و خیالات است. این خیالات، انواع مختلفی از تطمیع‌ها و جذابیت‌ها را به دل انسان می‌آورند و او را از راه راست دور می‌کنند.
عقل، به عنوان وزیر روح، هشدار می‌دهد که باید از این هوس‌ها و تعدی‌ها پرهیز کرد. اما نفس غالباً تحت تأثیر این خیالات رفته و به تدریج به آنها خو می‌گیرد. در نهایت، می‌گوید که اگر انسان مراقب نباشد، دیوها به‌راحتی می‌توانند به دلش راه یابند و او را فریب دهند.
هوش مصنوعی: این بیان به نوعی اشاره دارد به ذهن و خیال‌هایی که از جنس آتش هستند، یعنی بسیار پرشور و آتشین. همچنین به نوعی به دیوهایی که سرکش و غیرقابل کنترل‌اند، نسبت داده می‌شود. به طور کلی، این جمله به قدرت و خطرناک بودن این اوهام و خیال‌ها اشاره می‌کند.
هوش مصنوعی: خاستگاه موجودات خبیث و بد از آتش است و هر چیزی که ویژگی آتش را داشته باشد، سرکش و نافرمان است.
هوش مصنوعی: هم خشم و هم آتش از نسل آذر است. آتش برای آنها هم پدر و هم مادر محسوب می‌شود.
هوش مصنوعی: از این راه، ایشان با شیطان رابطه دارند و روح را دشمن می‌دانند و به همین دلیل در برابر آن قرار می‌گیرند.
هوش مصنوعی: اما تا زمانی که خرد در دل انسان باشد، روح می‌تواند از آن به عنوان راهنمای درست خود بهره‌برداری کند.
خواهی نخواهی، روح مقید است و گوش به فرمان!
هوش مصنوعی: اما در واقع، بین آنها به نوعی پیوند و هم‌نشینی با نیروهای منفی وجود دارد که این ارتباط در دلشان نهفته است.
هوش مصنوعی: اهریمن به سمت دل راهنمایی می‌شود و از او پیام‌های بسیار و پیوسته‌ای می‌رسد.
هوش مصنوعی: فکرها و خیال‌ها در هر زمان برای خدمتگزاران، وعده‌های زیادی به ارمغان می‌آورد.
هوش مصنوعی: هوا خبرهایی خوش را به دل می‌آورد و خواسته‌ها جلوه‌هایی زیبا را به او نشان می‌دهد.
هوش مصنوعی: در محفلی شاد و زیبا، دل‌های عاشق کنار هم جمع شده‌اند و در آنجا، زیبایی‌ها و دلربایی‌ها درخشیده‌اند.
هوش مصنوعی: گاهی زنی زیبایی را برای بازی به دست می‌آورد، چون خورشید در برابر نفسش پرده‌ای از چهره برمی‌دارد.
هوش مصنوعی: گاهی از طلا و نقره مقدار زیادی جمع می‌کند، اما در مقابل، نفس خود را با مقدار کم‌تری از آن خوش می‌کند.
هوش مصنوعی: گاهی چشمه‌های زیادی در بیابان جاری می‌شود و گاهی کاروان‌هایی از روم و هند می‌آیند.
هوش مصنوعی: هر زمانی که دشمنی بین کسانی باشد، نفس انسان در تلاش است تا در مواجهه با او سینه‌ای باز کند و در برابر او ایستادگی کند.
هوش مصنوعی: در هر زمان و مکانی، چه در شب و چه در صبحگاه، وجود آدمی با نفس خود همصحبت می‌شود و در تعامل است.
هوش مصنوعی: به آرامی نفس ارزشمند انسان به آرزوها و تمایلات ناپاک عادت می‌کند.
هوش مصنوعی: روز و شب با این حالت‌ها هماهنگ می‌شوند، چه در عبادت و نماز یا در خواب و غذا.
هوش مصنوعی: از آن خیال‌ها جدا نمی‌شود، بنابراین او به دلشان می‌رود بدون ترس و نگرانی.
هوش مصنوعی: برای رسیدن به هدف و کشف راهها، باید از نقاط ورود و خروج با آگاهی حرکت کرد و به جستجو در بالا و پایین پرداخته شود.
هوش مصنوعی: عقل خردمند وقتی با نقاط ضعف و خلل‌هایی مواجه می‌شود که در دل آدمی وجود دارد، ممکن است غافل و بی‌توجه شود و نتواند از آنها در برابر خطرات محافظت کند.
عقل به روح می‌گوید که شاها دور شو و از این همنشینان پرهیز کن پرهیز!
هوش مصنوعی: ای خدا، از این دوستان دوری کن؛ اینان در واقع سپاهی از دشمنان هستند، ای کسی که خبر نداری.
هوش مصنوعی: در دل خود محافظت کن و اجازه نده که به راحتی به آن دسترسی پیدا کنند، زیرا این گروه ممکن است با نیرنگ و فریب به تو آسیب برسانند.
هوش مصنوعی: نفس انسان در زیبایی‌های آن صورت‌ها غرق می‌شود و عقل او دیگر جایی برای اثر گذاشتن پیدا نمی‌کند.
هوش مصنوعی: نفس بیچاره‌ای که تحت تأثیر شیطان است، به طور هوشیارانه در حال غفلت از حقیقت‌ها و درگیر مسائل خود است.
هوش مصنوعی: هر خیال و اندیشه‌ای ممکن است که به شیطان و دیو شبیه باشد، و این ستم و بیداد از درون ما ناشی می‌شود و به طور پنهانی بر ما تاثیر می‌گذارد.
هوش مصنوعی: وقتی احساس خاصی به دل ما دست می‌دهد، نشان‌دهنده وجود نیروهایی است که در آن مکان تأثیرگذارند.
هوش مصنوعی: زمانی که احساسات و حس‌های درونی به قلب انسان راه پیدا کند، در هر زمان و مکان می‌توان آنها را درک کرد و به آنها توجه داشت.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.