گنجور

 
ملا احمد نراقی

گفت زن را مرد عارف در جواب

تو کجا و فهم آیات و کتاب

زن نداند جز کلاف و چرخ و دوک

کی تواند گفت اسرار ملوک

زن ز پهلوی چپ آمد در نخست

راست فهمی از چپ آمد کی درست

عالمان در فهم قرآن ابلهند

فیلسوفان عاجزند و گمرهند

ره به تأویلش نیابد هیچکس

جز خدا و راسخون در علم و بس

هست قرآن را بطون اندر بطون

بطنها از حد تقریرم فزون

هست در هر بطنی از آن صد سبیل

وان سبیل از دودمان آن خلیل

چیست دانی بطنهای معتبر

معنی است و سرّ سرّ و سرّ سَر

هم چنین بالا رود تا سرّ غیب

سرّ پاک و خالی از هر نقص و عیب

سرّ پنهان در ظهور خویشتن

مختفی در غیب نور خویشتن

مختفی آمد به دریای ظهور

محتجب اندر حجب اما ز نور

تو ز قرآن نقش صورت دیده‌ای

سوره‌ای و آیه‌ای بشنیده‌ای

محملی می‌بینی از دور ای قرین

بی خبر لیک ار نه ای محمل نشین

آیدت بانگ جرس در گوش جان

کاروانی را ندانی کیست آن

آن یکی گوید که هست آن کاروان

ای رفیقان بی سخن از اصفهان

آنکه آید در مشامم بوی سیب

بوی سیب اصفهانی ای حبیب

آن دگر گوید که هست این از تتار

برد بوی مشک تاتارم ز کار

آن سیم گفتا که نی از اصفهان

باشد و نی از تتار این کاروان

این بود بانگ درای اهل روم

کاروان می‌آید از آن مرز و بوم

هست قرآن همچو خورشید جهان

سرّ هر کس می‌شود پیدا از آن

چونکه تابد مهر روشن بر چمن

زان بروید یاسمین و نسترن

چون به گلبن افکند عکس آفتاب

غنچه‌ها آرد برون با آب و تاب

بر زمین شوره چون تابید هور

می‌نبینی اندران جز خاک شور

بر کثیفی چون شود پرتو فکن

پر تنن گردد از آن صد انجمن

هر کسی چون زد به فهم خویش لاف

زین سبب گردید پیدا اختلاف

جملهٔ این اختلافات جهان

ز اختلاف فهم باشد ای فلان

 
 
 
نسک‌بان: جستجو در متن سی‌هزار کتاب فارسی