دلا همای وصالی بپر چرا نپری
تو را کسی نشناسد نه آدمی نه پری
تو دلبری نه دلی لیک به هر حیله و مکر
به شکل دل شدهای تا هزار دل ببری
دمی به خاک درآمیزی از وفا و دمی
ز عرش و فرش و حدود دو کون برگذری
روان چرات نیابد چو پر و بال ویی
نظر چرات نبیند چو مایه نظری
چه زهره دارد توبه که با تو توبه کند
خبر کی باشد تا با تو ماندش خبری
چه باشد آن مس مسکین چو کیمیا آید
که او فنا نشود از مسی به وصف زری
کیست دانه مسکین چو نوبهار آید
که دانگیش نگردد فنا پی شجری
کیست هیزم مسکین که چون فتد در نار
بدل نگردد هیزم به شعله شرری
ستارههاست همه عقلها و دانشها
تو آفتاب جهانی که پرده شان بدری
جهان چو برف و یخی آمد و تو فصل تموز
اثر نماند از او چون تو شاه بر اثری
کیم بگو من مسکین که با تو من مانم
فنا شوم من و صد من چو سوی من نگری
کمال وصف خداوند شمس تبریزی
گذشتهست ز اوهام جبری و قدری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به پرسش از حال و ارتباط انسانی میپردازد. شاعر خطاب به "دلا" (دل) میگوید که چرا از عشق و وصال خود پر نمیکشی، زیرا تو دلبری بیدل هستی و با حیله و مکر به شکل دل درآمدهای تا دلها را بربایی. او به تناقض وجودی و رابطه میان عرش و فرش اشاره میکند و به محدودیتهایی که در فهم و شناخت وجود دارد میپردازد.
شاعر میگوید که توبه در برابر عشق تو معنا ندارد و مسکینان در برابر جواهرات واقعی مثل کیمیا و بهار همواره در حال فنا هستند. تو مانند آفتاب در میان ستارهها به روشنی میدرخشی و این دنیا مانند برف و یخ است، در حالی که تو مانند فصل تابستان بر آن حاکم هستی. در پایان، شاعر از خود به عنوان یک مسکین یاد میکند که تنها در عشق و نزدیکی به تو (شمس تبریزی) به کمال و فنا رسیده است.
هوش مصنوعی: ای دل! مانند پرندهای که به وصال محبوب رسیده، پرواز کن. چرا پرواز نمیکنی؟ هیچکس تو را نمیشناسد، نه انسان و نه پری.
هوش مصنوعی: تو زیبایی و دلربایی، اما نه در واقع دل کسی را داری. با هر ترفند و حیلهای خودت را به شکل کسی که دل میبردی، درآوردهای تا بتوانی هزار دل را تسخیر کنی.
هوش مصنوعی: لحظهای خود را به خاک بیفکن و وفاداری نشان بده و لحظهای دیگر از آسمان و زمین بگذر و فراتر از هر دو جهان قرار بگیر.
هوش مصنوعی: روح انسان اگر بال و پر نداشته باشد، نمیتواند اوج بگیرد و به جایی برسد. همچنین، اگر چیزی برای نگاه کردن وجود نداشته باشد، چگونه میتوان به تماشا نشست و دید؟
هوش مصنوعی: نمیتوان از توبه به توفیق دست یافت، چون این توبه هرگز نمیتواند با تو همراه شود. هیچ نشانهای وجود ندارد که نشان دهد این توبه میتواند به درستی به تو ارتباط برقرار کند.
هوش مصنوعی: چه میشود از آن مس بیچاره وقتی که به کیمیا تبدیل شود، که در این حالت دیگر از صفت مس بودن کنار نمیرود و به زری (طلا) تبدیل نمیشود.
هوش مصنوعی: کیست که در فصل بهار، وقتی تازه سبزه و گل میروید، دانهای از یک بیچاره را فراموش کند و آن دانه به خاطر درختی که از آن میروید، نابود نشود؟
هوش مصنوعی: کیست که وقتی به آتش بیفتد، به شعلهای بدل نشود و همچنان مسکین و بیپناه باقی بماند؟ این سوال نشاندهندهی تلاش فردی است که میخواهد در برابر چالشها و سختیها مقاومت کند و از حالت ستمگرفتگی خارج شود.
هوش مصنوعی: عقلها و دانشها مانند ستارهها هستند، اما تو همانند آفتاب جهانی هستی که پردهها را کنار میزنی.
هوش مصنوعی: جهان مانند برف و یخ است و در فصل تابستان هیچ نشانهای از آن باقی نمیماند، همانطور که تو، ای شاه، بر جایگاه خود اثر نمیگذاری.
هوش مصنوعی: بگو که من بیچارهام، چرا که وقتی به تو نگاه میکنم، انگار که خودم را فراموش میکنم و به حقیقت خودم پی نمیبرم.
هوش مصنوعی: بهترین و کاملترین ویژگیهای خداوند متعلق به شمس تبریزی است و از تصورات محدود انسانها فراتر است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ایا شکسته سر زلف ترک کاشغری
شکنج تو علم پرنیان شوشتری
بزیر دامنت اندر بنفشه بینم و تو
بنفشه را سپری یا بنفشه را سپری
چنان مسیر اگر پیش او سپر شده ای
[...]
ایا همیشه به نوروز سوی هر شجری
تو ناپدید و پدید از تو بر شجر اثری
توی که جز تو نپنداشت با بصارت خویش
عفیفه مریم مر پور خویش را پدری
به تو نداد کسی مال و متهم تو بوی
[...]
پریرخی که ز شرمش نهان شدست پری
پری مثال نهان گشت و شد ز مهر بری
عیان بدیده گر او را نبینی آن نه عجب
که گر پریست چنین آمدست رسم پری
گر آبگینه پری را ببیندی بدرست
[...]
بخد و قد تو ای شهره ترک کاشغری
خجل شدند گل سرخ سرو غاتفری
ستاره بارم هر شب ز دیده تا بسحر
چو یادم آید از آن سی ستاره سحری
بدخل شوشتر ارزد سه بوسه از لب تو
[...]
اگر به داد بود نام شاه دادگری
وگر به تاج بود فخر شاه تاجوری
چو روز بزم بود آفتابِ با قدحی
چو روز رزم شود آسمان با کمری
فلک نیی و به قدر بلند چون فلکی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.