چه باک دارد عاشق ز ننگ و بدنامی
که عشق سلطنت است و کمال و خودکامی
پلنگ عشق چه ترسد ز رنگ و بوی جهان
نهنگ فقر چه ترسد ز دوزخ آشامی
چگونه باشد عاشق ز مستی آن می
که جام نیز ز تیزیش گم کند جامی
چه جای خاک که بر کوه جرعهای برریخت
هزار عربده آورد و شورش و خامی
تو جام عشق چه دانی چو شیشه دل باشی
تو دام عشق چه دانی چو مرغ این دامی
ز صاف بحر نگویم اگر کفش بینی
مثال زیبق بر هیچ کف نیارامی
ملول و تیره شدی مر صفاش را چه گنه
نبات را چه جنایت چو سرکه آشامی
که خاک بر سر سرکا و مرد سرکه فروش
که شهد صاف ننوشد ز تیره ایامی
به من نگر که در این بزم کمترین عامم
ز بیخودی نشناسم ز خاص تا عامی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره عشق و بیتوجهی عاشق به ننگ و بدنامی سخن میگوید. شاعر به صفات و قدرت عشق اشاره میکند و میگوید که عاشق به هیچ چیز نمیاندیشد و فقط در پی عشق است. او به عنوان مثال، پلنگ عشق را معرفی میکند که از رنگ و بوی دنیا نمیترسد و نهنگ فقر نیز در حالی که در دوزخ است، هراسی ندارد. شاعر همچنین به این نکته اشاره میکند که عشق را نمیتوان با چیزهای دنیوی سنجید و میگوید که عاشق واقعی در این بزم، از عشق و حالت بیخودیش خبر ندارد و از ویژگیهای خاص و عام چیز زیادی نمیداند. به طور کلی، شعر تأکید بر صداقت و قدرت عشق دارد و نگاهی فلسفی به آن میاندازد.
هوش مصنوعی: عاشق به هیچچیز جز عشق فکر نمیکند و هیچ اهمیتی به ننگ و بدنامی نمیدهد، چرا که عشق برای او چون سلطنتی است که او را به کمال و موفقیت میرساند.
هوش مصنوعی: عشق مانند پلنگی است که از تنوع و زیباییهای دنیا نمیترسد، و فقر به مانند نهنگی است که از عذاب و سختیهای زندگی هراسی ندارد. به عبارتی، عشق و روح آزاد از قید و بندهای مادی و مشکلات زندگی متاثر نمیشوند.
هوش مصنوعی: عاشق چگونه میتواند بیخبر باشد از شور و شوقی که آن نوشیدنی به او میدهد، وقتی که حتی جام خود را از شدت مستی گم میکند؟
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که حتی یک قطره آب که بر کوه ریخته شود، میتواند باعث ایجاد غوغا و شور و هیجان شود. در واقع، به نظر میرسد که حتی کوچکترین چیزها میتوانند تأثیرات بزرگی داشته باشند و باعث تحریک احساسات و واکنشها شوند.
هوش مصنوعی: تو که شیشه دل داری، نمیتوانی از روح و عمق عشق آگاه باشی. تو که مانند مرغی در دام عشق هستی، چگونه میتوانی دلی از درد و زیبایی این عشق بفهمی؟
هوش مصنوعی: اگر دریا را صاف و آرام ببینی، نگو که کفهای آن هیچ تأثیری ندارند؛ چرا که در واقع، زیبایی در عمق و زیر لایههای آن نهفته است.
هوش مصنوعی: از حال و روز خود ناراضی و ناامید شدهای، اما چه خطایی مرتکب شدهای که مانند سرکه تلخ و ترش شدهای؟ این حالت تو چه گناهی از گیاهان دارد که به اینگونه دچار شوی؟
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که شخصی که در زندگی با مشکلات و سختیها روبرو شده و از دردسرها رنج برده، نباید از دیگران انتظار داشته باشد که به راحتی و بدون زحمت به خوشی و خوشبختی برسند. در واقع، اشاره به این دارد که کسی که طعم تلخیهای زندگی را نچشیده، نمیتواند لذت واقعی را درک کند. به نوعی، این بیت بر اهمیت تجربهی سختیها و تلاش در راه رسیدن به موفقیت تأکید میکند.
هوش مصنوعی: به من نگاه کن که در این میهمانی من از فرط بیخودی حتی نمیتوانم افراد خاص را از عامها تشخیص دهم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ز بامداد درآورد دلبرم جامی
به ناشتاب چشانید خام را خامی
نه بادهاش ز عصیر و نه جام او ز زجاج
نه نقل او چو خسیسان به قند و بادامی
به باد باده مرا داد همچو که بر باد
[...]
نه از ره ست که گوییم کبک خوش گامی
که کبک قهقهه بر خود زند چو بخرامی
ز شرم سر به گریبان فرو برد غنچه
اگر به باغ روی، کان چنان گل اندامی
چو ذره زیر و زبر می شوند مشتاقان
[...]
اگر بروی ترش کار فقر راست شدی
کدوی سرکه بدی با یزید بسطامی
و گر بخرقه ازرق تمام گشتی کار
تغار نیل بدی شیخ احمد جامی
و گر برقص کسی شهره و علم بودی
[...]
گر آفتاب نباشد تو ماه چهره تمامی
که آفتاب بلندی چو بر کناره ی بامی
کنون تو سرو خرامان بگاه جلوه ی طاوس
هزار بار سبق برده ئی بکبک خرامی
گرم قبول کنی همچو بندگان بارادت
[...]
چو گل به لطف نو زد ان نازک اندامی
درید پیرهن نیکوئی به بد نامی
دلم به شام سر زلف توست و میترسم
که باز بشکنی این آبگینه شامی
یکی که میبرد آرام دل به شیوه چشم
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.