گنجور

 
مولانا
مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم »

بخش ۱۴۲ - حکایت کافری کی گفتندش در عهد ابا یزید کی مسلمان شو و جواب گفتن او ایشان را

بود گبری در زمان بایزید

گفت او را یک مسلمان سعید

که چه باشد گر تو اسلام آوری

تا بیابی صد نجات و سروری

گفت این ایمان اگر هست ای مرید

آنک دارد شیخ عالم بایزید

من ندارم طاقت آن تاب آن

که آن فزون آمد ز کوششهای جان

گرچه در ایمان و دین ناموقنم

لیک در ایمان او بس مؤمنم

دارم ایمان که آن ز جمله برترست

بس لطیف و با فروغ و با فرست

مؤمن ایمان اویم در نهان

گرچه مهرم هست محکم بر دهان

باز ایمان خود گر ایمان شماست

نه بدان میلستم و نه مشتهاست

آنک صد میلش سوی ایمان بود

چون شما را دید آن فاتر شود

زانک نامی بیند و معنیش نی

چون بیابان را مفازه گفتنی

عشق او ز آورد ایمان بفسرد

چون به ایمان شما او بنگرد

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه

با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
تعداد ابیات: ۱۱
خلاصه

هوش مصنوعی: در این شعر، شخصیتی به نام گبری در زمان بایزید (بایزید بسطامی) به گفت‌وگو با یک مسلمان می‌پردازد. مسلمان به او پیشنهاد می‌دهد که به اسلام بپیوندد تا به نجات و سروری دست یابد. اما گبری پاسخ می‌دهد که ایمان واقعی و عمیق آن است که بایزید دارد و او نمی‌تواند به آن سطح از ایمان برسد. هرچند او در دین و ایمان خود شک دارد، اما به ایمان بایزید اعتقاد دارد. او بیان می‌کند که ایمان بایزید از همه چیز برتر و لطیف‌تر است و او خود را مؤمن به ایمان بایزید می‌داند، هرچند که به طور مستقیم ایمان دیگران را قبول ندارد. در نهایت، گبری به این نتیجه می‌رسد که عشق بایزید باعث بروز ایمان واقعی می‌شود.

برگردان به زبان ساده

# بود گبری در زمان بایزید

گفت او را یک مسلمان سعید

هوش مصنوعی: در زمان بایزید، فردی آتش‌پرست (گبر) وجود داشت که به یک مسلمان نیکوکار گفت.

# که چه باشد گر تو اسلام آوری

تا بیابی صد نجات و سروری

هوش مصنوعی: اگر تو به دین اسلام گرایش پیدا کنی، به راحتی می‌توانی به صدها راه نجات و سروری دست پیدا کنی.

# گفت این ایمان اگر هست ای مرید

آنک دارد شیخ عالم بایزید

هوش مصنوعی: این جمله بیانگر این است که اگر واقعاً ایمانی وجود دارد، پس باید همانند ایمانی باشد که بایزید، شیخ بزرگ و دانشمند، دارد. به عبارتی اشاره دارد به اهمیت و عمق ایمان در زندگی واقعی، و اینکه افراد باید به الگوهای بزرگ ایمان توجه کنند.

# من ندارم طاقت آن تاب آن

که آن فزون آمد ز کوششهای جان

هوش مصنوعی: من توان تحمل آنچه را که بیش از تلاش‌ها و کوشش‌های جانم باشد، ندارم.

# گرچه در ایمان و دین ناموقنم

لیک در ایمان او بس مؤمنم

هوش مصنوعی: هرچند در ایمان و دین خودم دچار شک و تردید هستم، اما در عشق و ایمان به او کاملاً مطمئن و مؤمن هستم.

# دارم ایمان که آن ز جمله برترست

بس لطیف و با فروغ و با فرست

هوش مصنوعی: من ایمان دارم که آنچه در میان همه چیزها برتر است، بسیار ظریف، درخشان و با ویژگی‌های خاص خود است.

# مؤمن ایمان اویم در نهان

گرچه مهرم هست محکم بر دهان

هوش مصنوعی: ایمانم را در دل پنهان دارم، اگرچه محبت من به تو کاملاً آشکار است.

# باز ایمان خود گر ایمان شماست

نه بدان میلستم و نه مشتهاست

هوش مصنوعی: اگر ایمان شما واقعی است، من به شما متعهد نیستم و به چیزی که شما می‌گویید نیازی ندارم.

# آنک صد میلش سوی ایمان بود

چون شما را دید آن فاتر شود

هوش مصنوعی: اگر کسی به ایمان و اعتقادات قوی تمایل داشته باشد، وقتی شما را ببیند، آن تمایل به سوی شما برمی‌گردد و احساس نزدیکی می‌کند.

# زانک نامی بیند و معنیش نی

چون بیابان را مفازه گفتنی

هوش مصنوعی: چون که نامی را می‌بینند اما معنایش را نمی‌دانند، مانند بیابانی است که نمی‌توان توضیحی برای آن داد.

# عشق او ز آورد ایمان بفسرد

چون به ایمان شما او بنگرد

هوش مصنوعی: عشق او ایمان را از بین می‌برد، وقتی که او به ایمان شما نگاه کند.
رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها

معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است

اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها

تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

مهدی همدانی در ‫۱۰ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۱ دی ۱۳۹۳، ساعت ۱۲:۳۴ نوشته:

فاتر بمعنی سست و کاهل
مفازه : اسم بی مسمایی است بیابان را به جهت امن بودن آن ولی چیز دیگری نیز درآن یافت نمیشود.

reply flag link

 
محمد امین مروتی در ‫۱۰ سال قبل، دوشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۹۳، ساعت ۱۹:۳۳ نوشته:

اسم و مسمای اسلام
دینداری عارفانه معطوف به معنا و مسماست و نه هر کس به اسم و رسم مسلمان بود، به واقع و به معنا هم مسلمان است. مولانا در دفتر پنجم حکایت مسلمانی را می گوید که گبری را به اسلام دعوت می کند. جواب می شنود که اگر مسلمانی آن است که بایزید دارد، طاقت آن ندارم و اگر این است که امثال تو دارند، رغبتی بدان ندارم:
بود گبری در زمان بایزید گفت او را یک مسلمان سعید
که چه باشد گر تو اسلام آوری تا بیابی صد نجات و سروری
گفت این ایمان اگر هست ای مرید آنکه دارد شیخ عالم؛ بایزید
من ندارم طاقت آن، تاب آن کان فزون آمد ز کوشش های جان
مؤمن ایمان اویم در نهان گرچه مهرم هست محکم بر دهان
باز ایمان خود گر ایمان شماست نه بدان میل استم و نه مُشتهاست
شما آن را هم که مایل به ایمان باشد، از ایمان آوردن پشیمان و دچار سستی و فتور می کنید. چرا که نان مومن را یدک می کشید و نه معنایش را. همان گونه که عرب به بیابان، "مفازه" (یعنی جای رستگاری و فوز) می گویند. یعنی ایمان و اسلام شما مانند "مفازه" اسمی است بی مسما:
آنکه صد میلش سوی ایمان بود چون شما را دید آن فاتر شود
زانک نامی بیند و معنیش نی چون بیابان را مفازه گفتنی
عشق او ز آورد ایمان بفسرد چون به ایمان شما او بنگرد
ایمان و اسلام شما مانند ایمان آن موذن بدصدایی است که در میان کافران اذان می خواند و کسانی را که هم ذره ای میل به اسلام داشتند، سرد می کرد:
یک مؤذن داشت بس آواز بد در میان کافرستان بانگ زد
چند گفتندش مگو بانگ نماز که شود جنگ و عداوت ها دراز
او ستیزه کرد و پس بی‌احتراز گفت در کافرستان بانگ نماز
کافری که پیش از خواندن آن موذن، دخترش میل به ایمان آوردن داشت، بهر موذن بدآواز هدیه آورد:
خلق خایف شد ز فتنه ی عامه‌ای خود بیامد کافری با جامه‌ای
پرس پرسان کین مؤذن کو، کجاست که صلا و بانگ او راحت‌فزاست؟
دختری دارم لطیف و بس سنی آرزو می‌بود او رامؤمنی
هیچ این سودا نمی‌رفت از سرش پندها می‌داد چندین کافرش
هیچ چاره می‌ندانستم در آن تا فرو خواند این مؤذن آن اذان
گفت دختر چیست این مکروه بانگ که به گوشم آمد این دو چار دانگ
من همه عمر این چنین آواز زشت هیچ نشنیدم درین دیر و کنشت
خواهرش گفتا که این بانگ اذان هست اعلام و شعار مؤمنان
چون یقین گشتش رخ او زرد شد از مسلمانی دل او سرد شد
راحتم این بود از آواز او هدیه آوردم به شکر، آن مرد کو؟
مولوی از قول آن گبر نتیجه می گیرد:
هست ایمان شما زرق و مجاز راه‌زن هم‌چون که آن بانگ نماز
لیک از ایمان و صدق بایزید چند حسرت در دل و جانم رسید
مؤمن آن باشد که اندر جزر و مد کافر از ایمان او حسرت خورد

reply flag link

 
دکتر صحافیان در ‫۵ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۶ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۰۸:۵۰ نوشته:

ادامه دریافتهای دفتر پنجم مثنوی 18 حکایت کافر وسلطان العارفین بایزید بسطامی
در زمان با یزید به یکی از کافران گفتند مسلمان شو تا رستگار شوی.
کافر گفت:
اگر دین و ایمان این است که با یزید دارد ؛من طاقت و گنجایش آن را ندارم.
و اگر ایمان آن است که شما دارید ؛هیچ کشش و شوقی به آن ندارم.
مولانا در ادامه ایمان های ظاهری و رفتارهای غیر هارمونیک مسلمانان این حکایت را می‌آورد.
خدایا رشحه ای از ایمان اولیا نصیب ما فرما!!
بود گبری در زمان با یزید
گقت او را یک مسلمان سعید
که چه باشد گر تو اسلام آوری؟
تا بیابی صد نجات و سروری
گفت این ایمان اگر هست ای مرید
آنکه دارد شیخ عالم بایزید
من ندارم طاقت آن تاب آن
کآن فزون آمد ز کوشش های جان3359
ایمان یزید از کوشش های روحانی بالاتر است.
این ایمان کششی رحمانی از جانب دوست هست.
مولانا به تبع از عارفان بزرگی چون نویسنده کشف المحجوب راه سلوک را موهبت خداوند می داند نه تلاش فردی
(تلاش باید برای رسیدن به آستانه جذب کشش ها باشد؛ به عبارت دیگر طلب و شوق که اولین وادی سلوک است خود بالاترین تلاش است و امروز انرژی ها را جایزه شوق می دانند )
گرچه در آسمان و دین ناموقنم
لیک در ایمان او بس مومنم
مومن ایمان اویم در نهان
گر چه مهرم هست محکم بر دهان
درونم پر از شوق ایمان با یزید است هر چند ظاهرا اقرار نمی کنم .
آنکه صد میلش سوی ایمان بود
نه بدان میلستم و نه مشتهاست
عشق او ز آورد ایمان بفسرد
چون به ایمان شما او بنگرد 3366
وقتی به ایمان سست شما می نگرد شوق ایمانش سرد و منجمد می شود.
کانال و وبلاگ آرامش و پرواز روح
arameshsahafian@

reply flag link

 

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.