بخش ۲۲۱ - بیان آنک طاغی در عین قاهری مقهورست و در عین منصوری ماسور
دزد قهرخواجه کرد و زر کشید
او بدان مشغول خود والی رسید
گر ز خواجه آن زمان بگریختی
کی برو والی حشر انگیختی
قاهری دزد مقهوریش بود
زانک قهر او سر او را ربود
غالبی بر خواجه دام او شود
تا رسد والی و بستاند قود
ای که تو بر خلق چیره گشته‌ای
در نبرد و غالبی آغشته‌ای
آن به قاصد منهزم کردستشان
تا ترا در حلقه می‌آرد کشان
هین عنان در کش پی این منهزم
در مران تا تو نگردی منخزم
چون کشانیدت بدین شیوه به دام
حمله بینی بعد از آن اندر زحام
عقل ازین غالب شدن کی گشت شاد
چون درین غالب شدن دید او فساد
تیزچشم آمد خرد بینای پیش
که خدایش سرمه کرد از کحل خویش
گفت پیغامبر که هستند از فنون
اهل جنت در خصومتها زبون
از کمال حزم و سؤ الظن خویش
نه ز نقص و بد دلی و ضعف کیش
در فره دادن شنیده در کمون
حکمت لولا رجال مومنون
دست‌کوتاهی ز کفار لعین
فرض شد بهر خلاص مؤمنین
قصهٔ عهد حدیبیه بخوان
کف ایدیکم تمامت زان بدان
نیز اندر غالبی هم خویش را
دید او مغلوب دام کبریا
زان نمی‌خندم من از زنجیرتان
که بکردم ناگهان شبگیرتان
زان همی‌خندم که با زنجیر و غل
می‌کشمتان سوی سروستان و گل
ای عجب کز آتش بی‌زینهار
بسته می‌آریمتان تا سبزه‌زار
از سوی دوزخ به زنجیر گران
می‌کشمتان تا بهشت جاودان
هر مقلد را درین ره نیک و بد
همچنان بسته به حضرت می‌کشد
جمله در زنجیر بیم و ابتلا
می‌روند این ره بغیر اولیا
می‌کشند این راه را بیگاروار
جز کسانی واقف از اسرار کار
جهد کن تا نور تو رخشان شود
تا سلوک و خدمتت آسان شود
کودکان را می‌بری مکتب به زور
زانک هستند از فواید چشم‌کور
چون شود واقف به مکتب می‌دود
جانش از رفتن شکفته می‌شود
می‌رود کودک به مکتب پیچ پیچ
چون ندید از مزد کار خویش هیچ
چون کند در کیسه دانگی دست‌مزد
آنگهان بی‌خواب گردد شب چو دزد
جهد کن تا مزد طاعت در رسد
بر مطیعان آنگهت آید حسد
ائتیا کرها مقلد گشته را
ائتیا طوعا صفا بسرشته را
این محب حق ز بهر علتی
و آن دگر را بی غرض خود خلتی
این محب دایه لیک از بهر شیر
و آن دگر دل داده بهر این ستیر
طفل را از حسن او آگاه نه
غیر شیر او را ازو دلخواه نه
و آن دگر خود عاشق دایه بود
بی غرض در عشق یک‌رایه بود
پس محب حق باومید و بترس
دفتر تقلید می‌خواند بدرس
و آن محب حق ز بهر حق کجاست
که ز اغراض و ز علتها جداست
گر چنین و گر چنان چون طالبست
جذب حق او را سوی حق جاذبست
گر محب حق بود لغیره
کی ینال دائما من خیره
یا محب حق بود لعینه
لاسواه خائفا من بینه
هر دو را این جست و جوها زان سریست
این گرفتاری دل زان دلبریست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به مساله دزدی و قهر به تصویر کشیدن می‌پردازد، جایی که دزد در حال دزدی است و ناگهان والی به او می‌رسد. او به دزد یادآوری می‌کند که اگر از خواجه می‌گریخت، دیگر نمی‌توانست او را به خطر بیندازد. در ادامه، به پیروزی ظاهری و شکست واقعی در نبرد اشاره می‌کند و به عقل و حکمت‌ها اشاره می‌کند که نمی‌توانند به درستی درک کنند. همچنین، از تاریخ‌ها و رویدادهای مذهبی یاد می‌کند که درون آنها عمق حکمت و معانی پیچیده‌ای نهفته است.
سپس به مساله تقلید و پیروی از دیگران می‌پردازد و هشدار می‌دهد که انسان‌ها در زنجیر ترس و ابتلا نسبت به خداوند هستند. در نهایت، شاعر برای افراد اشاره می‌کند که نیاز به تلاش و کوشش دارند تا نور وجودشان افزایش یابد و به حقیقت نزدیک شوند. او بر اهمیت خلوص نیت در عشق به خدا تأکید کرده و بیان می‌دارد که محب حقیقی باید از هرگونه دنبال علتی فراتر رود و به نظر جنبه‌های واقعی عشق و محبت نسبت به خدا بپردازد.
هوش مصنوعی: دزد از ترس خشم صاحب‌خانه به سرقت مشغول بود و در همین حال والی (مقام مسئول) به آنجا رسید.
هوش مصنوعی: اگر در آن زمان از خواجه فرار می‌کردی، آیا می‌توانستی او را به حشر و تجمع افراد برانگیزانی؟
هوش مصنوعی: شخصی که قهری و قدرتش به دیگران آسیب می‌زند، خود تحت تأثیر قهر و غیظ او قرار دارد؛ زیرا شدت قهر او باعث می‌شود که سر خود را از دست بدهد.
هوش مصنوعی: غالبی بر خان که دام او را اسیر می‌کند، تا زمانی که والی به او برسد و آن قید را بر دارد.
هوش مصنوعی: ای کسی که در مبارزه بر دیگران تسلط یافته‌ای و بر همه فائق آمده‌ای.
هوش مصنوعی: آن شخص با دقت و تدبیر، دشمنان را شکست داده و به این ترتیب تو را به دور خود جمع می‌کند.
هوش مصنوعی: بشتاب و کنترل فرمان را در دست بگیر، این فراری را به حال خود رها نکن تا زمانی که تو از حال نمی‌روی.
هوش مصنوعی: وقتی که به این شیوه تو را به دام انداختند، بعد از آن در میان آشفتگی‌ها و درگیری‌ها گرفتار خواهی شد.
هوش مصنوعی: عقل چگونه از تسلط بر اوضاع خوشحال می‌شود، زمانی که در این تسلط، فساد و نقصان را مشاهده می‌کند؟
هوش مصنوعی: نگاه تیز و بینای او مانند چشمی است که برای بینایی بیشتر، از رنگ کحل خود استفاده کرده و به خود زیبا‌تری می‌بخشد.
هوش مصنوعی: پیامبر فرمودند که در مسائل و درگیری‌ها، افراد بهشتی از مهارت‌های خاصی برخوردار هستند و در برابر آنها ضعف نشان می‌دهند.
هوش مصنوعی: به خاطر هوشیاری و شبهه بدی که درباره دیگران دارم، نه به خاطر ضعف ایمان یا ناتوانی در اعتقادم.
هوش مصنوعی: اگر مردان مؤمن و نیکوکار وجود نداشتند، حکمت و دانش از بین می‌رفت.
هوش مصنوعی: کوتاهی دست و ناتوانی دشمنان به عنوان فرصتی برای نجات مؤمنان در نظر گرفته شد.
هوش مصنوعی: قصهٔ پیمان حدیبیه را بخوانید؛ چرا که تمام نشانه‌ها و واقعیت‌ها در آن نهفته است.
هوش مصنوعی: او در قالب و شکل خود، خود را تحت تأثیر قدرت بزرگ مشاهده کرد.
هوش مصنوعی: من به خاطر زنجیرهای شما نمی‌خندم، چون ناگهان شب را به یاد می‌آورم که سختی‌های شما را به دوش می‌کشیدم.
هوش مصنوعی: من از این که شما را با زنجیر و غل به سمت باغ و گل‌زار می‌کشم، می‌خندم.
هوش مصنوعی: عجب است که تو از آتش بی‌پروا می‌گذری و به سمت دشت سبز می‌روی.
هوش مصنوعی: از طرف جهنم با زنجیر سنگینی شما را به سمت بهشت ابدی می‌برم.
هوش مصنوعی: هر کسی که از دیگران تقلید می‌کند، در این مسیر به همان اندازه که به نیکوئی‌ها می‌رسد، به بدی‌ها نیز گرفتار می‌شود و در نهایت به سمت خداوند هدایت می‌شود.
هوش مصنوعی: همه افراد در زندگی تحت تأثیر ترس و مشکلات قدم می‌زنند و فقط کسانی که به مقام اولیا و بزرگان رسیده‌اند، از این زنجیرها آزاد هستند.
هوش مصنوعی: برخی از افراد در این مسیر به تلاش و زحمت می‌پردازند، اما تنها گروهی که از جزئیات و رازهای این کار آگاهند، واقعاً می‌دانند چگونه باید پیش بروند.
هوش مصنوعی: سعی کن تا روشنی وجودت افزایش یابد تا مسیر و خدمتت راحت‌تر شود.
هوش مصنوعی: کودکان را به زور به مدرسه می‌فرستی، زیرا خودشان از مزایای آموزش بی‌خبرند و نمی‌دانند که یادگیری چقدر برایشان مفید است.
هوش مصنوعی: وقتی کسی به علم و دانش دست پیدا کند، روحش به شوق و شادی فراوانی می‌رسد و از این رشد و پیشرفت خوشحال می‌شود.
هوش مصنوعی: کودک به مدرسه می‌رود و در مسیرش پیچ و خم‌های زیادی را طی می‌کند، اما چون پاداش تلاش‌هایش را نمی‌بیند، ناامید است.
هوش مصنوعی: وقتی کسی پولی را در کیسه‌اش می‌گذارد، خوابش به خاطر نگرانی و دلهره از دستبرد از بین می‌رود، مانند دزدی که در شب بیدار می‌ماند.
هوش مصنوعی: سخت تلاش کن تا پاداش اطاعت به فرمان‌برداران برسد، سپس حسادت به تو خواهد رسید.
هوش مصنوعی: به کسی که به صورت مقلد و بدون فکر و دلیل عمل می‌کند، می‌گویند که در واقع در دام عادت‌ها افتاده است. اما کسی که با میل و علاقه و با رویی صاف و پاک عمل می‌کند، به موفقیت و صفای دل می‌رسد.
هوش مصنوعی: یک محب به دلیل یک هدف یا علت خاصی دوستی را برقرار کرده است، در حالی که دیگری بدون هیچ انگیزه‌ای و فقط به خاطر دوستی و خلوص نیت، این محبت را به وجود آورده است.
هوش مصنوعی: این شخصی که محبت می‌کند، فقط به خاطر نفع خود و شیرخواری است، اما آن فرد دیگر، تمام دلش را به خاطر عشق و محبت به این موجود داده است.
هوش مصنوعی: کودک را تنها از زیبایی او آگاه کن و نه از چیز دیگری، زیرا او فقط شیر او را می‌خواهد و نه چیز دیگر.
هوش مصنوعی: و آن دیگری به‌خود عاشق و دلسوخته‌ای بود که در عشق، بدون هیچ‌گونه هدف و قصدی تنها به محبت می‌پرداخت.
هوش مصنوعی: محبت به حق باید همراه با امید و ترس باشد، زیرا کسی که در پی تقلید است، باید به دقت و با در نظر گرفتن درس‌ها پیش برود.
هوش مصنوعی: محبت واقعی و خالص به حق کجاست، که از خواسته‌ها و علت‌های دنیوی فاصله دارد؟
هوش مصنوعی: اگر چنین باشد یا چنان، همان‌طور که طالب است، او را به سوی حقیقت جذب می‌کند.
هوش مصنوعی: اگر کسی واقعا محب و دوستدار حق باشد، چگونه ممکن است همیشه از چیزهای دیگر نالان و بی‌قراری کند؟
هوش مصنوعی: یا محبت پروردگار، حقیقی و خالص است و هیچ کس دیگر در این محبت شریک نیست، بلکه از میان آنها او تنها کسی است که مورد ترس و نگرانی قرار می‌گیرد.
هوش مصنوعی: این تلاش و کوشش هر دو به خاطر یک راز است و این دل‌مشغولی ما ناشی از عشق و محبت آن معشوق است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.