فصل دوازدهم - قَالَ النَّبُّي عَلَیْهِ السَّلَامُ اَللَّیْلُ طَویْلٌ فَلَا تُقَصِّرْهُ
قَالَ النَّبُّی عَلَیْهِ السَّلَامُ" اَللَّیْلُ طَویْلٌ فَلَا تُقَصِّرْهُ بِمَنَامِکَ وَالنَّهَار مُضْیُ فَلَا تُکَّدِرْهُ بِآثامِکَ " شب درازست از بهر رازگفتن و حاجات خواستن بیتشویش خَلق و بی زحمت دوستان و دشمنان، خلوتی و سلوتی حاصل شده و حق تعالی پرده فرو کشیده تا عمل ها از ریا مصون و محروس باشد و خالص باشد للهّ تعالی و در شب تیره مرد ریائی از مخلص پیدا شود، ریایی رسوا شود در شب. همه چیزها بشب مستور شوند و بروز رسوا شوند. مرد ریایی بشب رسوا شود. گوید چون کسی نمی بیند از بهر کی کنم؟! می گویندش که کسی می بیند ولی تو کسی نیستی تا کسی را بینی. آن کسی می بیند که همه کسان در قبضه قدرت ویند و به وقت درماندگی او را خوانند همه و به وقت درد دندان ودرد گوش و درد چشم و تهمتِ خوف و ناایمنی همه او را خوانند بسر و اعتماد دارند که می شنود و حاجت ایشان روا خواهد کردن و پنهان پنهان صدقه می دهند از بهر دفع بلا را و صحّت رنجوری را و اعتماد دارند که آن دادن و صدقه را قبول می کند چون صحتّشان داد و فراغت، از ایشان آن یقین باز رفت و خیال اندیشی باز آمد. می گویند خداوندا آن چه حالت بود که بصدق ما ترا میخواندیم در آن کنج زندان با هزارقل هواللّه بیملالت که حاجات روا کردی؟! اکنون ما بیرون زندان همچنان محتاجیم که اندرون زندان بودیم تا ما را از این زندان عالم ظلمانی بیرون آری بعالم انبیا که نورانیست. اکنون چرا ما را همان اخلاص برون زندان و برون حالت درد نمی آید؟! هزار خیال فرود می آید که عجب فایده کند یا نکند و تأثیر این خیال هزار کاهلی وملالت می دهد. آن یقین خیال سوز کو؟ خدای (تعالی) جواب می فرماید که آنچ گفتم نفس حیوانی شما عدوست شما را و مرا که لَاتَتَّخِذَوا عَدُوِّیْ وَعَدوَّکُمْ اَوْلیَاء . هماره این عدو را در زندان مجاهده دارید که چون او در زندانست و در بلا و رنج، اخلاص تو روی نماید و قوتّ گیرد. هزار بار آزمودی که از رنج دندان و دردسر از خوف ترا اخلاص پدید آمد چرا در بند راحت تن گشتی و در تیمار او مشغول شدی؟ سررشته را فراموش مکنید و پیوسته نفس را بی مراد دارید تا بمراد ابدی برسید و از زندان تاریکی خلاص یابید که وَنَهْیَ النَّفْسَ عَنِ الْهَوی فَاِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَأوی.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: پیام این حدیث پیامبر (علیه السلام) این است که شب زمانی مناسب برای رازگویی و طلب حاجات است و نباید آن را با خواب هدر داد. در شب، فرصتی برای انجام اعمال خالصانه وجود دارد که از ریا و شهرت دور است. خداوند پردهپوشی کرده تا اعمال مخلصانه بتوانند شکل بگیرند و در این زمان، انسانهای ریاکار نمایان میشوند. شب، زمانی است که خداوند همه چیز را میبیند و توجه میکند، حتی اگر انسانها یکدیگر را نبینند.
در این زمان، مردم احساس نیاز و ضعف خود را به درگاه خدا ابراز میکنند و با صدقه و عبادات خود در پی جلب رضایت خدا هستند. اما هنگامی که از مشکلات رهایی مییابند، دوباره به شِک وسوسهی نفس دچار میشوند. پیامبر ما را به یادآوری این نکته دعوت میکند که نفس اماره دشمن ماست و باید همواره با آن مبارزه کنیم تا به مراد ابدی و رهایی از تاریکی برسیم. باید توجه کرد که رهایی از افت و خفت و دستیابی به جنت الهی، نیاز به تلاش و مجاهدت در برابر هوای نفس دارد.
هوش مصنوعی: پیامبر (ص) فرمودند: "شب طولانی است، پس آن را با خواب خود کوتاه نکنید و روز هم میگذرد، پس آن را با گناه خود آلوده نکنید." شب، فرصتی برای رازگویی و درخواست نیازهاست؛ در این زمان، خلوتی حاصل میشود و حق تعالی پردهای میاندازد تا اعمال از ریا و نفاق محفوظ بمانند. در تاریکی شب، انسانهای ریاکار رسوا میشوند و در نتیجه، همه چیز خود را نشان میدهد. مردم در شب بر بیخبری خود تکیه میکنند، غافل از اینکه کسی هست که همه را میبیند. او کسی است که در زمان سختی به او پناه میبرند و امید دارند که دعایشان را پاسخ دهد. آنها همچنین به طور پنهانی صدقه میدهند و امید دارند که خداوند آن را قبول کند. اما زمانی که در راحتی به سر میبرند، یقین و اطمینان آنها به تدریج کم میشود. این افراد از خداوند میخواهند که در مواقع سختی و در زندان دعاهای آنها را مستجاب کند، اما اکنون که خارج از زندان هستند، چرا احساس نخستین صداقت را ندارند؟ در این زمان، افکار منفی و تردید به سراغشان میآید. خداوند به آنها یادآوری میکند که نفس حیوانی آنها دشمن خود و اوست و باید آن را در زندان کنترل کنند. زمانی که در سختی هستند، اخلاص آنها و قدرت در ایمانشان بیشتر نمایان میشود. از این رو، نباید از هدف فراموش کنند و باید تلاش کنند تا به هدف ابدی خود دست یابند و از این زندان تاریک نجات یابند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.