گنجور

 
محتشم کاشانی

ایا ملاذ سلاطین که کردگار تو را

زیاده از همه اسباب شوکت و شان داد

ایا معاذ خواقین که شخص قدرت تو

محال‌ها همه را آشتی با مکان داد

زمان تو و دور والدتست

که داد داوری اندر بساط دوران داد

عنایت متزلزل زبان صاحب جمع

که بستنش ز زبونی به هیچ نتوان داد

به آن زبان که به حرفی سه بار می‌گیرد

گرفته اقشمه‌ای از من و به دیوان داد

به این فسانه که تا بیست روز اگر نکنم

ادای قسمت آن بایدم دو چندان داد

کنون گذشته سه ماه تمام حالت او

به آن رسیده که خواهد به جای زر جان داد

از آن مقید قید شدید سلطانی

که غیر وعده نخواهد به قرض خواهان داد

زبان حال بگوشم چو خواند آیهٔ یاس

بشیری آمد از پی نوای احسان داد

که در گرفتن زر آن حرامی ناکس

به هیچ کس متوسل مشو که سلطان داد

تبارک‌الله ازین همت و سخاوت وجود

که از کرم به تو پروردگار دیان داد

ز بذل جود تو بیخ خزاین رفت

به باد دست تو خاک دفاین کان داد

تمام خوی شده از ابریم کشیده چکید

ز بس که موهبتت انفعال عمان داد

سخن نگشته به لب آشنا به فعل آمد

بهر چه رای تو در کار دهر فرمان داد

مدبران بنگر کاین سپهر خوش تدبیر

چه کردگار مرا چون به لطف سامان داد

کسی که دهر زبان زمانه‌اش میخواند

ز مکر بازی او بی‌زبانی آسان داد

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه
محتشم کاشانی

دهنده‌ای که به گل نکهت و به گل جان داد

به هرکس آن چه سزا بود حکمتش آن داد

به عرش پایه عالی به فرش پایهٔ پست

ز روی مصلحت و رای مصلحت‌دان داد

به دهر ظل خرد آن قدر که بود ضرور

[...]

آذر بیگدلی

نخست آینه‌ای بهر دیدن خود خواست

قرار کار، به خلق سرای امکان داد

به عقل آیه والایی دو عالم خواند

به عرش، پایهٔ بالایی نه ایوان داد

ز مرحمت، به طربگاه هشتمین ایوان

[...]

قائم مقام فراهانی

مقدری که بگل نکهت و بگل جان داد

به هر که هر چه سزا دید حکمتش آن داد

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه