به سینه تیری ازان غمزه خوردهام کاری
که برنیایدم از دل مگر به دشواری
ز بس که غمزهٔ او خوار و زار میکشدم
به عجز میطلبم هر دم از اجل یاری
اجل که شیوهٔ او بیگنه کشیست، کند
به پشتگرمی آن غمزه این ستمکاری
به عشوهها که ازو بوی خون همی آید
مبر دلم، که نمیآید از تو دلداری
مگر سرایت خون دل شهیدان است
که گرمخون شدهای با وجود خونخواری
ز بیم آن مژه شادم به قید طرّه، که صید
به زیر تیغ ندارد غم گرفتاری
به یک کرشمه توانی جهان جهان بکشی
که از اجل نکشی منّت مددکاری
دلا نگفتم ازان بیوفا فریب مخور؟
کنون به آنچه ازو میکشی سزاواری
فغان که از تو پر آزار شد چنان دلها
که نیست خوی ترا قدرت دلآزاری
ز بیخودی شدهام گرم شکوه، میخواهم
که هرچه میشنوی، ناشنیده انگاری
ز رفتن تو دلم را کجا دهد تسکین
بهانهای که پذیرفتهام به ناچاری
ز بس ترا دل بیگانهخو حجاب آموخت
ز آشنا چه، که از خویش شرم میداری
بر آستان شهنشه مگر نهادی روی
که سر ز ناز به گردون فرو نمیآری
جهان پناه فلک دستگاه، ابراهیم
که انسب است به او منصب جهانداری
شهی که بر سر گنجینهٔ سخاوت او
کند به جای شرر، اژدها گهرباری
توان ز گرد ره کبریای او، افراشت
فراز تارک خورشید، چتر جبّاری
کسی ز ننگ، حیات ابد نمیطلبد
ز بس که بسته سخایش در طلبکاری
ز خنده، از فرح عهد او، نبندد لب
اگر به سودهنمک زخم را بینباری
دمد گلی که نباشد به آب حاجتمند
به یاد لطفش اگر دانه از شرر کاری
زهی ز حلم تو گیتی به زیر بار، چنان
که کوه را نشمارد مگر به سرباری
کنی ز قدر چو عیسی بر آسمان منزل
اگر ز حلم، قدم بر زمین نیفشاری
به خلق اگر نفست مژده حیات دهد
اجل کند پس ازین خسته را پرستاری
درو به چشم تصرّف کجا تواند دید
اگر به دزد اجل نقد عمر بسپاری
به بحر حلم تو گر کوه را دراندازند
چو کاه بر سر آب آید از سبکباری
عقاب عزم تو گر پر دهد به بال خدنگ
کند چو مرغ هوایی به خویش طیّاری
خیال پاس تو گر دیده را به خواب آید
سزد که خواب شود پاسبان بیداری
به هر زمین که وقار تو سایه اندازد
شود کبود تن خاک از گرانباری
به دور حفظ تو چون مهر، عکس بنماید
به روی آتش اگر آب را کنی جاری
توان به عهد تو دیدن ز پرتو توفیق
جمال توبه در آیینهٔ گنهکاری
چه آتشیست سمندت که گر برانگیزی
دهد به صاعقه تعلیم گرم رفتاری
به جنب سرعت او، چرخ دایمالحرکت
همان به گام نخستین، چو گاو عصّاری
به گاه پویه ازو قطرهٔ عرق که چکد
علیالدّوام کند چون ستاره، سیّاری
چو برق در پی جستن به اضطراب آید
اگر عنانش به دست نسیم بسپاری
به دست برق سپاری عنان سرعت او
دمی ز رفتن اگر خواهیاش نگهداری
جهان پناها! اگر میروم ازین درگاه
خدای را ز قصور وفا نپنداری
گمان مبر که به آسانی از تو میگذرم
که پای ذوق ز پی میکشم به دشواری
نه از شه است تغافل، نه از رهی تقصیر
گرم ز خیل غلامان خویش نشماری
به مجمع تو که جمعند اهل فضل و هنر
کیم من و چو منی را چرا نگهداری
سفر گزیدم اگر، عاری از هنر بودم
که آستان تو باشد ز بیهنر عاری
به هر کجا که روم، بندهٔ تو خواهم بود
کنند اگر دگرانم به جان خریداری
ببند بهر دعا میلی از فسانه زبان
که بیش ازین نتوان کرد هرزه گفتاری
همیشه دست قضا تا به دستیاری حسن
کند عمارت این کهنه چاردیواری
به اتّفاق دعاهای مستجاب، کند
بنای عمر ترا روزگار، معماری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری عاشقانه و اندوهناک است که شاعر از درد و رنجی که به عشق و فریب خورده است، سخن میگوید. وی از تیر غمزه معشوقهاش صحبت میکند که قلبش را مجروح کرده و او را به عجز وامیدارد. شاعر از اجل و مرگ به عنوان بیرحمترین قاضی یاد میکند، در حالی که دلش برای یاری و دلداری از سوی معشوقهاش تنگ است.
شاعر به زیبایی معشوق و تأثیر آن بر قلبش اشاره میکند و ابراز ناامیدی از دریافت محبت و دلداری از او میکند. او همچنین از بهانههای جدایی و عدم درک عشق و مهر معشوقهاش مینالد و احساس بیکسی و ناتوانی میکند. به تبعیت از عشقش، شاعر آرزو دارد که هرچند در کمال ذلت و وابستگی به او باشد، اما نباید فراموش کند که نمیتواند به این آسانی از معشوقش بگذرد.
شاعر در پایان، به زیبایی به قدرت و عظمت عشق و وفاداری اشاره کرده و بر این نکته تأکید میکند که عشق واقعی و راستین همیشه میتواند زندگی را معنا ببخشد و روح انسان را ارتقا دهد.
هوش مصنوعی: در دل من زخمی از آن نگاه فریبنده نشسته که به سختی میتوانم آن را فراموش کنم و از دل بیرون بیاورم.
هوش مصنوعی: به خاطر جذابیت و زیبایی او، به شدت دلم شکسته و ناتوان شدهام. هر لحظه از مرگ کمک میطلبم و عاجزانه از آن میخواهم که به من رحم کند.
هوش مصنوعی: مرگ، که عادتش کشتن بیگناهان است، به راحتی تحت تأثیر آن نگاه نازک و ستمگرانه قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: با ناز و کرشمهای که از او میفهمم، بوی خون به مشام میرسد و دلم را آرامش نمیدهد، چون از تو هیچ نشانهای از محبت نمیبینم.
هوش مصنوعی: شاید به خاطر عواطف و احساسات عمیق خون دل شهیدان است که تو اینگونه پرحرارت و پرشور شدهای، با اینکه خودت هم معروف به خونخواری هستی.
هوش مصنوعی: از ترس آن مژهای که بر سر موهایش افتادهام، خوشحالم؛ زیرا صیدی که زیر تیغ باشد، غم و اندوهی از گرفتار شدن ندارد.
هوش مصنوعی: با یک اشاره یا از روی لطف تو میتوانی جهانی را تحت تأثیر قرار دهی، بهگونهای که از سرنوشت یا مرگ، نیازی به کمک و حمایت تو نباشد.
هوش مصنوعی: ای دل، آیا به تو نگفتم از آن بیوفا فریب نخور؟ حالا باید نتیجهاش را که از او میکشی، قبول کنی.
هوش مصنوعی: آه و افسوس که دلها به خاطر تو به شدت رنجیدهاند، به قدری که قدرت دلآزردن تو را ندارند.
هوش مصنوعی: من به شدت در حال اعتراض و شکایت هستم و میخواهم که هر چیزی که میگویی را نادیده بگیری.
هوش مصنوعی: دل من از رفتن تو آرامش ندارد و هیچ بهانهای نمیتواند این درد را تسکین دهد، زیرا من این وضعیت را به ناچار پذیرفتهام.
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه دل تو از دیگران دوری کرده و همیشه تحت تأثیر حجابها بوده، دیگر نمیدانی با آشنایان چطور باید رفتار کنی و از خودت خجالت میکشی.
هوش مصنوعی: آیا بر درگاه پادشاهی نرفتهای که با ناز و غرور، سر خود را به آسمان نمیکشی؟
هوش مصنوعی: جهان به مانند پناهی برای فلک است و ابراهیم که از نسل اوست، به عنوان سرداری بزرگ برگزیده شده است که مقام رهبری و ادارهٔ جهان را دارد.
هوش مصنوعی: پادشاهی که بر خزانهٔ بخشش و سخاوتش تکیه کند، به جای اینکه آتش و خطر به وجود آورد، همچون اژدهایی پر از جواهرات باارزش میباشد.
هوش مصنوعی: قدرت و عظمت الهی به حدی است که میتواند بر بالای سر خورشید، سایهای از بزرگی و جبروت بیفکند.
هوش مصنوعی: کسی به خاطر شرم و خجالت، زندگی جاویدان نمیخواهد، زیرا سخنش در حالت درخواست و طلبی قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: اگر در شادی و خندههای او لب بر نمیبندد، پس چگونه میتواند زخمها را با نمک و اندوه ببیند؟
هوش مصنوعی: اگر گلی وجود نداشته باشد که به آب نیاز داشته باشد، من همچنان به یاد لطفش هستم و حتی اگر برای کارهای خود با آتش هم روبرو شوم، نسبت به او فراموشی نخواهم کرد.
هوش مصنوعی: عجب از صبوری تو که جهان بر دوش توست، همچنان که کوه هیچگاه سنگینی خود را نادیده نمیگیرد.
هوش مصنوعی: اگر تو مانند عیسی در آسمان مقام بلند و باعظمتی داری، بهتر است با فروتنی و ادب بر روی زمین قدم بگذاری و به اوج و مقام خود مغرور نشوی.
هوش مصنوعی: اگر نفس تو به دیگران امید زندگی ببخشد، آنگاه مرگ، مراقبت از بیمار را تا زمانی ادامه میدهد.
هوش مصنوعی: اگر به دزد زمان (مرگ) جان خود را بدهی، چگونه میتوانی در چشم قدرت تصرف او، تخلی از امید و زندگی را ببینی؟
هوش مصنوعی: اگر کوه را به دریای حلم تو پرتاب کنند، همانند کاهی که بر روی آب میآید، به خاطر سبکی و آرامش تو، به راحتی به سطح میآید.
هوش مصنوعی: اگر عقاب بخواهد پرواز کند و به بلندیها برود، مانند پرندهای که آزادانه در آسمانها پرواز میکند، به مقصد خود خواهد رسید.
هوش مصنوعی: اگر خیال حفاظت از تو باعث شود که چشمها به خواب بروند، ایرادی ندارد؛ زیرا خواب میتواند پاسبان بیداری باشد.
هوش مصنوعی: هر جایی که جلوهی وقار و شکوفت تو به چشم آید، زمین تحت فشار عظمت تو دچار تغییر رنگ و حالتی میشود.
هوش مصنوعی: اگر آب را به جریان بیندازی، در دور مهر تو مانند نگاری در آتش به نمایش درمیآید.
هوش مصنوعی: توانایی دیدن وعده تو، بر مبنای نور و توفیق بخشش زیبایی تو، در آینهٔ خطاکاری ماست.
هوش مصنوعی: چه آتشی در اسبت است که اگر آن را به حرکت درآوری، میتواند مانند صاعقه رفتار پر انرژی و گرمی را به نمایش بگذارد.
هوش مصنوعی: به خاطر سرعت حرکت او، چرخ زندگی همواره در حال چرخش است و در واقع مانند گام اولیهاش است، مثل گاوی که در آسیاب میچرخد.
هوش مصنوعی: در زمان حرکت و تلاش، از وی قطرهای عرق میچکد که همواره ادامه دارد و مانند ستارهای درخشان و در حال حرکت است.
هوش مصنوعی: اگر همچون برق در جستوجو و اضطراب باشی، وقتی که هدایت و کنترل را به نسیم بسپاری، آرامش خواهی یافت.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی او را نگهداری، باید سرعتش را به دست برق بسپاری و لحظهای از رفتن او جلوگیری کنی.
هوش مصنوعی: ای جهان پناه! اگر از این درگاه میروم، نگذار تصور کنی که به خاطر کمکاری و بیوفایی است.
هوش مصنوعی: هرگز تصور نکن که به سادگی از کنار تو عبور میکنم، زیرا برای جذب زیباییها، با سختی و تلاش دنبال مقصود میروم.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که نه تنها از بزرگی و مقام کسی غفلت نمیشود، بلکه نیز به خطای کسی که از میان خیل غلامان و پیروان خود غافل است، توجهی نمیشود. به عبارت دیگر، اگر کسی در میان جمعیت خود به برخی از افراد اهمیت ندهد، این موضوع به خودی خود نگرانکننده نیست.
هوش مصنوعی: در جمع شما که افراد با استعداد و با علم هستند، من و امثال من چه جایگاهی داریم که مورد توجه شما قرار بگیریم؟
هوش مصنوعی: اگر به سفر بروم و هیچ هنری نداشته باشم، شایسته نیست که به آستان تو نزدیک شوم یا مورد قبول تو قرار بگیرم.
هوش مصنوعی: هر جا که بروم، من همیشه به تو وفادار خواهم بود، حتی اگر دیگران بخواهند جانم را بخرند.
هوش مصنوعی: دعا و نیایش را با زبان فسانه و بیهوده در هم نیاویز، چون بیش از این نمیتوان به بیخودی سخن گفت.
هوش مصنوعی: سرنوشت همواره به یاری زیبایی میآید تا این ساختمان قدیمی را آباد کند.
هوش مصنوعی: با دعای موفق و موثر، روزگار تو را همچون یک معمار میسازد و عمر تو را شکل میدهد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مرا به ناله و زاری همیبیازاری
جفای تو بکشم زانکه بس سزاواری
تو را به جان و تن خویشتن خریدارم
مرا به قول بداندیش میبیازاری
به جان شیرین مهر تو را خریدارم
[...]
نبود چون تو مَلِک در جهان جهانداری
نیافرید خدای جهان تو را یاری
خجسته آمد دیدار تو به عالم بر
خدایگان چو تو باید خجسته دیداری
تو راست مُلک و سزاوار آن تویی به یقین
[...]
ز عشقت ای عمل غمزهٔ تو خون خواری
بسی کشید تن مستمند من خواری
مراست عیش دژم تا شدی ز دست آسان
چگونه عیشی؟ با صد هزار دشواری
بدان دو چشم دژم عیش من دژم خواهی
[...]
در آی جانا با من به کار اگر یاری
وگرنه رو به سلامت که بر سر کاری
نه همرهی تو مرا راه خویش گیر و برو
تو را سلامت بادا مرا نگوساری
مرا به خانهٔ خمار بر بدو بسپار
[...]
اگر مدیحت گویم نیابم از تو عطا
وگر نگویمت از من همی بیازاری
اگرت گویم بخل واگر نگویم خشم
چه عادتست که تو میرخواره زن داری
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.