چه خوش عیش و چه خرم روزگار است
که دولت عالی و دین استوار است
سخا را نو شکفته بوستان است
امل را نو دمیده مرغزار است
هنر در مد و دانش در زیادت
طرب شادان عشرت خوشگوار است
فراوان شکرها زیبد که بر خلق
فراوان فضل های کردگار است
سریر دولت و دیهیم شاهی
علایی رنگ و مسعودی نگار است
جلالت را فزون تر زین چه روزست
سعادت را روان تر زین چه کار است
که شه مسعود ابراهیم مسعود
به گیتی پادشاه کامگار است
جهانداری که بر درگاه جاهش
جهان اندر پناه زینهار است
فلک با رتبتش یک تیر پرتاب
زمین با همتش یک میل وار است
بلا با حزم او عاجز پیاده ست
قضا با عزم او قادر سوار است
ز هولش صحن های شرزه شیران
به سستی پنجه شاخ چنار است
زمانه شهریارا کس نگوید
که جز تو در زمانه شهریار است
ز تختت مملکت را شادمانی
ز تاجت خسروی را افتخار است
زبان ملک را عدلت عیارست
یمین گنج را جودت یسار است
شب اندر چشم فرمان تو روزست
گل اندر دست انکار تو خار است
فروغ دولتت تابنده نورست
شکوه هیبتت سوزنده نار است
نعیم دولت تو بی زوال است
شراب نعمت تو بی خمار است
محاسب را به یک روزه عطاهات
چو خواهد کرد یک ساله شمار است
منجم را ز بهر ابتداهات
چو بندیشد همه روز اختیار است
به هیجا دشمنت گر شیر زور است
علاجش زخم گرز گاوسار است
به تندی گر حصارش هست خیبر
به تیزی خنجر تو ذوالفقار است
وگرچه هست فرعونی طبیعت
چه شد رمح تو ثعبانی شکار است
وگر هست او به خلقت عاد پیکر
چو آید رخش تو صرصر دمار است
فری کین توز گوهر نقش تیغ است
که نصرت را به کوشش حقگزار است
بلا در باد آن خاکی سرشت است
اجل در آتش آن آبدار است
خرد هر چیز را از وی صفت کرد
به گرد حد او گشتن نیارست
وزان شبدیز تندر شیهه تو
زمانه پر صدا چون کوهسار است
براقی برق جه کز کام زخمش
گنه کاران دین را اعتبار است
سرین و سینه او سخت فربی
میان و گردن او بس نزار است
چون نقش قندهار از حسن لیکن
بلای حسن نقش قندهار است
دز روئین زبانگش پر شکاف است
ره سنگین ز سمش پر شرار است
شتابش عادتی زاده طبیعی است
درنگش بازجویی مستعار است
ز چرخ ار همرکاب افتدش ننگ است
ز باد ار همعنان گرددش عار است
هژبری زشت رویی وقت پیکار
همای خوب فالی روز بار است
به پای دولت آوردت سپرده
سری کش تن ترانه جان سپار است
چو کافر حمله گان خون هیونست
چو منکر جثه گان جنگی حصار است
روان کوهی است وز جنبان شخ او
معلق اژدها در ژرف غار است
دلش بر حرص اغراء عداوت
سرش در عشق شور و کارزار است
میان آبکش فواره او
به جوشیدن چو چشمه پربخار است
به زخم آن عمود خرط کارش
عجب حصن افکن خارا گذار است
شها امروز روز دولت تست
بر اینسان باد تا لیل و نهار است
مراد دین و دنیای تو زین غزو
برآید وین دلیلی آشکار است
که این هفت اختر تابان مطیعند
کلاهی را که ترک او چهار است
به پیروزی برو با طالع سعد
که نصرت خنجرت را دستیار است
همه ابرست هر چت ره نوردست
همه نورست هر چت رهگذار است
زمین از منزلت زرین بساط است
هوا از لشکرت مشگین غبار است
به خارستانت اندر گلستانست
به ریگستانت اندر جویبار است
ره انجام و دل اندر خرمی دار
که روز خرمی این دیار است
تو را هندوستان موروث گاهست
که از خلقت زمستانش بهار است
بزن بیخی که آن را کفر شاخست
ببر شاخی که آن را شرک بار است
قیاس لشکرت نتوان گرفتن
که یک مرد تو در مردی هزار است
بنامیزد تو اینجا ترک داری
که با چرخش چخیدن سهل کار است
به پیکارش تف آتش دمنده
ز پیکارش دل آهن فگار است
تو را مالیدن شیران بیشه
بدان شیران یغما و تتار است
ز تاب تیغ و بانگ کوس امروز
جهان بر بت پرستان تنگ و تار است
درخش برق این در سومنات است
خروش رعد آن در گنگبار است
بدین آوازه هر جایی که شاهیست
به غایت ناشکیب و بی قرار است
ز فکرت نوش این هم طعم زهرست
ز حیرت روز آن هم رنگ قار است
دم اندر حلق او چون تفته شعله
مژه بر پلک او چون تیز خار است
همه بگذاشته گنجی گرفته
تو گویی عابد پرهیزگار است
گهی در خاک چون آهن خزیده
گهی در سنگ چون آتش قرار است
بگیریش از همه در کام شیر است
بر آریش ار چه در سوراخ مار است
بپالایی به پولاد زدوده
زمینی کان ز دیوان یادگار است
بتازی گر ز شیران صد مصافست
بیاری گر ز پیلان صد قطار است
فتوحت را که خواهد بود امسال
نموده فتح دست شهریار است
همی تا مرکز طبعی سکونست
همی تا گنبد والی مدار است
کهینه کار سازت آسمانست
کمینه کار دارت روزگار است
مرادت را ز ملک دهر هر چیز
که تو خواهی نهاده در کنار است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر بیانگر شادی و خوشحالی در دوران پادشاهی است که دولت و دین مستحکم برپاست. ویژگیهای مثبتی از جمله سخاوت، هنر و دانش به تصویر کشیده شده و بر فراوانی نعمتها و برکات تأکید شده است. در اینجا، پادشاه ابراهیم مسعود به عنوان یک حاکم قدرتمند و عادل توصیف میشود که بر جهان حکومت دارد و دشمنانش از او هراسانند.
شاعر به عظمت و جلال او اشاره کرده و میگوید که مملکت در سایه سلطنت او شاداب است و عدل و انصاف ویژگی بارز اوست. او همچنین به چالشهایی که پادشاهان با آن روبرو هستند اشاره میکند و از پیروزی و نصرت او در جنگها سخن میگوید. در نهایت، این شعر نشانگر امید به آیندهای روشن و پیروزیهای بیشتر برای پادشاه و مملکتش است.
هوش مصنوعی: روزگار بسیار خوش و دلانگیزی است که در آن سعادت و خوشبختی وجود دارد و دین نیز محکم و استوار است.
هوش مصنوعی: سخا و generosity در واقع مانند یک گل تازه شکفته در باغ است و امید و آرزو مانند جانوار تازهای است که در دشت در حال پرواز و فعالیت است.
هوش مصنوعی: هنر در شرایطی که مد روز است و دانش در زمانیکه شادی و خوشی در اوج است، به بهترین شکل خود نمایان میشود.
هوش مصنوعی: بسیاری از نعمتها و شکرگزاریها لازمه وجود دارد، زیرا خداوند بر مردم نعمتهای فراوانی ارزانی داشته است.
هوش مصنوعی: تخت پادشاهی و تاج سلطنت به رنگی زیبا و شاداب و با نقش و نگارهایی دلانگیز طراحی شده است.
هوش مصنوعی: عظمت تو بیشتر از آن چیزی است که اکنون روزگار نشان میدهد و شادکامی تو فراتر از کارهایی است که انجام میدهی.
هوش مصنوعی: شخصی به نام ابراهیم مسعود، به عنوان پادشاهی موفق و خوشبخت در دنیا شناخته میشود.
هوش مصنوعی: حاکمی که در مقابل مقام و قدرتش، دنیا در امنیت و آرامش قرار دارد.
هوش مصنوعی: آسمان با موقعیت و مقامش مانند تیری است که پرتاب میشود و زمین با اراده و تلاشش به مانند میلهای محکم و ثابت است.
هوش مصنوعی: بدی ها و مشکلات در برابر تدبیر و احتیاط او ناتوان است، اما تقدیر و سرنوشت با اراده و تصمیم او توانایی عبور از موانع را دارد.
هوش مصنوعی: از ترس او، میدانهای پرهیاهوی شیران به نرمی و ضعف پنجههای درخت چنار تبدیل شدهاند.
هوش مصنوعی: در این زمان، هیچ کس را نمیتوان یافت که به بزرگی و مقام تو باشد.
هوش مصنوعی: از تخت تو، مملکت خوشحال است و از تاج تو، پادشاهی به خود می بالد.
هوش مصنوعی: زبان فرشتگان معیاری از عدالت است و دست راست به ثروت و بخشش اشاره دارد، در حالی که دست چپ نشاندهنده سخاوت و generosity است.
هوش مصنوعی: شب در چشمان تو تبدیل به روز میشود و گلی که در دست توست، در حقیقت خار است چون انکار تو آن را بیارزش میکند.
هوش مصنوعی: برخی از نیکیهای تو همچون نوری درخشان است و عظمت و شکوهات مانند آتش سوزان و پرحرارت است.
هوش مصنوعی: خوشبختی و prosperity تو هیچگاه از بین نمیرود و لذتهای زندگیات هیچگاه با غم و اندوه همراه نیست.
هوش مصنوعی: محاسب وقتی به یک روز نعمتهای تو توجه کند، آن را برابر با یک سال محاسبه میکند.
هوش مصنوعی: هنگامی که منجم از نظر شروع کار به مشکل برمیخورد، روزها بر او حاکم میشود و دیگر نمیتواند انتخابی داشته باشد.
هوش مصنوعی: اگر دشمن تو مانند شیر قوی و نیرومند باشد، درمان او زخم چماق گاوسار است.
هوش مصنوعی: اگر دیوارهای خیبر محکم و مستحکم باشد، تیزی و برندگی خنجر تو همچون ذوالفقار ان را درهم میشکند.
هوش مصنوعی: با وجود اینکه طبیعت گاه به اندازه فرعون قدرتمند است، اما تیر تو همچنان مانند یک مار ثعبانی شکارچی است.
هوش مصنوعی: اگر او به زیبایی خلق و خوی عادلانه باشد، چگونه میتواند چهرهاش مانند طوفان خشمگین باشد؟
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره شده است که گوهر نقش بر تیغ، نشاندهندهی پیروزی و موفقیت است و نصرت و یاری به تلاش و تلاشهای صادقانه بستگی دارد. به عبارت دیگر، دستیابی به پیروزی نیازمند کوشش و تلاش جدی است.
هوش مصنوعی: سختی و مشکل در زندگی مانند خاکی است که در باد به پرواز در میآید، و سرنوشت انسان در آتش تجارب و چالشها به وجود میآید. در واقع، این بیان به نوعی به ناپایداری و کشیدگی زندگی اشاره دارد.
هوش مصنوعی: هر چیزی که عقل و فهم انسان آن را درک میکند، از طریق صفاتی که دارد شناخته میشود و نمیتواند از حدود خودش فراتر برود.
هوش مصنوعی: صدای شیهه این اسب تندرو، مانند صدای رعد و برق در میان زمانه طنین انداز شده است و این صدا همانند صدای کوهها در فضا میپیچد.
هوش مصنوعی: درخشش نوری که از زخم او میتابد، باعث شده تا گناهکاران به دین اعتماد پیدا کنند.
هوش مصنوعی: او دارای اندامی خوشفرم و سینهای بزرگ است، اما گردن او بسیار باریک و ظریف به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: این جمله به زیبایی و زشتی اشاره دارد. میتوان گفت که زیباییها ممکن است شگفتانگیز و جذاب باشند، اما گاهی اوقات همین زیباییها میتوانند مشکلات و بحرانهایی را نیز به همراه داشته باشند. به عبارت دیگر، آنچه زیبا به نظر میرسد، ممکن است خطراتی را نیز به همراه داشته باشد.
هوش مصنوعی: در اینجا به بررسی توصیف یک موجود میپردازیم. این موجود دارای زبانی است که دراز و تیز است و میتواند به آسانی چیزها را پاره کند. همچنین، پاهای او سنگین و شدید هستند و به دلیل وزن و قدرتی که دارند، حرارتی را به وجود میآورند که نشاندهنده قدرت و شدت آن است.
هوش مصنوعی: سرعت او ناشی از ذات و طبیعتش است، اما توقفش به دلیل سوال و تفکری است که از دیگران میگیرد.
هوش مصنوعی: اگر انسان از دوران سختی و مشکلات (چرخ) جدا شود، این برای او شرم آور است و اگر به یاریِ دیگران (باد) نیازمند باشد، آن نیز برایش ننگ محسوب میشود.
هوش مصنوعی: در زمان جنگ، چهره زشت هژبر به خوبی درخشش همای زیبا را تحتالشعاع قرار میدهد. این بیت به تضاد بین زیبایی و زشتی و تأثیر آن در اوقات مبارزه اشاره دارد.
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به قدرت و سلطنت اشاره میکند و میگوید که تو باید جان خود را به خاطر آن چه به تو داده شده، قربانی کنی. به نوعی به اهمیت و ارزش حمایت از مقام و موقعیت اشاره شده است.
هوش مصنوعی: مثل کافری که به جنگ میآید و خونریزی میکند، مانند کسی که به جنگ و جدل در حصار میپردازد و بر وجود خود اصرار دارد.
هوش مصنوعی: روح انسان همانند کوه است و همچنین در عمق وجود او، نظیر اژدهایی معلق، پیچیدگیها و ناشناختههایی وجود دارد.
هوش مصنوعی: دل او به دلیل حرص و طمع، موجب تحریک دشمنی شده است و سر او در عشق دچار هیجان و نبرد است.
هوش مصنوعی: در میان آبکش، فواره او به جوش میآید مانند چشمهای که بخار زیادی تولید میکند.
هوش مصنوعی: زخمی که بر اثر ضربهای به وجود آمده، موجب شگفتی است و به نوعی میتواند نشانهای از استحکام و پایداری باشد. در واقع، این زیبا و عجیب به نظر میرسد که یک زخم معمولی میتواند باعث ایجاد اثرات عمیق و ماندگار شود.
هوش مصنوعی: این روز، روز موفقیت و خوشبختی توست. امیدوارم این حال خوب تا وقتی که شب و روز ادامه دارد، باقی بماند.
هوش مصنوعی: هدف تو از این جنگ و مبارزه، رسیدن به سعادت در دنیا و آخرت است و این موضوع کاملاً واضح و روشن است.
هوش مصنوعی: این هفت ستاره درخشان، همه به نوعی فرمانبردارند و نیکو میدانند که کلاهی که از چهار سوی آن برآمده، چه ویژگیهایی دارد.
هوش مصنوعی: به سمت پیروزی برو با شانس خوب، زیرا یاری خنجر تو را همراهی میکند.
هوش مصنوعی: همه چیز تحت تاثیر تغییرات و تحولات است و هر چیزی که وجود دارد، مسیری را برای خود طی میکند. هر چه میگذرد، نور و روشنی به زندگی ما اضافه میشود.
هوش مصنوعی: زمین مکانی از زیبایی و ارزشمند به شمار میآید و آسمان به مانند نیرویی از سربازان سیاهپوش پر از غبار است.
هوش مصنوعی: در بین زحمات و مشکلات زندگی، زیباییها و خوشیها نیز وجود دارد. حتی در شرایط سخت و دشوار، میتوان نشانههای خوشبختی و آرامش را یافت.
هوش مصنوعی: در مسیر زندگی، دل خود را شاد و خوش نگهدار، زیرا روزهای خوشی و شادی در این سرزمین وجود دارند.
هوش مصنوعی: تو به کشور هند تعلق داری و این سرزمین از زمان پیدایش خود، همچون بهار به زیبایی و سرسبزی معروف است، هرچند که شرایط سختی مانند زمستان را نیز تجربه کرده است.
هوش مصنوعی: به این فکر نباش که چه چیزهایی را نباید گفت، بلکه با شجاعت اقدام کن و مسائل را حل کن، زیرا برخی از افکار و عقاید نادرست مانند درختی هستند که شاخههایش به گمراهی میانجامند.
هوش مصنوعی: توانایی اندازهگیری و مقایسه قدرت و ارزش لشکری که داری وجود ندارد، زیرا یک نفر از تو در جوانمردی و شجاعت به اندازهی هزاران نفر است.
هوش مصنوعی: در اینجا نوشته شده که تو در این مکان ترک داری که با چرخش و حرکت، انجام کارها بسیار آسان است.
هوش مصنوعی: به دلیل تلاش و نبرد او، آتش و شعلهای به جانش افتاده و دلش از این جدال به شدت ناراحت و غمگین شده است.
هوش مصنوعی: تو بیش از آنکه در دل شیران جنگل جا داشته باشی، به شیران دزد و مهاجم اختصاص داری.
هوش مصنوعی: به دلیل درخشش تند شمشیر و صدای طبل امروز، دنیا بر پرستشکنندگان بتها تنگ و تار شده است.
هوش مصنوعی: درخشندگی نور این در به سومنات شبیه است و صدای رعد آن در گنگبار به گوش میرسد.
هوش مصنوعی: هر جا که شاهی وجود داشته باشد، برای او بسیار دشوار است که آرام و صبور باشد.
هوش مصنوعی: این بیت به ما میگوید که افکار و اندیشههای ما میتوانند تأثیرات جالبی بر حالت روحی و جسمیمان داشته باشند. اگرچه ممکن است از فکر کردن به چیزی لذت ببریم، اما در واقع ممکن است آن فکر برای ما زیانآور و مضر باشد. احساس حیرت و گیجی هم میتواند رنگ و بویی تلخ و ناخوشایند به روزهای ما بدهد. در واقع، افکار منفی میتوانند زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهند و احساساتی مانند تلخی و سردرگمی را به همراه داشته باشند.
هوش مصنوعی: در گلو و تن او حالتی وجود دارد که مانند شعلۀ آتش میزند، و مژههای او بر روی پلک مانند خارهای تیز و آزاردهنده است.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که همه چیزهایی که در دنیا اهمیت دارند و ممکن است به آنها افتخار کنند را رها کردهاند، ولی تو با ایمان و پرهیزگاریات مانند عابدی هستی که به ارزشهای اخلاقی و روحانی پایبند است.
هوش مصنوعی: گاهی در خاک مانند آهن پنهان شده و گاهی در سنگ مانند آتش مستقر است.
هوش مصنوعی: هرچند این مار در سوراخ خود پنهان است، اما اگر او را بگیری، کاملاً شیرین و مطلوب است.
هوش مصنوعی: تو میتوانی با تلاش و کوشش خود، مشکلات و سختیهای زندگی را پشت سر بگذاری و به موفقیت برسی؛ چرا که این کار نهتنها به تو قدرت میبخشد، بلکه یادآور تجربیات گذشتهات نیز هست.
هوش مصنوعی: اگر در میدان نبرد شجاعانه به جنگ بری، همانند شیران قوی و نیرومند خواهی بود؛ و اگر با قدرت و استقامت مانند فیلها پیشروی کنی، میتوانی صدها دشمن را به چالش بکشی.
هوش مصنوعی: امسال چه کسی موفق به فتح و پیروزی خواهد شد، به دست قدرتمند پادشاه بستگی دارد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که مرکز طبیعت ثابت و آرام باشد، گنبد آسمان نیز در حال چرخش است.
هوش مصنوعی: هر آنچه که نیاز داری برای موفقیت و انجام کارهایت، در آسمان و در قدرتهای بزرگ یافت میشود، اما مسائلی که روزمره با آنها مواجهای، به خودت و محیط اطرافت بستگی دارد.
هوش مصنوعی: هر چیزی که بخواهی، در این دنیای پر دگرگونی به دست تو خواهد رسید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چو با جُفتِ عِنینِ خویش پیوَست،
چو شاخِ خُشک، گَشته سروِ او پَست.
کفایت را ستوده اختیار است
شهامت را گزیده افتخار است
عمید ملک منصور سعید آنک
محلش نور چشم کارزار است
وزیر اصلی که از اصل وزارت
[...]
چه . . . یر است این ز . . . یر خر زبر دست
که خر چون دید زو، آنگونه بشکست
خر نر را . . . ون در کردم این . . . یر
به سان ماده خر خوابید در غست
چو . . . ادم ماده خر ار، کره بفکند
[...]
فلک را عهد بس نااستوار است
همه کار جهان ناپایدارست
بیا کس کز پی یک روزه راحت
بمانده روز و شب در انتظارست
هوایی دارد و آبی زمانه
[...]
چو دانستی که معبودی تو را هست
بدار از جستوجوی چون و چه، دست
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.