گاه توبه کردن آمد از مدایح و ز هجی
کز هجی بینم زیان و از مدایح سود نی
گر خسیسانرا هجی گویی، بلی باشد مدیح
گر بخیلانرا مدیح آری، بلی باشد هجی
روزگاری پیشمان آمد، بدین صنعت همی
هم خزینه، هم قبیله، هم ولایت، هم لوی
از میان خانهٔ کعبه فرو آویختند
شعر نیکو را به زرین سلسله پیش عزی
امرؤ القیس و لبید و اخطل و اعشی قیس
برطللها نوحه کردندی و بر رسم بلی
ما همه بر نظم و شعر و قافیه نوحه کنیم
نه بر اطلال و دیار و نه وحوش و نه ظبی
بو نواس و بو حداد و بوملیک، ابن البشیر
بو دواد و بن درید و ابن احمر، یافتی
آنکه گفتهست «آذنتنا» آنکه گفت «الذاهبین»
آنکه گفت «السیف اصدق» آنکه گفت« ابلی الهوی»
بوالعلاء و بوالعباس و بوسلیک و بوالمثل
آنکه از ولوالج آمد آنکه آمد از هری
از حکیمان خراسان، کو شهید و رودکی
بوشکور بلخی و بوالفتح بستی هکذی
گو بیاید و ببینید این شریف ایام را
تا کند هرگز شما را شاعری کردن کری؟
روزگاری کان حکیمان و سخنگویان بدند
بود هر یک را به شعر نغز گفتن اشتهی
اندرین ایام ما بازار هزلست و فسوس
کار بوبکر ربابی دارد و طنز جحی
هر کرا شعری بری، یا مدحتی پیش آوری
گوید این یکسر دروغست ابتدا تا انتهی
گر مدیح و آفرین شاعران بودی دروغ
شعر حسان بن ثابت کی شنیدی مصطفی
بر لب و دندان آن شاعر که نامش نابغه
کی دعا کردی رسول هاشمی خیرالوری
شاعری عباس کرد و طلحه کرد و حمزه کرد
جعفر و سعد وسعید و سید ام القری
ور عطا دادن به شعر شاعران بودی فسوس
احمد مرسل ندادی کعب را هدیه ردی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن از توبه خود نسبت به مدح و ستایش شخصیتها سخن میگوید و از زیانهای هجی (ستایش بیمورد) و عدم سود آن صحبت میکند. او به این نکته اشاره میکند که برای افراد بیچیز یا بخیل، هجایی گفتن ممکن است مناسب باشد، ولی خود او از این کار خسته شده است. شاعر به یاد میآورد که در گذشته شاعران بزرگ مانند امرؤ القیس و دیگران بر روی شعر و قافیه توجه داشتند، در حالی که اکنون بازار شعرهای بیمحتوا و طنز را میبیند. او به تردید خود درباره صداقت در شعرهای مدح اشاره میکند و از بیاعتباری برخی شاعران معاصر سخن میگوید. در نهایت، او به شاعرانی چون حسان بن ثابت و نابغه اشاره کرده و از ویژگیهای آنها میگوید که در مدح پیامبر اکرم (ص) و دیگر شخصیتهای بزرگ به درستی عمل کردهاند.
هوش مصنوعی: گاهی پیش میآید که از ستایشها و مدحها دست بکشم، زیرا از هجایی که متوجه میشوم زیان میبینم و سودی از مدحها نمیبرم.
هوش مصنوعی: اگر به حقیران و بیخودان توصیف خوبی بگویی، میتوانی آن را ستایش بنامی. اما اگر از بخیلان تعریف کنی، ممکن است در نظر دیگران زشت به نظر بیاید.
هوش مصنوعی: روزی به یاد گذشتهها افتادیم که به وسیله این هنر، هم ثروت، هم قوم و خویش، هم سرزمین و هم مقاممان را به دست آوردیم.
هوش مصنوعی: از دل کعبه، شعری زیبا و باارزش را به زنجیری طلایی برای عزی آویختند.
هوش مصنوعی: امرؤ القیس، لبید، اخطل و اعشی قیس بر خرابههای محبوبشان غمگینی و نوحهسرایی کردند و بر رسم و آئین بیوفایی عشق نالیدند.
هوش مصنوعی: همه ما باید دربارهی شعر و نغمهها بخوانیم و نوحهسرایی کنیم، نه درباره ویرانهها و سرزمینها، نه دربارهی حیوانات وحشی و نه دربارهی غزالها.
هوش مصنوعی: در اینجا به گروهی از شخصیتهای ادبی و شاعرانی اشاره شده است که به نوعی در فرهنگ و ادبیات عربی شناخته شدهاند. این افراد نمایانگر فضیلتها و ویژگیهای خاصی در آثارشان هستند و نویسنده در تلاش است تا به عمق و غنای ادبیاتی که تولید کردهاند، اشاره کند. از این رو، نام بردن از آنها به نوعی تأکید بر اهمیت و تأثیر آنها در تاریخ ادبیات است.
هوش مصنوعی: کسی که گفت «ما را شنیدهای»، کسی که گفت «رفتنها» و کسی که گفت «شمشیر صادقترین است»، کسی که گفت «هوس شیطانی».
هوش مصنوعی: شخصیتهای بزرگ و معروفی از گذشته وجود دارند که هر کدام به نوعی به دنیا آمدهاند و تأثیرگذار بودهاند. این افراد از مناطق مختلفی همچون ولالج و هری برمیخیزند و هرکدام داستانها و تجربیات منحصر به فردی دارند.
هوش مصنوعی: این بیت به بزرگانی از خراسان اشاره دارد که حکیم و شاعر بودهاند. از جمله این شخصیتها میتوان به شهید و رودکی، شاعر معروف ایرانی، و بوالفتح بستی که نامی دیگر از شعرای آن زمان است، اشاره کرد. آنها به عنوان نمادهای فرهنگی و ادبی از سرزمین خراسان شناخته میشوند.
هوش مصنوعی: بیایید و نگاهی به این روزهای ارزشمند و شرافتمند بیندازید، تا ببینید آیا چنین روزهایی میتوانند شما را به شاعری وادار کنند یا نه؟
هوش مصنوعی: روزی بود که حکیمان و سخنرانان بزرگی وجود داشتند که هر کدام به شعر زیبا گفتن علاقهمند بودند.
هوش مصنوعی: در این روزها، فضای ما پر از شوخی و بی seriousness است. فعالیتها و کارهای ما بیشتر به طنز و شوخیهای رایج شباهت دارد و به نوعی به کارهایی که بوبکر ربابی میکرد، و طنز جحی مربوط میشود.
هوش مصنوعی: هر کس شعری بگوید یا ستایشی را مطرح کند، میگوید که همه آن حرفها از آغاز تا پایان دروغ است.
هوش مصنوعی: اگر شاعران در وصف و بزرگداشت تو، مدح و ستایش میسرودند، پس چگونه ممکن است دروغ و فریب شعر حسان بن ثابت را درباره مصطفی شنیده باشی؟
هوش مصنوعی: شاعر معروفی که به نابغه مشهور است، با زبان و دندانش دعا میکند و نامش در تاریخ به یادگار مانده است.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به شخصیتهای بزرگ اسلام اشاره میکند، افرادی که در دوران خود نقش مهمی داشتند. درباره عباس، طلحه، حمزه، جعفر، سعد و سعید، که همگی از شخصیتهای برجسته و مورد احترام در تاریخ اسلام هستند، صحبت میکند. همچنین "سید ام القری" به مکانی مقدس اشاره دارد که نماد مرکزیت و اهمیت مذهبی در جامعه اسلامی است.
هوش مصنوعی: اگر قرار بود که خدای عطا، شعر شاعران را به خوبی و زیبایی بشناسد، باید به جای کعبه، شاعر احمد را هدیه میداد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
جز به مادندر نماند این جهان گربهروی
با پسندر کینه دارد همچو بادختندرا
جز بمادندر نماند این جهان کینه جوی
با پسندر کینه دارد همچو با دختند را
روز کوشیدن زمین از دست او گردد تهی
روز بخشیدن زمان از دست او خواهد فرار کذا
ای خداوندی که بر روی زمین فرمان تو
چون قضای آسمان شد نافذ فی کل شیی
پیش قدرت پشت گردون از تواضع داده خم
نزد رایت روی خورشید از خجالت کرده خوی
سرو آزاد ار قبول بندگی یابد ز تو
[...]
کفر و ایمان را هم اندر تیرگی هم در صفا
نیست دار الملک جز رخسار و زلف مصطفی
روی و مویشگر بصحرا ناوریدی قهر و لطف
کافری بی برک ماندستی و ایمان بینوا
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.