لطف ملک العرش به من سایه برافکند
تا بر دل گم بوده مرا کرد خداوند
دل گفت له الحمد که بگذشتم از آن خوف
جان گفت له الفضل که وارستم ازین بند
چون کار دلم ساخته شد ساختم از خود
شیرین مثلی بشنو و با عقل بپیوند
مردی به لب بحر محیط از حد مغرب
سر شانه همی کرد و یکی موی بیفگند
برخاست از آنجا و سفر کرد به مشرق
باد آمد و باران زد و جایش بپراکند
مرد از پی سی سال گذر کرد بر آنجای
برداشت همان موی و بخندید بر آن چند
حال تن خاقانی و اندیشهٔ ابخاز
این است و چنین به مثل مرد خردمند
ابخاز حد مغرب و درگاه ملک بحر
مسکین تن نالانش به مویی شده مانند
آخر به کف آمد تن نالانش دگربار
گر خصم بر این نادره میخندد گو خند
اکنون من و این نی که سر ناخن حور است
کان نی که بن ناخن من داشت جهان کند
اینک دهنم بر صفت گنبدهٔ گل
این گنبد فیروزه به یاقوت و زر آکند
خرسند نگردد به همه ملک ری اکنون
آن دل که همی بود به خرسند خرسند
خاقانی و خاقاتن و کنار کر و تفلیس
جیحون شده آب کر و تفلیس سمرقند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن از لطف خداوند سخن میگوید که قلبش را از ترس نجات داده و به او آرامش بخشیده است. او به مرور زمان به شناخت و فهم عمیقتری از خود رسیده و به دلش تأمل میکند. تصویر مردی که پس از سی سال سفر به دنبال مویی میگردد، نماد جستجوی انسانها برای چیزهای کوچک و بیاهمیت است و در نهایت خندهدار بودن این تلاشها را نشان میدهد. شاعر به تنش که مانند مویی در دستانش است، اشاره میکند و از آن به عنوان نمادی از ضعف انسانی یاد میکند. همچنین، او به گرمی و زیبایی مکان خود اشاره دارد و در کل به این نکته تأکید میکند که دل انسانها باید همواره شاد و خرسند باشد، حتی در میان مشكلات و ناکامیها.
هوش مصنوعی: از رحمت و لطف خداوند بزرگ، حمایتی به من رسید که باعث شد تا دل گمشدهام را پیدا کنم و به آرامش برسم.
هوش مصنوعی: دل گفت: سپاس خدا را که از آن ترس رهایی یافتم. جان گفت: نعمت و کرامت او را که از این قید آزاد شدم.
هوش مصنوعی: وقتی که دل من آرامش پیدا کرد، از خودم چیزی شیرین و دوستداشتنی خلق کردم. حالا داستانی هست که بشنوی و با فکر و منطقت همراه شوی.
هوش مصنوعی: مردی در کنار دریا، در جهتی که به مغرب میرسد، شانهای میزد و یکی از موهایش را به آب انداخت.
هوش مصنوعی: از آن مکان حرکت کرد و به سمت شرق رفت. باد وزید و باران بارید و نشانههای او را در همه جا پخش کرد.
هوش مصنوعی: مرد پس از چندین سال به جایی رفت و متوجه شد که هنوز همان مو را دارد و به آن مساله خندید.
هوش مصنوعی: حالت جسمی خاقانی و تفکر ابخاز به گونهای است که شبیه وضعیت یک فرد عاقل و داناست.
هوش مصنوعی: این عبارت به توصیف وضعیتی پرداخته است که در آن سرزمین ابخاز در سمت غرب و ورودی پادشاهی دریا به تصویر کشیده میشود. همچنین اشاره به حالتی گریان و رنجور دارد که فردی از این سرزمین به شدت ناتوان و غمگین است، به طوری که حالت او به گونهای است که به یک مو وابسته شده و از کمال ضعف و درد، به شدت به خود میپیچد.
هوش مصنوعی: در پایان، جسم رنجور او دوباره به دست آمد، و اگر دشمن بر این چیز بینظیر بخندد، به او بگو بخند.
هوش مصنوعی: الان من و این نی که به زیبایی سر ناخن حوری است، همان نی که ریشهاش به ناخن من وصل است و به خاطر آن جهانی را به وجود آورده است.
هوش مصنوعی: مکانی را توصیف میکند که دهنم بر زیبایی گنبد گل بسته شده و این گنبد با زیبایی فیروزهای و زرق و برق زر و یاقوت زینت یافته است.
هوش مصنوعی: دیگر دل شاد نمیشود با تمام زیباییهای ری، چون همیشه خوشحالیاش وابسته به چیز دیگری است.
هوش مصنوعی: خاقانی و خاقاتن در کنار رود کر و تفلیس، جیحون و آب کر و تفلیس به سمت سمرقند حرکت کردهاند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای آنکه جز از شعر و غزل هیچ نخوانی
هرگز نکنی سیر دل از تُنبُل و ترفند
زیبا بود ار مرو بنازد به کسایی
چونانکه جهان جمله به استاد سمرقند
گویند نخستین سخن از نامه پازند
آنست که با مردم بد اصل مپیوند
اَلمِنهٔ لله که به اقبال خداوند
شادند چه بیگانه و چه خویش و چه پیوند
المِنهٔ لله که مرا زهرهٔ آن است
کایم گه و بیگاه بهنزدیک خداوند
المنهٔ لِلّه که هم آخر بِبَر آمد
[...]
از قصه دوشینه من تا که خداوند
آگاه شود میبسرایم سخنی چند
دوشینه مرا انده آن نامده فرزند
بربست به صد بند و فرو داشت به صد بند
تا صبح به من خیل خیالات فرستاد
[...]
ای زلف تو دام دل دانا و خردمند
دشوار جهد دل که در افتاد درین بند
اندر دل من بود نهالی ز صبوری
بادی بوزید از تو و از بیخ برافگند
بودیم خردمند، که زد عشق تو بر ما
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.