شمارهٔ ۴۶ - در ستایش اتابک اعظم مظفر الدین قزل ارسلان عثمان بن ایلدگز
صبح چون زلف شب براندازد
مرغ صبح از طرب پراندازد
کرکس شب غراب وار از حلق
بیضهٔ آتشین براندازد
کرتهٔ فستقی بدرد چرخ
تا به مرغ نواگر اندازد
برشکافد صبا مشیمهٔ شب
طفل خونین به خاور اندازد
زخمهٔ مطربان صلای صبوح
در زبانهای مزهر اندازد
زلف ساقی کمند شب پیکر
در گلوی دو پیکر اندازد
بر قدحهای آسمان زنار
مشتری طیلسان در اندازد
لب زهره ز دور بوسهٔ تر
بر لب خشک ساغر اندازد
در بر بلبله فواق افتد
کز دهان آب احمر اندازد
مرغ فردوس دیدهای هرگز
که ز منقار کوثر اندازد
از نسیم قدح مشام فلک
چون دهد عطسه عنبر اندازد
لعل در جام تا خط ازرق
شعله در چرخ اخضر اندازد
ادهم شب گریخت ساقی کو
تا کمند معنبر اندازد
جان به دستار چه دهیم آن را
کز غبب طوق در بر اندازد
خار در دیدهٔ فلک شکند
خاک در چشمهٔ خور اندازد
عاشقان را که نوش نوش کنند
لعلش از پسته شکر اندازد
خاک مجلس شود فلک چون او
جرعه بر خاک اغبر اندازد
رنگ شوخی به مجلس آمیزد
سنگ فتنه به لشکر اندازد
درع رستم به سنبل آراید
تیر آرش ز عبهر اندازد
ببرد سنگ ما و آخر سنگ
بر سبوی قلندر اندازد
بامدادان که یک سوارهٔ چرخ
ساخت بر پشت اشقر اندازد
سپر زرد کرده دیلم وار
همه زوبین اصفر اندازد
از در مشرق آتش افروزد
سوی هر روزن اخگر اندازد
این عروسان عور رعنا را
بر سر از آب چادر اندازد
زاهد آسا سجادهٔ زربفت
بر سر کوه و کردر اندازد
گنبد پیر سبحههای بلور
در مغاک مقعر اندازد
آهمن سازد آتش پیکان
تا در این دیو، گوهر اندازد
سنگ در آبگینه خانهٔ چرخ
این دل غصه پرور اندازد
آتش اندر خزینه خانهٔ دل
چرخ ناکس برآور اندازد
گله از چرخ نیست از بخت است
که مرا بخت در سر اندازد
یوسف از گرگ چون کند نالش
که به چاهش برادر اندازد
دم خاقانی ار ملک شنود
جان به خاقان اکبر اندازد
فلک ار خلعت بقا برد
بر قد شاه صفدر اندازد
شاه ایران مظفر الدین آن
کز سر کسری افسر اندازد
نفس بلبلان مجلس او
زین غزل شکر تر اندازد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف آغاز صبح و زیباییهای آن پرداخته و به مقایسه شب و صبح میپردازد. صبح بر افرازنده شب است و با صدای مرغ صبح آغاز میشود. این تغییر حال و هوای شب به صبح با تصاویری از طراوت و نشاط همراه است. شخصیتهای مختلفی مانند ساقی و عاشقان در این شعر به تصویر کشیده شدهاند که در پرتو نور صبح و صدای نوای مطربان صفا میگیرند. همچنین، مضمون آرامش و زیباییهای صبح، عشق و شوق در مجالس را به تصویر میکشد و در نهایت به تقدیر از بخت و سرنوشت انسان اشاره میشود. شعر با تصاویری خیالانگیز و استعارات زیبا به فضای شاعرانه و عاشقانهای دست مییابد.
هوش مصنوعی: صبح که میرسد، مانند زلفهای شب کنار میرود و مرغ صبح را از شادی به پرواز در میآورد.
هوش مصنوعی: پرندهای شبزندهدار مانند کلاغ، از دهان خود تخم آتشین را بیرون میاندازد.
هوش مصنوعی: هرگاه درخت فندق به بار بنشیند، لازم است که دانههای آن از چرخ آسیاب بگذرد تا به پرندهی آوازخوان برسد.
هوش مصنوعی: باد صبحدم از پردهٔ شب میگسلد و کودک خونین را به سوی شرق میافکند.
هوش مصنوعی: نواهای خوش آهنگ نوازندگان، صبح را با صدای شاد خود زنده میکند و در دلهای شنوندگان خوش طنین میشود.
هوش مصنوعی: زلفهای ساقی مانند کمندی است که شب را در آغوش دو انسان میگیرد.
هوش مصنوعی: در آسمان، زنجیری از ستارهها مانند کمربند زیبایی دور سیاره مشتری میدرخشد.
هوش مصنوعی: زبان زهره از دور، بوسهای تر به لبهای خشک جام میزند.
هوش مصنوعی: در کنار بلبل، فریاد بلبل بلند میشود که از دهانش آب قرمز میریزد.
هوش مصنوعی: آیا تاکنون پرندهای از بهشت را دیدهای که از منقار خود شهدی مانند کوثر بر زمین بریزد؟
هوش مصنوعی: وقتی نسیم خوشبو از قدح به سوی آسمان بدمد، مانند عطسهای خوشبو عطرش همهجا را فرا میگیرد.
هوش مصنوعی: اگر سنگ سرخ در جام باشد، آن وقت شعله آبی رنگ را در آسمان سبز برافروزد.
هوش مصنوعی: سیاهی شب از بین رفت و حالا ساقی میتواند بر زینتهای معنوی و درستیهای زندگی تکیه کند و آنها را به دست آورد.
هوش مصنوعی: به چه چیز جان بدهیم وقتی که آن چیز به راحتی میتواند گردن ما را از طوقش آزاد کند؟
هوش مصنوعی: خار در چشم آسمان را میسوزاند و خاک را در چشمهٔ خورشید میریزد.
هوش مصنوعی: عاشقان وقتی لعل (سنگ قیمتی) را نوش جان کنند، طعم آن را به قدری خوش و شیرین مییابند که حتی شکر را به یادشان میآورد.
هوش مصنوعی: وقتی که آسمان مانند او در مجالس فرود آید، گویی یک قطره از شراب را بر روی خاک میپاشد.
هوش مصنوعی: در جمعهای شاد و خوش، شوخی و خنده به جاست، اما در برابر مشکلات و فتنهها، باید به جدیت و استقامت عمل کرد.
هوش مصنوعی: در زره رستم، گلهای زیبا قرار میگیرد و تیر آرش به سوی عبهر پرتاب میشود.
هوش مصنوعی: سنگ ما را بردند و در نهایت خود سنگ را بر ظرف آب زاهد افکندهاند.
هوش مصنوعی: صبح که سوار بر اسب قهوهای رنگ، چرخ را بر پشت آن میگذارد.
هوش مصنوعی: در میدان نبرد، سپر زرد رنگی به مانند دیلم در دست، به همه سمتها پرتاب میشود و تیرهای زردی به سوی دشمنان رها میکند.
هوش مصنوعی: از سمت شرق، آتش روشن میکند و جرقههایش را به سمت هر پنجره پرتاب میکند.
هوش مصنوعی: عروسان زیبا و دلربا به قدری جذاب هستند که چادر بر روی سرشان به زیبایی میافتد.
هوش مصنوعی: زاهد با زندگی ساده و زهد خود، یک فرش زربفت را بر روی بلندی کوه میافکند.
هوش مصنوعی: گنبد کهن، مانند مرواریدهای شفاف در عمق تیره و تار افشانه میشود.
هوش مصنوعی: آدمی با آتش احساسات و دردهایش در این دیو، جواهر و ارزشها را نمایان میکند.
هوش مصنوعی: در خانهای که دل را غم و اندوه پر کرده، سنگی در آبگینه میافتد.
هوش مصنوعی: آتش در گنجینهٔ دل حضور دارد و تقدیر نامساعد میتواند آن را شعلهور کند.
هوش مصنوعی: من از گردش چرخ تقدیر شکایت ندارم، مشکل از بخت من است که مرا به بدشانسی میاندازد.
هوش مصنوعی: یوسف چگونه میتواند از گرگ شکایت کند وقتی که برادرش او را به چاه انداخته است؟
هوش مصنوعی: اگر ملک خاقانی را بشنود، جان به خاقان بزرگ خواهد انداخت.
هوش مصنوعی: اگر آسمان لباس جاودانگی را بر دوش شاه صفدر بیفکند، بسیار زیبا و شایسته خواهد بود.
هوش مصنوعی: شاه ایران مظفر الدین، که تاجی به بزرگی تاجهای پادشاهان قدیم بر سر دارد، با شکوه و عظمت، همچون سلاطین بزرگ تاریخ، در عرصهی قدرت و حکومت خود را نمایان میسازد.
هوش مصنوعی: صدای بلبلها در مجلس او، با این غزل شیرینتر و خوشتر میشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
دل به سودای تو سر اندازد
سر ز عشقت کله براندازد
چون تو هر هفت کرده آیی حور
بر تو هر هفت زیور اندازد
به تو وزلف کافرت ماند
[...]
شقههای غطا براندازد
تحفههای عطا در اندازد
مرغ در راه او پر اندازد
شمع در پای او سر اندازد
پسته ی شور شکر افشانش
شور در تنگ شکر اندازد
هر که چون افعیش کمر گیرد
[...]
عشق کو، تا خرد بر اندازد
عود شوقی به مجمر اندازد
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.