شمارهٔ ۱۷ - این قصیدهٔ را منطق الطیر گویند مطلع اول در وصف صبح و مدح کعبه و مطلع ثانی در وصف بهار و مدح پیامبر بزرگوار
زد نفس سر به مهر صبح ملمع نقاب
خیمهٔ روحانیان کرد معنبر طناب
شد گهر اندر گهر صفحهٔ تیغ سحر
شد گره اندر گره حلقهٔ درع سحاب
صبح فنک پوش را ابر زره در قبا
برده کلاه زرش قندز شب را ز تاب
بال فرو کوفت مرغ، مرغ طرب گشت دل
بانگ برآورد کوس، کوس سفر کوفت خواب
صبح برآمد ز کوه چون مه نخشب ز چاه
ماه برآمد به صبح چون دم ماهی ز آب
نیزه کشید آفتاب حلقهٔ مه در ربود
نیزهٔ این زر سرخ حلقهٔ آن سیم ناب
شب عربیوار بود بسته نقابی بنفش
از چه سبب چون عرب نیزه کشید آفتاب
بر کتف آفتاب باز ردای زر است
کرده چو اعرابیان بر در کعبه مآب
حق تو خاقانیا کعبه تواند شناخت
ز آخور سنگین طلب توشهٔ یومالحساب
مرد بود کعبه جوی طفل بود کعب باز
چون تو شدی مرد دین روی ز کعبه متاب
کعبه که قطب هدی است معتکف است از سکون
خود نبود هیچ قطب منقلب از انقلاب
هست به پیرامنش طوف کنان آسمان
آری بر گرد قطب چرخ زند آسیاب
خانه خدایش خداست لاجرمش نام هست
شاه مربع نشین تازی رومی خطاب
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی به وصف صبح و تحولات آن میپردازد. صبح با فرارسیدن خود، شب را کنار میزند و نور و روشنایی را به ارمغان میآورد. تصویر صبح مانند صحنهای دیده میشود که در آن خورشید مانند سربازی در حال حمله است و ابرها همچون زره به آن میپوشند. همچنین، ماه در آسمان به مانند ماهی در آب پدیدار میشود. به طور کلی، شعر به تضاد میان شب و روز و عظمت و قدرت خورشید اشاره دارد، و همچنین به مفهوم کعبه و ارتباط آن با حقیقت و دیانت میپردازد. در نهایت، شاعر به جاودانگی خداوند و وجود او در میان مخلوقات اشاره میکند.
هوش مصنوعی: صبح به آرامی پردهٔ خیمهٔ روحانیان را کنار زد و حالتی رازآلود و لطیف به فضا بخشید.
هوش مصنوعی: در این بیت به زیبایی و پیچیدگی دو چیز اشاره شده است. در مورد تیغ سحر، به درخشش و ظرافت آن اشاره میشود که مانند لؤلؤ (گهر) درخشان به نظر میرسد. همچنین دربارهٔ درع سحاب، به لایههای متصل و بافتی که وجود دارد، اشاره میشود، که نمادی از قدرت و استحکام است. در کل، این بیت از تأثیر زیبایی و پیچیدگی در زندگی و طبیعت سخن میگوید.
هوش مصنوعی: صبح، وقتی که فنک (پرندهای زیبا) پوشیده شده است، ابری مانند زره بر تن کرده و کلاهی از زعفران شب را به خاطر تابش نور بر سر دارد.
هوش مصنوعی: پرندهای شروع به پر زدن کرد و دل خوشحال شد. آنگاهصدای طبل سفر، خواب را از سرش پراند.
هوش مصنوعی: صبح از کوه بالا آمد و مانند مه نرم و لطیف است. ماه هم از چاه بالا آمد و به صبح مانند دم ماهی که از آب بیرون میآید، جلوهگر شد.
هوش مصنوعی: خورشید با قدرت خود حلقهی ماه را دزدید، همچنین نیزهای از طلا که به رنگ سرخ است، حلقهای از نقرهی خالص را نیز به خود جذب کرد.
هوش مصنوعی: شب به گونهای شبیه به عربها بود که آفتاب مانند نیزهای به سمت آسمان پرتاب شد و به این دلیل پوششی بنفش بر چهره آسمان قرار گرفت.
هوش مصنوعی: بر دوش خورشید، مانند یک اعراب که بر در کعبه ایستاده، لباسی از زر پوشیده است.
هوش مصنوعی: تو ای خاقانی، حقی که داری فقط در کعبه شناخته میشود؛ از آنجا که بار سنگینی بر دوش داری و باید توشهای برای روز حساب جمعآوری کنی.
هوش مصنوعی: مردی در کعبه وجود دارد که مانند کودک در حال پرستش و جستجوی حق است. اما وقتی تو به سن بلوغ رسیدی و مرد شدی، باید از مسیر دین و راستین خود خارج نشوی و به سمت کعبه و معانی عمیق آن دور نشوی.
هوش مصنوعی: کعبه، که مرکز هدایت و راهنمایی است، از حالت سکون خود به دور است و هیچ کجا وجود ندارد که تحت تاثیر تغییرات قرار بگیرد.
هوش مصنوعی: در اطراف او آسمان به شدت در حال چرخش است و همواره مانند یک آسیاب در گردونه قطب میچرخد.
هوش مصنوعی: خانهای که به خدا تعلق دارد، خود خدا در آن حضور دارد و نام آن خانه را میتوان شاهی دانست که در چهار دیواری نشسته و به هر دو فرهنگ تازی و رومی ارتباط دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بر کف من نه نبید، پیشتر از آفتاب
نیز مسوزم بخور، نیز مریزم گلاب
میزدگان را گلاب باشد قطرهٔ شراب
باشد بوی بخور، بوی بخار کباب
تا که ز حُوت آمدست سوی حَمَل آفتاب
گوهر سفته است خاک صندل سوده است آب
بر سر گل بلبل است بر لب طوطی شراب
در گلوی فاخته است ساخته چنگ و رباب
یا سید المکرمات بابک خیرالمآب
کفی مغیث الوری کفک فی کل باب
ای به صفا برده گوی سایه تو ز آفتاب
زهره زهره شد ز آتش تیغ تو آب
جودک یوم العطا بأسک یوم العذاب
[...]
رخش به هرا بتاخت بر سر صبح آفتاب
رفت به چرب آخوری گنج روان در رکاب
کحلی چرخ از سحاب گشت مسلسل به شکل
عودی خاک از نبات گشت مهلهل به تاب
روز چو شمعی به شب نور ده و سر فراز
[...]
در تتق ابر شد، باز رخ آفتاب
همچو بناگوش یار در خم زلف بتاب
مهر سیه پیرهن ابر سپید پریش
هندوی کافور موی ترک معنبر نقاب
خانقه صوفیان بر گه ز بس اقحوان
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.