سبحان من تحیر فی ذاته سواه
فهم خرد به کنه کمالش نبرده راه
از ما قیاس ساحت قدسش بود چنانک
موری کند مساحت گردون ز قعر چاه
بر وحدتش صحیفه لاریب حجت است
اینک نوشته از شهدالله بر آن گواه
عمری خرد چو چشمه «ها» چشمها گشاد
تا بر کمال کنه اله افکند نگاه
لیکن کشید عاقبتش در دو دیده میل
شکل «الف » که حرف نخست است از اله
طوبی که هشت روضه پر از شاخ و برگ اوست
هست از ریاض مکرمتش دسته گیاه
شبهای تار در لگن نقره کوب شاخ
روشن کند ز مشعل خورشید شمع ماه
قهار بی منازع و غفار بی ملال
دیان بی معاون و سلطان بی سپاه
با غیر او اضافت شاهی بود چنانک
بر یک دو چوب پاره ز شطرنج نام شاه
آن را که سرفراز کند از کلاه فقر
از فرق سرکشان جهان درکشد کلاه
وان را که قامت از کشش او بود کمان
صد صید دولت افکند از یک خدنگ آه
بر یاد اوست عیش جوانان میکده
وز شوق اوست نعره پیران خانقاه
ز امید بردباری او پشت ما به کوه
وز بیم بی نیازی او روی ما چو کاه
جامی که نامه عملش را نیامده
عنوان به غیر مظلمه مضمون بجز گناه
موی سیاه را به هوس می کند سفید
روی سفید را ز گنه می کند سیاه
حالش تب خجالت و آه ندامت است
هرگز نبوده حال کسی این چنین تباه
گاهی که تکیه بر عمل خود کنند خلق
او را مباد جز کرمت هیچ تکیه گاه
با او به فضل کار کن ای مفضل کریم
کز عدل تو به فضل تو می آورد پناه
زینسان که فعل اوست ندارد زبان عذر
زانجا که لطف توست تو خود عذر او بخواه
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به توحید و صفات الهی اشاره دارد و بیان میکند که فهم انسان از ذات خداوند به دلیل عظمت و کمال او ناکافی است. اشاره میکند که معارف و صفات الهی فراتر از درک انسانی هستند و قیاس آنها با مخلوقات امکانپذیر نیست. همچنین به قدرت و رحمت خداوند اشاره میکند و مخلوقات را به مانند بازیگران در یک شطرنج توصیف میکند که تحت سلطه خداوند هستند.
شاعر به زیباییهای آفرینش و قدرت خداوند در زندگی انسانها و ارتباط میان بندگان و خالقشان میپردازد و میگوید که انسانها باید بر فضل و رحمت الهی تکیه کنند و نباید به اعمال خود مغرور شوند. در نهایت، به تقاضای عذرخواهی و درخواست رحمت از خداوند اشاره میکند.
هوش مصنوعی: پاک و منزه است آن کسی که جز خود او، هیچکس نتوانسته به عمق و کمال ذاتش پی ببرد و عقلها به درک حقیقت او نتوانستهاند دست یابند.
هوش مصنوعی: میتوان گفت که انسان نمیتواند عظمت و مقام الهی را به طور کامل درک کند، همانطور که یک مورچه نمیتواند ابعاد بزرگ آسمان را از ته چاه بفهمد. به عبارتی دیگر، ظرفیت فهم ما در برابر جلال و شکوه خداوند بسیار محدود است.
هوش مصنوعی: این جمله بیان میکند که بر وحدت او مدرک و سندی بدون تردید موجود است و این مدرک که از جانب خدا با لطف و محبت نوشته شده است، برای آن وحدت گواهی میدهد.
هوش مصنوعی: عمر انسان مانند چشمهای از خرد و دانایی است که با گذر زمان، آگاهی او را بیشتر میکند. این آگاهی به او اجازه میدهد تا به عمیقترین و عالیترین مسائل و مفاهیم هستی نگاهی بیفکند و به درک بیشتری از کمال الهی دست یابد.
هوش مصنوعی: در نهایت، او بر دو چشمش آرزویی را کشید که به شکل حرف «الف» است؛ حرف اول کلمه «اله» که نشان از معنای عمیق و الهی دارد.
هوش مصنوعی: درخت طوبا که دارای هشت باغ پر از شاخه و برگ است، نشانهای از فضای مکرمت و خوبیهای اوست که در آن گیاهانی به وفور هستند.
هوش مصنوعی: در شبهای تاریک، با کوبیدن شاخ نوری بر روی لگن نقرهای، روشنی را از مشعل خورشید میسازد و شمعی به شکل ماه به وجود میآورد.
هوش مصنوعی: بینظیر و توانمند در قدرت و بخشایش، عادل و بیطرف در قضاوت، بدون کمک و یاری و پادشاهی که بدون ارتش خود حکمرانی میکند.
هوش مصنوعی: اگر به جز او به چیزی تکیه کنی، آن چنان بیارزش است که مانند نام شاهی بر دو تکه چوب شطرنج خواهد بود.
هوش مصنوعی: آن کس که با عزت و بزرگی خود میتواند فقر را برطرف کند، همانطور که کلاه بر سر کسی که مغرور است گذاشته میشود، او میتواند بر سر سرکشهای دنیا نیز کلاه بگذارد.
هوش مصنوعی: آن شخص که قد و قامتش به خاطر او مانند کمان است، با یک تیر، شکارهای زیادی از خوشبختی را به زمین میزند.
هوش مصنوعی: شادی جوانان در میخانه به یاد اوست و نالهها و فریادهای پیران در خانقاه به خاطر عشق اوست.
هوش مصنوعی: از امید صبر و استقامت او، ما مانند کوهی محکم و استوار هستیم و از ترس بینیازی او، ما همچون کاه نازک و بیپناه به نظر میرسیم.
هوش مصنوعی: جامی که نامه عملش نیامده، هیچ جز گناهی در آن نیست و به جز ظلمی که به دیگران کرده، چیزی برای ارائه ندارد.
هوش مصنوعی: موهای سیاه به خاطر آرزوها و خواستهها به سفیدی میرسند، و چهرههای سفید نیز به خاطر گناهان به تاریکی میافتند.
هوش مصنوعی: او در حالتی است که دچار شرمندگی و پشیمانی است و هیچکس هرگز به این اندازه گرفتار و ویران نبوده است.
هوش مصنوعی: گاهی اوقات انسانها به عمل خود تکیه میکنند، اما بهتر است که تنها به بزرگواری و کرامت شما امید داشته باشند و نه به هیچ چیز دیگر.
هوش مصنوعی: با او به خوبی رفتار کن ای مفضل نیکوکار، زیرا به واسطهی انصاف و کرمت، او به تو پناه خواهد آورد.
هوش مصنوعی: اقدامات او به قدری واضح و آشکار است که نیازی به توضیح و عذرخواهی ندارد، چرا که مهربانی و بخشش تو همیشه در نظر است؛ بنابراین خودت از او بخواه که عذرش را بپذیرد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
با من به شابهار به سر برد چاشتگاه
ماه من آنکه رشک برد زود و هفته ماه
گفت: این فراخ پهنا دشت گشاده چیست
گفتم: که عرضه گه شه بیعدد سپاه
گفتا: چه خوانم این شه آزاده را بنام ؟
[...]
گر شوم بودتی بغلامی بنزد خویش
با ریش شوم تر ببر ما هر آینه
بر وی تو بروشنی از مهر و ماه به
زلفین تو ببوی ز مشک سیاه به
تو چون بنفشه ای و دگر نیکوان چو کاه
دانی هر آینه که بنفشه ز کاه به
گر من دل کسی بنوازم مشو ز جای
[...]
دهقان بی ده است و شتربان بی شتر
پالان بی خر است و کلیدان بی تزه
انصاف من بده که همی خواهم از تو داد
زیرا که بر سخن توئی امروز پادشاه
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.