بخش ۷۵ - در بیان آنکه نشئه ملکیه ادراک این معنی نمی کرد و لهذا زبان طعن بر آدم علیه السلام گشادند و بر وی به فساد و سفلک گواهی دادند
بود بیرون ز نشئه املاک
که کنند این دقیقه را ادراک
لاجرم گاه خلقت آدم
می زدند از غرور و دعوی دم
کای خدا با مسبحیم تو را
سبحه خوانان مصلحیم چرا
ز آب و گل صورتی برانگیزی
کاید از وی فساد و خونریزی
فاضل اینجا به پیشگاه قبول
چیست حکمت ز خلقت مفضول
گل بود خار و خس چه کار آید
پیش عنقا مگس چه کار آید
علم الله آدم الأسما
کلها ای حقایق الأشیا
اسم حق پیش صاحب عرفان
نیست الا حقایق اعیان
کرد اسما تمام تعلیمش
کرد اوصاف ذات تفهیمش
بعد ازان گفت مر ملائکه را
انبئونی بهذه الأسما
همه گشتند منحرف ز غرور
همه گفتند معترف به قصور
ما علمنا وراء ما علمت
ما فهمنا خلاف ما فهمت
صنعت توست آفرینش ما
رحمت توست علم و بینش ما
هر چه ما را نموده ای دانیم
هیچ بر وی فزود نتوانیم
پس به آدم رسید بار دوم
از خدا این ندا که انبئهم
بالأسامی التی بهم ظهرت
چون ز اسرارشان بود خبرت
آدم از امر حق زبان بگشاد
شرح آن نامها یکایک داد
زانکه هست از تمامی اشیا
آدمی کل و مابقی اجزا
هر چه در جزو هست در کل هست
جزو را کوته است از کل دست
نیست در هیچ جزو کل به کمال
هست در کل جمیع اجزا حال
کل چو گردد به ذات خود دانا
همه معلوم او شود اجزا
ور شود جزو نیز مدرک خویش
ننهد پا ز دانش خود پیش
گرچه علمش به خود شود حاصل
به دگر جزوها بود جاهل
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن اشاره به خلقت انسان و رابطه او با علم و معرفت الهی دارد. شاعر از نشئههای مختلف آفرینش سخن میگوید و بر برتری علم خداوندی تأکید میکند. او به خلقت آدم اشاره میکند و میپرسد که چرا انسان با وجود داشتن علم ناقص، خود را برتر میداند.
شاعر میگوید که همه چیز در خلقت آدم به حکمت الهی مرتبط است و انسان، با وجود داشتن ویژگیهای خاص، نسبت به حقایق کل هستی ناتوان است. سپس به جریان تعلیم نامها از سوی خدا به آدم میپردازد و تأکید میکند که آدم با یادگیری این نامها، به شناخت جزئیات و اسرار هستی نائل میآید.
در نهایت به این نکته میرسد که اگرچه انسان ممکن است به دانش خود بیفزاید، اما همیشه در مقایسه با علم الهی ناتوان خواهد بود و هر جزو فقط نمیتواند به تنهایی معرفتی کامل از کل داشته باشد.
هوش مصنوعی: خارج از دنیای مادی، روح من در حال پرواز است و درک این لحظه برای دیگران دشوار است.
هوش مصنوعی: به ناچار، در زمانی که آدم را خلق میکردند، از غرور و ادعا ضربههایی به او میزدند.
هوش مصنوعی: ای خدا، تو را با ذکر تسبیح میگوییم و در حالتی اصلاح یافته به سر میبریم، اما چرا؟
هوش مصنوعی: از ترکیب آب و گل، شکلی به وجود میآید که ممکن است به فساد و خونریزی دامن بزند.
هوش مصنوعی: آیا در اینجا علم و دانایی نزد خداوند چه جایگاهی دارد، وقتی که انسانها بر اساس خلقت خود قرار دارند؟
هوش مصنوعی: هر چیزی در جایگاه خود اهمیت دارد و ارزش آن به نسبت دیگران سنجیده میشود. گل و خار و خس هر کدام در طبیعت وظایف خاص خود را دارند، اما در برابر یک موجود بزرگتر مانند عنقا، نمیتوانند تأثیر زیادی داشته باشند. به همین ترتیب، مگس نیز در مقایسه با آن موجود، اهمیت کمتری دارد.
هوش مصنوعی: خدای علم، به آدم نامهای همه چیزها را آموخت، یعنی او حقایق اشیاء را به انسان آشنا ساخت.
هوش مصنوعی: در دنیای عرفان، حقیقت و ذات الهی تنها در قالب واقعیات و تجلیات موجود شناخته میشود.
هوش مصنوعی: او تمامی نامها را به او آموخت و ویژگیهای ذاتش را به او فهماند.
هوش مصنوعی: سپس به ملائکه گفت: «خبرم دهید درباره این نامها».
هوش مصنوعی: همه به خاطر غرور خود از مسیر اصلی دور شدند و حالا همه اعتراف میکنند که در اشتباه بودهاند.
هوش مصنوعی: ما آنچه را تو دانستی نمیدانیم و آنچه را تو فهمیدی، نمیفهمیم.
هوش مصنوعی: خلاقیت و هنر تو سبب پیدایش ماست و دانش و آگاهی ما نتیجه رحمت توست.
هوش مصنوعی: هر چیزی که تو به ما یاد دادهای، ما همهاش را میدانیم و هیچ چیزی نمیتوانیم بر آن اضافه کنیم.
هوش مصنوعی: پس دوباره به آدم پیام از سوی خدا رسید که به آنها خبر بده.
هوش مصنوعی: با نامهایی که از آنها پیداست، چون از رازهایشان آگاه هستی.
هوش مصنوعی: انسان از دستور الهی سخن گفت و به تفصیل هر یک از نامها را بیان کرد.
هوش مصنوعی: چون انسان برتری دارد بر سایر موجودات، زیرا او به عنوان یک کل محسوب میشود و بقیه اشیا تنها جزئیات هستند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در یک بخش وجود دارد، در کل نیز وجود دارد. اما بخش به خودی خود نمیتواند به درستی نمایانگر کل باشد.
هوش مصنوعی: در هیچ بخشی از کل، کمال وجود ندارد؛ اما در کل، تمامی اجزا به خوبی و به طور کامل وجود دارند.
هوش مصنوعی: زمانی که هر چیزی به ماهیت اصلی خود آگاه شود، همه اجزای آن هم به خوبی شناخته خواهند شد.
هوش مصنوعی: اگر کسی به جمعیت یا گروهی بپیوندد، باید به جایگاه و شخصیت خود احترام بگذارد و از دانش و آگاهی خود به درستی استفاده کند.
هوش مصنوعی: اگرچه فرد میتواند به تنهایی علمی را کسب کند، اما اگر به دیگر اجزا و جنبهها توجه نکند، در حقیقت جاهل خواهد بود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.