گنجور

 
ایرانشان

شکیبا همی بود تا چند گاه

چو ایمن شد از بابِ خود دخت شاه

به کنیاش بر مهربان گشت سخت

که با کوش بودش همیشه نشست

جوانی دلارای چون نوبهار

نژادش نه از چین که از قندهار

بخواندش نهانی و با او بساخت

فزون از سه سال او همی مهر باخت

پسر زاد از او ماهچهره نهان

نهانش همی داشت اندر جهان

نهانی بماند این سخن دیرگاه

که از کار دختر شد آگاه شاه

چو دریا بجوشید و شد باز رام

همی خواست تا بر رسد وی تمام

سوی دختر اندر شد آهسته شاه

بدو هیچ پیدا نکرد آن گناه

بخوبی بپرسید و بنواختش

به نزدیکی خویش بنشاختش

بدو گفت کای ماه با فرّ و زیب

بسی بودم از مهر تو ناشکیب

کنون از دلم دور گشت آن هوس

نگویمت ناگفتنی زین سپس

از آن آتش اکنون دلم گشت سرد

وزآن گفته ها مانده ام من به درد

اگر تو نخواهی مرا هست، داد

که چون من به زشتی ز مادر نزاد

پشیمان شدستم ز کردار خویش

وزآن ناسزاوار گفتار خویش

روا خود ندارم که من شادکام

تو باشی به رنج دل اندر مدام

ولیکن چنان آمد ای ماهچهر

که یزدان چنین راند کار سپهر

که زن را به شوی است آرام و جاه

چو بی شوی باشد، کند زن گناه

چو بی شوی باشد زن پارسا

اگر زیر دست است اگر پادشا

هرآن زن که شویش نیاد به چنگ

همه تخمه آلوده دارد به ننگ

چو بی شوی بودن تو را نیست روی

از این انجمن نامداری بجوی

جوانی گزین کن دل از تو به مهر

یکی سرو بالا و خورشید چهر

مرا بازگو تا بسازمت کار

دهم مر تو را من بدان نامدار

چو بشنید گفتار او ماهچهر

چنین داد پاسخ مر او را به مهر

که شاها، مرا آرزو نیست شوی

تو از من چنین کار چندین مجوی

که از من نیابد دل شوی داد

نباشد ز من مرد بیگانه شاد

وگر زآن که فرمانت این است و رای

که باشد مرا بر سرم کدخدای

من از رای شاه جهان نگذرم

وگر آتش آید همی بر سرم

ز کنیاش بِهْ شاه را مهربان

نبینم به چین در یکی مرزبان

تو را دوستداری ست خسرو پرست

که دارد شب و روز با تو نشست

به شاه جهان کس چنو شاد نیست

از او بهتر امروز داماد نیست

چو از دختر این داستان یافت شاه

گوا بود گفتار او بر گناه

نزد نیز با او به گفتار دَم

برون آمد از پیش دختر دژم

فرستاد و کنیاش را پیش خواند

برآشفت وز خون او جوی راند

سرش همچنان چون سرگوسفند

بریدند در پیش تخت بلند

درآویخت از گردن ماهچهر

همی بوس، گفت این لبان را به مهر

بسی سخت سوگندها کرد یاد

بدان کردگاری که گردون نهاد

اگر سر برون آید از گردنت

جز آن گه که یابند مرده تنت

خور و خواب او با سر مُرده بود

سزا بودش آن بد که خود کرده بود

نبینی که موبد چه گوید درست

که خود کرده را مرد درمان نجُست