شکر لله که این خجسته کلام
شد به کام دل شکسته تمام
شکر دیگر که تا تمام شده
مجلس‌آرای خاص و عام شده
صفت اوست در زبان همه
سخن اوست ورد جان همه
جیب آفاق پر دُرست ازو
بغل عاشقان پرست ازو
گر که قلاب شهر صراف‌ست
یا خطاگوی شهر حراف‌ست
نتواند شکست مقدارش
که به جان می‌خرد خریدارش
بیت او گر کم‌ست از آن غم نیست
شکر باری که معنیش کم نیست
لفظ پاک‌ست و معنی‌اش طاهر
چون نگیرد قرار در خاطر؟
معنی خاص و لفظ عام‌فریب
برده از خاص و عام صبر و شکیب
الله الله! چه دلپذیرست این!
در پذیرش که ناگزیرست این
غایت شاعری همین باشد
شیوهٔ ساحری همین باشد
هر که دم زد زبان او بستم
سحر کردم دهان او بستم
قلمم میل چشم دشمن شد
لیک ازو چشم دوست روشن شد
از سیاهی نمود آب حیات
جان حاسد فتاد در ظلمات
جای رحمت بود بمرد حسود
لیک بر جان مرده رحم چه سود؟
جگر حاسد از الم خون باد
المش کم مباد و افزون باد
ای حسود این خیال باطل چسیت؟
زین خیالت بگو که حاصل چیست؟
چون تو از عالم سخن دوری
هرچه خواهی بگو که معذوری
آن چه مقدور توست معلوم‌ست
ختم کار از نخست معلوم‌ست
دست بافنده موی اگر بافد
کی تواند که موی بشکافد؟
هر کجا هدهد سلیمان رفت
به پر و بال مور نتوان رفت
در بهاران صدای غلغل زاغ
کی بود چون نوای بلبل باغ؟
یعنی او نیز در برابر توست
در او هم به قدر گوهر توست
این مسلم، تو را به غیر چه کار
هر چه داری تو هم بی‌او بیار
دیگری جام شوق نوشیده
تو به دیوانگی خروشیده
دیگری آه دردناک زده
تو به تقلید جامه چاک زده
تا به کی می‌پری به بال کسان؟
ناز خوش نیست با جمال کسان
من کنم سکهٔ سخن را نو
تو کنی عرض مخزن خسرو
چون تو زین نامه نیستی نامی
چه بری نام خسو و جامی؟
حیف باشد که نام دیده‌وران
بگذرد بر زبان کج‌نظران
گرچه شعر تو نظم دارد نام
تو ازین نظم کی رسی به نظام
نظم اگر نیست چون در مکنون
سهل باشد طبیعت موزون
گرچه ما و تو هر دو موزونیم
لیک بنگر که هر یکی چونیم
نعل اگر یافت صورت مه نو
هست اینجا تفاوتی بشنو
ماه نو سر بر آسمان ساید
نعل در زیر پای فرساید
نیست مانند هم سموم و نسیم
این یک از جنت‌ست و آن ز جحیم
آن به نرمی چنان که دل خواهد
وین به گرمی چنان که جان کاهد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به ستایش کلام خداوند و تأثیر مثبت آن بر دل‌ها پرداخته است. او به زیبایی و عمق معانی واژه‌ها اشاره می‌کند و نتیجه می‌گیرد که کلام الهی فراتر از هر درک و تصوری است. نیکی و رحمت خداوند ریشه‌دار هستند و حسادت و کینه هیچ جایگاهی ندارند. شاعر به تفاوت بین افراد و توانایی‌های آنها اشاره می‌کند و می‌گوید هر کسی باید با ویژگی‌های خاص خود پیش برود و از تقلید دیگران پرهیز کند. در نهایت، او به اهمیت شناخت خود و مسیر منحصر به فرد هر فرد تاکید می‌کند و به زیبایی تفاوت‌ها در آفرینش انسان‌ها می‌پردازد.
هوش مصنوعی: خدا را شکر که این سخن خوشایند به خواسته دل شکست خورده من رسید.
هوش مصنوعی: ای کاش که همه چیز به پایان برسد و در مجلس خاص و عام، همه چیز به طرز خوبی سامان یابد.
هوش مصنوعی: ویژگی او در گفته‌های همه آشکار است و کلام او، ذکر دل و جان هر کسی به شمار می‌آید.
هوش مصنوعی: جهان پر از زیبایی‌ها و گنجینه‌هایی است که از عشق و محبت افراد پیداست؛ به‌طوری‌که دل‌های عاشقان سرشار از عشق و محبت به یکدیگر است.
هوش مصنوعی: اگر در این شهر، قلاب و فریب‌کاری وجود دارد یا اگر کسی به شکل دروغین و به زبانی شیوا صحبت می‌کند، شخصی به دنبال سودجویی و جلب توجه است.
هوش مصنوعی: کسی نمی‌تواند ارزش آن را کاهش دهد، زیرا خریدارش آنقدر برایش اهمیت قائل است که جانش را هم برای آن می‌دهد.
هوش مصنوعی: هرچند که این شعر کمتر از آن غم و اندوهی است که می‌تواند داشته باشد، اما باید سپاسگزار باشیم که معنی آن کمتر نیست و ارزش خود را دارد.
هوش مصنوعی: کلمه پاک است و معنایش هم خالص و پاک، اما چگونه می‌تواند در ذهن آرام بگیرد؟
هوش مصنوعی: در اینجا به این موضوع اشاره شده که برخی معانی خاص ممکن است تحت لفظ‌های عمومی و زیبا قرار بگیرند. این به نوعی بیانگر این است که صبر و استقامت در زندگی، می‌تواند از ویژگی‌های فردی و خاص انسان نشأت بگیرد، حتی اگر در قالب کلمات عمومی و معمولی بیان شوند. به عبارت دیگر، در پس واژه‌ها می‌توان معانی عمیق‌تر و ویژه‌تری را یافت که تنها با صبر و شکیبایی قابل درک هستند.
هوش مصنوعی: خدا را! چقدر این موضوع خوشایند است! در پذیرش آن، چاره‌ای جز پذیرفتن وجود ندارد.
هوش مصنوعی: هدف اصلی شاعری همانند هنر جادوگری است.
هوش مصنوعی: هر کسی که سخن گفت، زبانش را بستم و او را ساکت کردم.
هوش مصنوعی: قلم من به سمت چشم دشمن حرکت کرد، اما به لطف آن، چشم دوست روشن و روشن‌تر شد.
هوش مصنوعی: بخاطر تاریکی و ظلمات، حجاب و کدری افکار حسود باعث شده که او از زندگی حقیقی و روان سالم دور بماند. زندگی‌اش تحت تأثیر منفی حسادت قرار گرفته و در نتیجه، به حالت ناامیدی و غم گرفتار شده است.
هوش مصنوعی: حسود می‌توانست جایی برای رحمت پیدا کند، اما رحم کردن بر انسان مرده فایده‌ای ندارد.
هوش مصنوعی: درد و حسادت کسی که بدخواهی می‌کند، همچنان ادامه دارد و بر او فشار می‌آورد. امیدوارم که این حسرت و غم برای او کمتر شود و از شدت آن کاسته گردد.
هوش مصنوعی: ای حسود، این تصور نادرست که در سر داری چیست؟ از این خیال باطل بگو که چه نتیجه‌ای دارد؟
هوش مصنوعی: هرچقدر که دوست داری صحبت کن، چون از دنیای حقیقت دور هستی و عذر تو موجه است.
هوش مصنوعی: آن چه در توان توست مشخص است و نتیجه کار از ابتدا مشخص بوده است.
هوش مصنوعی: اگر بافنده‌ای موی را ببافد، چه کسی می‌تواند آن را بگشاید یا جدا کند؟
هوش مصنوعی: هر جا که هدهد سلیمان پرواز کند، مورچگان نمی‌توانند با پر و بال خود به آنجا بروند.
هوش مصنوعی: در فصل بهار، صدای زنگ‌زنگ پرنده زاغ چه شباهتی به صدای دل‌انگیز بلبل در باغ دارد؟
هوش مصنوعی: او نیز در برابر تو قرار دارد و ارزش او به اندازه ارزش توست.
هوش مصنوعی: این قرآن به تو چه ارتباطی دارد؟ هر چیزی که داری، بدون او هم بیاور.
هوش مصنوعی: شخص دیگری با اشتیاق زندگی را تجربه کرده و تو به خاطر این اشتیاق به حالت دیوانگی و هیجان درآمده‌ای.
هوش مصنوعی: دیگری به حالت اندوه و درد، ناله‌ای می‌کند و تو به دنبال او، به نشانه‌ی غصه و غم، لباس خود را پاره کرده‌ای.
هوش مصنوعی: چرا همیشه به دیگران وابسته‌اید و به آنها جذب می‌شوید؟ زیبایی و ناز شما وقتی که تحت تاثیر جذابیت دیگران هستید، ارزش کمتری پیدا می‌کند.
هوش مصنوعی: من با کلامم می‌توانم ارزش و زیبایی خاصی به آن ببخشم، تو نیز با ارائه خود، رمز و راز پادشاهی را نشان می‌دهی.
هوش مصنوعی: اگر تو در این داستان و روایت حضوری نداری، چه لزومی دارد که نام کسانی مانند خسی و جامی را بیاوریم؟
هوش مصنوعی: چقدر ناپسند است که نام افرادی که با بصیرت و بینش هستند، بر زبان کسانی که دیدگاه‌های نادرست و کج‌نگر دارند، بیفتد.
هوش مصنوعی: اگرچه شعر تو ساختار و نظم خوبی دارد، اما نام تو از این نظم و ترتیب به چه شکل و چرا می‌رسد؟
هوش مصنوعی: اگر در اینجا نظم و ترتیب وجود ندارد، طبیعت به سادگی می‌تواند به آن حالت موزون و هماهنگ دست یابد.
هوش مصنوعی: هرچند که ما هر دو در اندازه و تناسب هستیم، اما باید توجه کنیم که هر یک از ما چگونه هستیم و چه تفاوت‌هایی داریم.
هوش مصنوعی: اگر نعل پیدا کردی، بدان که ماه نو در اینجا وجود دارد و اینجا تفاوتی را بشنو.
هوش مصنوعی: ماه نو به آسمان می‌تابد و در زیر پای اسب نعل زده می‌شود.
هوش مصنوعی: نسیم و سموم با هم متفاوت هستند؛ یکی از بهشت به به ما می‌رسد و دیگری از جهنم.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که چیزی به لطافت و نرمی که دل می‌خواهد و چیزی دیگر به گرمی و شدت که روح را فرسایش می‌دهد. در واقع، تضادی بین احساسات لطیف و تجارب سخت وجود دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.