شمارهٔ ۱۱۲ - در مدح امیر فخر الدوله ابوالمظفر احمدبن محمد والی چغانیان
تا خزان تاختن آورد سوی باد شمال
همچوسرمازده با زلزله گشت آب زلال
بادبر باغ همی عرضه کند زر عیار
ابر برکوه همی توده کندسیم حلال
هر زمان باغ به زرآب فرو شوید روی
هر زمان کوه به سیماب فرو پوشد یال
معدن زاغ شد، آرامگه کبک و تذرو
مسکن شیر شد، آوردگه گور و غزال
شیر خواران رزان را ببریدند گلو
تا رزان تافته گشتند و بگشتند از حال
خونهاشان به تعصب بکشیدند به جهد
ساختند از پی هر قطره حصاری ز سفال
هر حصاری که از آن خونها پر گشت همی
مهر کردند و سپردند به دست مه و سال
چون کسی کینه ز خونریز رزان بازنخواست
خونشان گشت بنزدیک خردمند حلال
گر حلالست حلالیست کز آن نیست گزیر
ور حرامست حرامیست کز و نیست وبال
گر حرامست از آنست که خونیست نه حق
حق آن خون به مغنی برسانیم از مال
ما به شادی همه گوییم که ای رود بموی
مابه پدرام همی گوییم ای زیر بنال
مطربان طرب انگیز نوازنده نوا
مانوازنده مدح ملک خوب خصال
فخر دولت که دول بر در او جوید جای
بوالمظفر که ظفر بر در او یابد هال
خسرو شیر دل پیلتن دریا دست
شاه گرد افکن لشکر شکن دشمن مال
آنکه با همت او چرخ برین همچو زمین
آنکه با هیبت او شیر عرین همچو شکال
ای نه جمشید و بصدر اندر جمشید سیر
ای نه خورشید و ببزم اندر خورشید فعال
هیچ سایل نکند از تو سؤالی که نه زود
سوی او سیمی تازان نشود پیش سؤال
گر به نالی بر تیغت بنگارند به موی
سایه اندر فکند بر سر پیل آن یک نال
زیر آن سایه به آب اندر اگر بر گذرد
همچنان خیش زمه ریزه شود ماهی وال
مرغزاری که فسیله گه اسبان تو گشت
شیر کانجا برسد خرد بخاید چنگال
گوسفندی که رخ از داغ تو آراسته کرد
اژدها بالش و بالین کندش از دنبال
تا خبر شد سوی سیمرغ که بازان ترا
از ادیمست بپای اندر بر بسته دوال
رشک آن را که به بازان تو مانند شود
بست بر پای دوالی و بر او گشت وبال
وقت پروازش بر پای دوال اندر ماند
زان مر او را نتوان دیدکه بستستش بال
ای امیری که ترا دهر نپرورده قرین
ای سواری که ترا دیده ندیده ست همال
من ثناگوی و توزیبای ثنایی و بفخر
هر زمان سر بفرازم بمیان امثال
ای امیری که ترا دهر شرف داد و نداد
جز بتو مملکت عزت واقبال و جلال
مدح تو هر که چو من گفت ز تو یافت نوا
ای که از جودتو باشند جهانی به نوال
زیبد ار من به مدیح تو ملک فخر کنم
خاطر اندر خور وصف تو رسانم به کمال
کاندر آن روز که من مدح تو آغاز کنم
آفتاب از سر من میل نگیرد به زوال
ملکا اسب تو و زر تو و خلعت تو
بنده را نزد اخلا بفزودست جلال
آن کمیت گهری را که تودادی به رهی
جز به شش میخ ورا نعل نبندد نعال
از بر سنگ ورا راند نیارم که همی
سنگ زیر سم او ریزه شود چون صلصال
گویی او بور سمندست و منم بیژن گیو
گویی او رخش بزرگست ومنم رستم زال
تا چو جعد صنمان دایره گون باشد جیم
تا چو پشت شمنان پشت بخم باشد دال
تا چو آدینه بسر برده شد آید شنبه
تا چو ماه رمضان بگذرد آید شوال
شادباش ای ملک پاک دل پاک گهر
کام ران ای ملک نیک خوی نیک خصال
مهرگان جشن فریدون ملک فرخ باد
بر تو ای همچو فریدون ملک فرخ فال
دولت وملک تو پاینده وتا هست جهان
بجهان دولت و ملک تو مبیناد زوال
اختر بخت تو مسعود و نیاید هرگز
اختر بخت بد اندیش تو بیرون ز و بال
بجهان بادی پیوسته و از دور فلک
بهره تو طرب وبهر بداندیش ملال
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری است که دربارهی زیباییهای طبیعت و ستایش یک پادشاه و امیر سخن میگوید. شاعر به وصف فصل خزان و تغییرات طبیعی ناشی از باد و باران میپردازد و تأثیر این تغییرات بر باغها و کوهها را توصیف میکند. او به داستانی از نبرد و دلاوریها اشاره دارد و به انسانها توصیه میکند که از جنگ و خونریزی دوری کنند. شاعر سرانجام به ستایش از پادشاه خود پرداخته و از ویژگیهای خوب او صحبت میکند، با ابراز امیدواری به پیروزی و سعادت او و ملت در طول زمان. در کل، متن به خصلتهای نیک امیر، قدرت و شجاعت او و همچنین عشق به سرزمین و ملت اشاره دارد.
هوش مصنوعی: تا زمان خزانی که باد شمال وزید، آب زلال به خاطر سرما و زلزله دچار تغییرات شد.
هوش مصنوعی: باد در باغ، طلا را به نمایش میگذارد و ابرها بر فراز کوهها، نقرهای خالص را جمع میکنند.
هوش مصنوعی: هر بار که باغ با آب طلا پر از زیبایی میشود، در همان زمان کوه هم با درخشش نقرهای خود را میپوشاند.
هوش مصنوعی: معدن به محل زندگی زاغ تبدیل شده است، جایی که کبک و تذرو در آن آرام میگیرند. همچنین، جایی که شیر زندگی میکند، به محل حضور گور و غزال نیز تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: شیرخواران اهل رزان را در گلو بریدند تا رزان تغییر یافتند و از حال و وضعیت خود خارج شدند.
هوش مصنوعی: آنها به خاطر تعصب و کینه، تلاش کردند و از هر قطره خون، دیواری از سفال بنا کردند.
هوش مصنوعی: هر دیواری که با خونها پر شده، با عشق مهر و محبت آراسته شده و به دست زمان سپرده شده است.
هوش مصنوعی: مثل کسی که از خونریزی افراد بیگناه انتقام نگرفته، در نزد عقل، خون آنها حلال میشود.
هوش مصنوعی: اگر چیزی حلال باشد، از آن نمیتوان فرار کرد. و اگر چیزی حرام باشد، هیچ عذاب و عواقبی ندارد چون نمیتوان به آن دست زد.
هوش مصنوعی: اگر چیزی که حرام است به خاطر خون کسی باشد، پس حق آن خون این است که آن را به هنرمند برسانیم از مال حلال.
هوش مصنوعی: ما به همه میگوییم که خوشحال باشید، و به دلنگرانیهایمان میگوییم که زود تسلیم نشوید.
هوش مصنوعی: نوازندگان خوشصوت و شاداب، آهنگ دلنشینی را مینوازند که به ستایش پادشاهی با اخلاق نیکو پرداخته میشود.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف مقام و جایگاه والای یک شخص متمول و پیروزیهای او میپردازد. در این شعر به وضوح به اهمیت و ارزش این فرد اشاره شده است، به طوری که ثروت و قدرت او باعث میشود که دیگران به دنبال او بیایند و خواهان نزدیکی به او باشند. این فرد به گونهای است که موفقیت و پیروزی همیشه در کنار او قرار دارد و او به عنوان یک منبع الهام و قدرت شناخته میشود.
هوش مصنوعی: خسرو، دلیر و شجاع مانند شیری است که در میدان نبرد مانند یک قهرمان میدرخشد و با دست خود بر سر لشکر دشمنان ضربه میزند و آنها را شکست میدهد.
هوش مصنوعی: آن کسی که با تلاش و ارادهاش، آسمان را به اندازه زمین درست کرده و با بزرگی و وقار خود، شیر درنده را به موجودی آرام و به دور از خشونت تبدیل کرده است.
هوش مصنوعی: ای تو نه جمشید، که در زیر سایهاش سفر کنی، ای تو نه خورشید، که در دنیای تابناک او به سر ببری.
هوش مصنوعی: هیچ کس از تو سوالی نمیکند که جوابی برای آن نداشتی، چرا که قبل از رسیدن به سوال، پاسخ آن باید آماده باشد.
هوش مصنوعی: اگر بر تیغ او ناله کنی و فریاد را بلند کنی، سایهاش بر سر فیل خواهد افتاد.
هوش مصنوعی: اگر کسی زیر آن سایه بایستد و به آب نگاه کند، طوری میشود که انگار ماهی بزرگ مانند یک خیش کوچک در آب در حال مشاهده کردن است.
هوش مصنوعی: منظور از این بیت این است که در مکانی، جایی که اسبان تو در آنجا به چرا مشغولند، وقتی عقل و خرد به آنجا برسد، باید به آن جا آمد و تماشا کرد. به نوعی نشان میدهد که در مکانهای خاص، پذیرش و درک از یک موضوع میتواند به شکل جدیتری تحقق یابد.
هوش مصنوعی: گوسفندی که به خاطر عشق و علاقهاش خود را زیبا کرده، حالا به اژدهایی تبدیل میشود که به سختی میتواند زندگیاش را پیش ببرد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که سیمرغ متوجه شود که بازها به او نزدیک شدهاند و پلیدیها را در پای او به بند کشیدهاند، او تحت فشار است.
هوش مصنوعی: شخصی به افرادی که به بازان تو شباهت دارند حسادت میکند و به دام افتاده و به مشکلاتی دچار میشود که نتیجه این حسادت اوست.
هوش مصنوعی: در زمان پروازش، بر روی زمین باقی ماند و نتوانستیم او را ببینیم، زیرا بالهایش بسته بود.
هوش مصنوعی: ای امیری که زمانه تو را پرورش نداده است، ای سواری که هیچکس تو را ندیده است.
هوش مصنوعی: من تو را ستایش میکنم و تو زیباییات را نمایان میکنی، و هر بار که فرصت فراهم شود، با افتخار در جمع از تو سخن میگویم.
هوش مصنوعی: ای فرمانروایی که زمانه به تو مقام و شرافت بخشیده و جز تو کسی را مملکت عزت و موفقیت و عظمت نداده است.
هوش مصنوعی: هر کس مانند من دربارهی تو سخن گفته، از لطافت و زیبایی صدا و شعرش بهرهمند شده است. تو ای کسی که generosity و سخاوت تو باعث شده که جهانیان از نعمتهای تو بهرهمند شوند.
هوش مصنوعی: اگر به خاطر تو، ای پادشاه، افتخار کنم، این افتخار شایستهای است و من کوشش میکنم تا توصیف و وصف تو را به بهترین شکل بیان کنم.
هوش مصنوعی: در روزی که من شروع به ستایش تو کنم، خورشید از سر من به افول نخواهد رفت.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، اسب و طلا و لباسهای تزیینی تو، در برابر بزرگی و عظمت من، تنها باعث افزایش احترام و اعتبار من در نظر دیگران شده است.
هوش مصنوعی: این بیت اشاره دارد به اینکه چیزی که تو به کسی دادهای، تنها به همان شکل و اندازهای که هست، قابل استفاده است و نمیتوان آن را به شکلی دیگر تغییر داد. در واقع، اگر چیزی را مشخص کردهای، نمیتوان آن را به هر شیوهای که بخواهیم به کار برد.
هوش مصنوعی: من نمیتوانم او را از روی سنگ دور کنم، زیرا هر بار که پای او بر روی آن گذاشته میشود، سنگ زیر پاهایش خرد میشود مثل خاک رس.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد او به عنوان یک اسب نیرومند و زیبا است و من مانند بیژن گیو، یعنی شخصی که در داستانها معروف است، به نظر میرسم. همچنین او مانند رخش، اسب بزرگ رستم است و من هم به نوعی به رستم زال شباهت دارم.
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و جذابیت دو ویژگی اشاره میکند. ابتدا به حالت گرد و جالب موی یک معشوق اشاره دارد که باعث زیبایی او میشود. سپس به وضعیتی مشابه در خصوص پشت او پرداخته که باید نرم و خمیده باشد. به طور کلی، شاعر به نقش زیبایی و جذابیت در جاذبه عاشقانه اشاره میکند.
هوش مصنوعی: زمانی که روز جمعه به پایان برسد، روز شنبه خواهد آمد و زمانی که ماه رمضان به پایان برسد، ماه شوال خواهد رسید.
هوش مصنوعی: به تو تبریک میگویم ای فرماندهای با دل پاک و با ارزش، که زندگیات پر از کامیابی و خوشبختی باشد. ای نیکوکار و دارای ویژگیهای نیک، زندگیات همیشه پر از خیر و خوبی باد.
هوش مصنوعی: جشن مهرگان، جشن شاد و پرافتخار فریدون است. بر تو ای همچون فریدون، این سرزمین شاد باد!
هوش مصنوعی: حکومت و سلطنت تو همواره برقرار و پابرجاست و تا زمانی که جهان وجود دارد، سلطنت و قدرت تو دچار افول نخواهد شد.
هوش مصنوعی: ستارهی خوشبختی تو همیشه درخشان است و هرگز ستارهی بدشانسی تو از زیر بال تو خارج نخواهد شد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که انسان در زندگی مانند یک باد در حال حرکت است و از دور میتواند از زیباییهای آسمان لذت ببرد، اما برای کسانی که بد فکر میکنند، فقط غم و اندوه وجود دارد. به نوعی میتواند اشاره به این داشته باشد که نگرش مثبت به زندگی، سرشار از شادی است در حالی که نگرش منفی باعث ناراحتی و شکست میشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
تا گرفتم صنما وصل تو فرخنده به فال
جز به شادی نسپردم شب و روز ومه و سال
چه بود فالی فرخنده تر از دیدن دوست
چه بود روزی پیروزتر از روز وصال
بینی آن زلف سیاه از بر آن روی چو ماه
[...]
از هری گر سوی اوغان شوی، ای باد شمال
باز گویی ز هری پیش ملک صورت حال
گویی: آن شهر، کجا بود دل بخت بدو
شادمان همچو دل مرد سخی وقت نوال
بی تو امروز همی نوحه کند بخت برو
[...]
چه بود بهتر و نیکوتر از این هرگز حال
داد پیدا شد و پنهان شد بیداد و محال
باز رفته بکنار و شده آواره غراب
یافته شیر نیستان و شده دور شگال
ماه چونان شده کو را نبود هیچ خسوف
[...]
حاجب بوم یکی از سپید است بفال
. . . ایگانش چو جلاجل شده دمش چو دوال
خاصه را صید گرفتار میان چنگال
عامه مردم را داده از آن صید حلال
ای ترا کرده خداوند خدای متعال
داده جان و خرد و جاه و جوانی و جمال
حق آنرا که زبر دست جهانی کردت
که مرا بیهده بیجرمی در پای ممال
بکرم یک سخن بنده تامل فرمای
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.