شاه جهان طغایتمور خان تاجبخش
کز قدر و جاه بر سر کیوان نهد سریر
شاهی که از جلالت جاه و علو قدر
تیرش دبیر میسزد و مشتری وزیر
از گلشن مکارم اخلاق او برد
باد صبا بعرصه عالم دم عبیر
از یمن کردگار بتأیید بخت یافت
چیزی که گنج داشت در امکان بجز نظیر
بیرون کشد ز عرصه عالم عدوش را
احداث دهر بر صفت موی از خمیر
پیکان آب داده او روزکار زار
بیرون جهد ز جوشن و خفتان که از حریر
حکمی که بر سپهر کند بخت نوجوانش
جز امتثال آن نکند این سپهر پیر
گشت بد سگال وی از زندگی نفور
زانش همی رسد بفلک هر زمان نفیر
در تیره شب بدیده موران فرو کند
شست وی از کمان کیانی هزار تیر
از بیقرار خامه او ملک را قرار
ای چشم دین و ملک بنور رخش قریر
شاها توئی که بر فلک اجرام سعد را
در نیک و بد موافق رایت بود مسیر
از عکس تیغ سبز تو شد کور دشمنت
افعی بلی ز عکس زمرد شود ضریر
خصم تو گر شود همه تن جامه چون پیاز
زودش فلک برهنه بسازد بسان سیر
بهر وجود جود تو پیدا کند فلک
مالی که هست گر ز قلیل و اگر کثیر
تا دست درفشانت ببخش در آمدست
در کاینات می نتوان یافت یک فقیر
در روزگار عدل تو از یمن رافتت
نوشد بره دلیر ز پستان شیر شیر
دوران بعهد عدل تو در حفظ کاروان
از ترک رهزن فلکی میدهد سفیر
شاها منم که بلبل خوشگوی طبع من
در گلشن مدایح تو میزند صفیر
شعر مرا تو قدر شناسی که در جهان
چون رای روشنت نبود ناقدی بصیر
دارم طمع که ابن یمین را عنایتت
گردد زجور حادثه دهر دستگیر
تا من قصایدی کنم انشا بمدح تو
کاندر کمان فتد ز حسد بر سپهر تیر
تا از امیر و بنده بگیتی نشان بود
تابنده چون امیر بندرت بود خطیر
بادا کمینه بنده میمون جناب تو
بر هر که در زمانه امارت کند امیر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر دربارهٔ شاه جهان، طغایتمور خان تاجبخش، است که به صفات برجسته و ویژگیهای عالی او اشاره دارد. شاعر او را به عنوان شاهی با جلال و عظمت معرفی میکند که با وقار و شایستگی بر تخت سلطنت نشسته و در عالم وجود تاثیرگذار است. شاعر به زیبایی اخلاق و کرامتهای او اشاره میکند و ضمن تمجید از بخت خوب او، به عدالت و نوعدوستیاش میپردازد.
شاعر همچنین به دشمنان شاه اشاره میکند که از قدرت و نفوذ او هراسان هستند و دشمنانش را به زبانی کنایهآمیز و با تشبیه به پیاز و سیر توصیف میکند. در نهایت، شاعر امید دارد که با ستودن شاه، خود را از سختیهای زندگی رهایی بخشد و آرزو میکند که تحت حمایت شاه، عمری با خوشی و مرفه بگذراند. بهطور کلی، این شعر تجلیل از ویژگیهای نیکو و خصائل انسانی شاه است و نشان دهندهٔ حمایت شاعر از پادشاه و آرزوی کامیابی برای او و کشورش است.
هوش مصنوعی: پادشاهی قدرتمند و سرشار از نعمت و افتخار وجود دارد که به خاطر جایگاه و عظمتش، تاج و تخت را بر بالای آسمان مینهد.
هوش مصنوعی: شاهی که به خاطر شکوه و منزلت خود، حتی تیر او میتواند نوشتار را به آتش بکشد و سیاره مشتری به عنوان وزیرش عمل کند.
هوش مصنوعی: از باغ نیکیها و فضائل اخلاقی او، نسیم صبحگاهی عطر خوشی را به سرزمینهای دیگر منتقل کرد.
هوش مصنوعی: به خاطر نعمتهای خداوند و خوششانسی، چیزی به دست آوردم که در دنیا مانند آن پیدا نمیشود و گنجی ارزشمند است.
هوش مصنوعی: در این بیت گفته شده که خداوند زمانی انسان را از دنیا خارج میکند و تمام نشانههای وجود او را به حالت دیگری تبدیل میکند، درست مانند اینکه موی او را از خمیر درست کنند. در واقع، به تغییر و دگرگونی موجودات در دهر و زمان اشاره دارد.
هوش مصنوعی: او در روز سختی و مشقت، به مانند تیر آبی که از کمان رها میشود، از لباس جنگ و خواب بیرون میآید.
هوش مصنوعی: هر دستوری که سرنوشت برای نوجوانی صادر کند، تنها همین سپهر پیر است که به آن توجه میکند و اجرا مینماید.
هوش مصنوعی: زندگی ناپسند او چنان او را رنج میدهد که هر لحظه فریادش به آسمان میرسد.
هوش مصنوعی: در شب تار، موران (نوعی موجود کوچک) انگشت خود را به سمت تیرهایی که از کمان کیانی به سمت زمین رها شدهاند، فرو میکند. این تصویر نشاندهنده تلاش و دقت در جستجوی چیزی با ارزش یا مهم است، حتی در شرایط سخت و تاریک.
هوش مصنوعی: از نگرانی و اضطراب ناشی از نوشتن، قلم او به دنیای ما آرامش میبخشد. ای چشمی که به حکمت و زیبایی نگاه میکنی، سلطنت وجود را با نور چهرهاش آرام میکند.
هوش مصنوعی: ای شاه، تو آن کسی هستی که بر آسمانها ستارههای خوشبختی را در کارهای نیک و بد تحت حمایت خود قرار دادهای و مسیر زندگی را هدایت میکنی.
هوش مصنوعی: دشمن تو به خاطر زیبایی و تأثیر تیغ سبز تو نابینا شده است، درست مانند اینکه فریب رنگ زمرد (سبز) را خورده و نمیتواند ببیند.
هوش مصنوعی: اگر دشمن تو تمام بدنش مانند پیاز در لایههای مختلف پوشانده شود، زودتر از آنکه فکر کنی، آسمان او را عریان خواهد کرد مانند سیر. یعنی هر کسی که به ظاهر خود بسنده کند و در باطن خویش خالی باشد، در نهایت برهنگی و بیپناهی او آشکار میشود.
هوش مصنوعی: جهان به خاطر بخشندگی و وجود تو، مالی به دست میآورد که حتی اگر اندک باشد، از نظر ارزش و اهمیت، بسیار زیاد است.
هوش مصنوعی: در دنیا فقط یک انسان فقیر وجود دارد که میتوان او را با دست دادن به درفش عظیم تو نشان داد.
هوش مصنوعی: در زمان حکومت عادلانهات، برههای دلیر با مهربانی تو از شیر مادر خود برخوردار میشوند و رشد میکنند.
هوش مصنوعی: در زمان حکمرانی عادلانه تو، کاروانها در امان هستند و فرشتهای مراقب آنهاست تا از راهزنان آسمانی در امان بمانند.
هوش مصنوعی: من شاهی هستم که بلبل خوشذوق من در باغ ستایشهای تو آواز میخواند و نغمه سر میدهد.
هوش مصنوعی: تو کسی هستی که شعر مرا ارزش میکنی، زیرا در دنیا مانند نظر روشنت، کسی که بتواند به درستی آن را نقد کند، وجود ندارد.
هوش مصنوعی: من امیدوارم که تو به ابن یمین توجه کنی و او را از سختیها و مشکلات روزگار نجات دهی.
هوش مصنوعی: من تصمیم دارم اشعاری برای ستایش تو بنویسم که آنچنان درخشان باشند که حتی تیر حسد از کمان به آسمان پرتاب شود.
هوش مصنوعی: در دنیا همیشه نشانهای از امیر و بندگان وجود دارد، اما مانند امیر، بندگان به ندرت در جایگاه و مقام مهم قرار میگیرند.
هوش مصنوعی: ای کاش من خدمتگزار خوشبختی باشم که بر هر کسی که در این دنیا مقام و قدرتی داشته باشد، امیر و رئیس است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
زیرش عطارد، آن که نخوانیش جز دبیر
یک نام او عطارد و یک نام اوست تیر
عاجز شود ز اشک دو چشم و غریو من
ابر بهارگاهی و بختور در مطیر
گیتی چو گاو نیک دهد شیر مر ترا
[...]
نیک اختیار کرد خداوند ما وزیر
زین اختیار کرد جهان سر بسر منیر
کار جهان بدست یکی کاردان سپرد
تا زو جهان همه چو خورنق شد وسدیر
چون او نبوده اند، اگر چند آمدند
[...]
با خویشتن شمار کن ای هوشیار پیر
تا بر تو نوبهار چه مایه گذشت و تیر
تا بر سرت نگشت بسی تیر و نوبهار
چون پر زاغ بود سر و قامتت چو تیر
گر ماه تیر شیر نبارید از آسمان
[...]
نوروز فرخ آمدو نغز آمد و هژیر
با طالع مبارک و با کوکب منیر
ابر سیاه چون حبشی دایهای شدهست
باران چو شیر و لالهستان کودکی بشیر
گر شیرخواره لاله ستانست، پس چرا
[...]
ای کرده تیره روز معادی بتیغ و تیر
آمد بخدمت تو گرانمایه ماه تیر
بنشین بناز شاهی و باده دریده خور
لب را ز نوش بهره و جان را ز باد تیر
رفتی بتاختن بسوی شهر دشمنان
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.