طبعیکه امیدش اثر آمادهٔ بیم است
گر خود همه فردوس بود ننگ جحیم است
بر طینت آزاد شکستی نتوان بست
بیرنگی این شیشه ز آفات سلیم است
در دهر نهتنها من و تو بسمل یأسیم
گر بازشکافی دل هر ذره دو نیم است
صد زخم دل ایجادکن ازکاوش حسرت
چون سکه گرت چشم هوس بر زر و سیم است
بیسعی تأمل نتوان یافت صدایم
هشدارکه تار نفسم نبض سقیم است
آنجاکه بود لعل توجانبخش تکلم
گوهر گره کیسهٔ امید لئیم است
از نالهٔ ما غیر ثبایت نتوان یافت
سایل نفسش صرف دعاهایکریم است
سیلاب به دریا چقدر گرد فروشد
ما تازه گناهیم و دعای تو قدیم است
آه از دل ما زحمت خاشاک هوس بر
روشنگری بحر، به تحریک نسیم است
تا بیخبرت مات نسازند برون تا
زبن خانهٔ شطرنجکه همسایه غنیم است
ما را نفس سرد سحر خیز جنون کرد
جز یأس چه زاید شب عشاق عقیم است
بیدل به اشارات فنا راه نبردی
عمریستکهگفتیم نظیر تو عدیم است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نگرانیها و ناامیدیهای انسانی اشاره دارد. شاعر به طبع انسان و امیدی که در دل دارد، میپردازد و میگوید که حتی اگر در زندگی فردوسگونهای باشیم، باز هم ترس از جهنم وجود دارد. او تأکید میکند که نمیتوان شخصیت انسان را به سادگی محدود کرد و در دنیایی پر از یأس و حسرت، دلها زخمی هستند. شاعر با مقایسه عشق و دعا به گرانبهایی و ضرورت آن در زندگی، به تصویر کشیدن وضعیت انسانها و احساساتشان میپردازد. در پایان، احساسات عاشقانه و ناامیدی عمیق انسانها را بررسی کرده و به خدمت به امید و آرزوها تأکید دارد.
هوش مصنوعی: اگر انسانی دارای طبع و روحی باشد که امیدش به کرامت و نیکی باشد، اما همواره در اضطراب و ترس زندگی کند، حتی اگر تمام دنیا بهشت باشد، باز هم برای او زندگی بیمعنا و خفتآور خواهد بود.
هوش مصنوعی: هرگز نمیتوان بر فطرت آزاد انسانی محدودیت اعمال کرد. این رنگ باختگی شیشه، نتیجه آسیبهایی است که به یک طبیعت سالم و خالص وارد آمده است.
هوش مصنوعی: در این دنیا، تنها من و تو نیستیم که از ناامیدی زخم خوردهایم. اگر به عمق وجود هر موجودی نگاه کنی، خواهی دید که دل هر یک از آنها به دو نیم تقسیم شده است.
هوش مصنوعی: اگر به دنبال برآورده کردن آرزوها و خواستههایت باشی، ممکن است زخمی بر دل تو وارد شود. مثل سکهای که وقتی چشم به طلا و نقره میدوزد، در پی آن زخمهای حسرت و درد هم به وجود میآید.
هوش مصنوعی: بدون تلاش و کوشش، نمیتوان به درک و فهم درست رسید. صدای من را بشنو و متوجه شو که وضعیت احساسیام بسیار ناخوشایند و نگرانکننده است.
هوش مصنوعی: جایی که زیبایی و جلوهی تو وجود دارد، گفتن از ارزش و فضیلت آن بیمعناست و سخن گفتن دربارهی امیدهای زودگذر، چیزی جز بیهودگی نیست.
هوش مصنوعی: از صدای نالههای ما، هیچ چیز جز ثبات روحی و آرامش پیدا نمیشود، زیرا نفس او تنها به دعاهای کریم و بخشنده مشغول است.
هوش مصنوعی: اگر سیلابی به دریا بریزد، چقدر در آن غرق میشود، ما هنوز به گناه خود مشغول هستیم و دعای تو برای ما از زمانهای گذشته وجود دارد.
هوش مصنوعی: دل ما درگیر آرزوهایی است که به مانند زبالههای کوچک در مقابل روشنایی عمیق دریا قرار دارد و این زحمتها به خاطر تحریک نسیم ایجاد شدهاند.
هوش مصنوعی: تا وقتی که آگاه نباشی، تو را به راحتی در بازی شطرنج مغلوب میکنند. همانطور که همسایهات به نفع خود عمل میکند.
هوش مصنوعی: نفس خنک صبحگاه ما را به دیوانگی کشاند و جز ناامیدی، نتیجهای در شبهای عاشقان بیثمر نیست.
هوش مصنوعی: بیدل به خوبی فهمید که نمیتوان به سادگی با گذشت زمان و فنا همچون خودت مقایسه کرد، زیرا عمر ما پر از تجربههایی است که نشان میدهد هیچ کس شبیه تو نیست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
گرچه تو حقیری و گناه تو عظیم است
نومید نباشی که خداوند کریم است
گو عذر به پیش آر که بر عذر گنه درّ
چون گوش بگیرد همه گویند یتیم است
از محدث تقصیر چه غم اهل گنه را
[...]
زاهد که به خلوتگه این کعبه مقیم است
غافل مشو از حیله که آن گفت یتیم است
آن صورت کسوت که بر آراسته او راست
شبگرد براقی است که بر هر که فهیم است
آنجا که رسد بوى طعامى به دماغش
[...]
پیراهن گل چاک ز بیداد نسیم است
از خنده بی وقت دل پسته دو نیم است
کامل هنران در وطن خویش غریبند
در پشت صدف گوهر شهوار یتیم است
نتوان به کرم بنده خود کرد جهان را
[...]
خوش نیست به اهل طلب ایام لئیم است
هرگاه که امیدی ازو نیست چه بیم است
زان شعله که از طور دلم کرد تجلی
یک اخگر افروخته در دست کلیم است
از پهلوی ما جای به مجنون نشود تنگ
[...]
زان بعد بود موسی کاظم که کظیم است
همروی کلام الله و همنام کلیم است
در انفس و آفاق قوام است و قدیمست
احیا چومسیحا ز دمش عظم رمیم است
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.