چه معنی بیانی چه لفظ آشنایی
رسایی مدان تا ز خود بر نیایی
چو رو یابد آیینهٔ بیحیایی
شود جوهر آرای دندان نمایی
چه مقدار آرایش خنده دارد
کف خاک و آنگه دماغ خدایی
متن بر غروری‌که مانند آتش
روی شعله‌ای چند و خاکستر آیی
نفس مایه را می‌کشد لاف هستی
به رسوایی بی‌زر و میرزایی
فلک غم ندارد ز آه ضعیفان
چه پروا هدف را ز تیر هوایی
درآیینهٔ هوش ما زنگ غفلت
نهفته‌ست چون فسق در پارسایی
به درد سرتهمت سرکشیها
من و عافیت صندل جبهه سایی
چو ریزد پر و بال من از تپیدن
شکست قفس را شود مومیایی
سخن کرد توفانی انفعالم
شنا داد ساز مرا تر صدایی
قناعت کند مرکز آبروبت
شود قطره‌گوهر به صبرآزمایی
اگرکشتی آسمان غرق‌گردد
قلندر ندارد غم ناخدایی
دربن انجمن غیر عبرت چه دارد
غرورنی‌و خجلت بوریایی
به هستی من وما ضروریست بیدل
نفس نیست جز مایهٔ خود ستایی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نوعی نقد بر خودستایی و غرور انسانی است. شاعر در آن به ویژگی‌های بی‌فایده و گمراه‌کننده‌ی خودخواهی اشاره می‌کند و تأکید می‌کند که کسالت و غفلت از حقیقت باعث می‌شود تا انسان‌ها از مقام واقعی خود غافل بمانند. او با استفاده از تصاویری چون "آیینه بیحیایی" و "غفلت نهفته" به فلسفه زندگی و زشتی‌های خودبزرگ‌بینی می‌پردازد. همچنین، از ناتوانی بشری و اندوهی که در دنیای واقعی وجود دارد صحبت می‌کند و به اهمیت هوشیاری و خویشتن‌داری در زندگی اشاره می‌کند. در نهایت، او به این نکته می‌رسد که تنها درک واقعیت و عبرت از شرایط می‌تواند انسان را از خودفریبی نجات دهد.
هوش مصنوعی: هرگز به کلمات زیبا و معنای آنها چنان دلخوش نباش که از خودت دور شوی و هویت واقعی‌ات را فراموش کنی.
هوش مصنوعی: وقتی که انسان به عیب‌های خودش آگاه می‌شود، در واقع به حقیقت وجود خود پی می‌برد و آنچه در درون دارد نمایانگر می‌شود.
هوش مصنوعی: چقدر زمین زیبایی و جذابیت دارد و این زیبایی به قدری است که گویی بویی از خالق خود به مشام می‌رسد.
هوش مصنوعی: غروری که مانند آتش است، به راحتی می‌تواند شعله‌ور شود و سپس به خاکستر تبدیل گردد.
هوش مصنوعی: نفس انسان باعث می‌شود که او به خود بزرگ‌بینی و ادعای وجود بپردازد، در حالی که در حقیقت به‌خاطر عدم واقعیّت و اعتبارش، در معرض رسوایی و بی‌هویتی قرار می‌گیرد.
هوش مصنوعی: آسمان هیچ نگرانی از ناله‌های افراد ضعیف نداشته و هدف خود را از تیرهای بی‌هدف نمی‌زند.
هوش مصنوعی: در آینهٔ ذهن ما، غفلت و غفلت‌زایی وجود دارد، مانند گناه که در ظاهر نیکوکاری پنهان است.
هوش مصنوعی: من به خاطر کارهای سرکشانه‌ام، به درد سر افتاده‌ام و در عین حال، آرامش و راحتی‌ام را در سایه صندلی‌های جبهه پیدا می‌کنم.
هوش مصنوعی: وقتی که از شدت تپش دل و فشار زندگی پر و بال من بریزد و از قفس رها شوم، جانم به حالتی ماندگار و بی‌زمان تبدیل می‌شود.
هوش مصنوعی: در میان گفتگوها، یک طوفان به وجود آمد که من را تکان داد و موسیقی من را به صدا درآورد.
هوش مصنوعی: اگر با قناعت زندگی کنی و به آن راضی باشی، در نهایت به آبرو و احترام دست پیدا خواهی کرد. صبر و پشتکار نشان‌دهنده ارزش واقعی توست.
هوش مصنوعی: اگر آسمان نیز در پیش رو دچار طوفان و غرق شدن شود، فردی از خودبازشسته و آزاداندیش، هیچ گونه نگرانی از عدم هدایت و رهبری نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: در این جمع و جماعت، بدون توجه به پند و عبرت، هیچ چیزی جز خودخواهی و عرق‌ریزی بوریایی وجود ندارد.
هوش مصنوعی: وجود من و تو نیاز به شناخت و آگاهی دارد و تنها چیزی که باعث خودپرستی می‌شود، غفلت و بی‌خبری از خود است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
دل من همی داد گفتی گوایی
که باشد مرا روزی ازتو جدایی
بلی هر چه خواهد رسیدن به مردم
بر آن دل دهد هر زمانی گوایی
من این روز را داشتم چشم وزین غم
[...]
نوای تو ای خوب ترک نوآیین
درآورد در کار من بینوایی
رهی گوی خوش، ورنه بر راهوی زن
که هرگز مبادم ز عقشت رهایی
ز وصفت رسیده‌ست شاعر به شعری
[...]
دلا تا تو اندر هوان و هوائی
نه جفت زمینی نه جفت هوائی
بلا از تو بیند همیشه تن من
بلائی تو یا بر بلا مبتلائی
چرا مهر دستان زنی برگزیدی
[...]
نوا گوی بلبل که بس خوش نوایی
مبادا تو را زین نوا بینوایی
نواهای مرغان دو سه نوع باشد
تو هر دم زنی با نوایی نوایی
گر از عشق گویا شدستی تو چون من
[...]
نماند است در چشم من روشنائی
که افتاد با پیریم آشنائی
ز پیری چرا گشت تاریک چشمم
اگر آشنائی بود روشنائی
بهار جوانی فرو ریزد از هم
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.