مفلسی دست تهی بر سودن ارزانی کند
پنجهٔ بیکار بیعت با پشیمانی کند
چشم من از درد بیخوابی در این وادی گداخت
سایهٔ خاری نشد پیدا که مژگانی کند
از حیا هم شرم میدارم ز ننگ اشتهار
جامهٔ پوشندکی حیف است عریانی کند
دل به غفلت نه که در دفع تمیز خوب و زشت
خانهٔ آیینه را زنگار دربانی کند
جز به موقع آبروریزیست عرض هر کمال
غیر موسم ابر بر دریاچه نیسانی کند
تا به همواری رسد دور درشتیهای طبع
هرکه را رنگیست باید آسیابانی کند
سبحه را گردآوری چون حلقهٔ زنار نیست
کفر چون هموار شد کار مسلمانی کند
نامهای دارم بهار انشا که طبع بلبلش
چون صریر خامه پیش از خط غزلخوانی کند
بیتامل هرزهنالیهایم از خود میبرد
کاش چون بند نیام خجلت گریبانی کند
شرم بیدردی عرق میخواهد ای بیدل مباد
بینمیها دیده را محتاج پیشانی کند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان احساسات و نگرانیهای عمیق شاعر پرداخته است. او از فقر و دردهای ناشی از بیخوابی و بیکاری صحبت میکند و اشاره به شرم و احساس تنهایی دارد. شاعر به نقد جامعه میپردازد و به سادگی میگوید که در زندگی، برخی افراد به دنبال شهرت و جلب توجه هستند. او تأکید میکند که زیبایی و کمال واقعی فقط در شرایط مناسب میتواند بروز کند و به نوعی در جستجوی حقیقت و معناست. در نهایت، شاعر از احساس ضعف و نیاز به عشق و عاطفه سخن میگوید و نگران عدم توجه به این نیازهاست.
هوش مصنوعی: فقر و تنگدستی باعث میشود که دست خالی فرد به چیزی دلخوش باشد، در حالی که بیکاری و نداشتن فعالیت، او را به احساس پشیمانی میکشاند.
هوش مصنوعی: چشم من به خاطر بیخوابی در این مکان در حال ذوب شدن است و هیچ سایهای از غم و اندوه نمایان نیست که پلکهایم را ببندد.
هوش مصنوعی: من حتی از حیا نیز شرم دارم، زیرا ننگی که بهواسطهی مشهور شدن به وجود میآید، برای کسی که به پوشش خود اهمیت میدهد، جایز نیست که عریان شود.
هوش مصنوعی: دل را غافل مگذار که در بیتوجهی به تشخیص خوب و بد، همچون گرد و غبار بر آیینه، زنگار ایجاد میکند.
هوش مصنوعی: تنها در زمان مناسب، معرفی هر ویژگی و کمالی از خود، میتواند مؤثر باشد؛ مانند بارش باران که فقط در زمان خود بر دریاچهای در فصل بهار میافتد.
هوش مصنوعی: برای اینکه به آرامش و ثبات برسد، هر کسی که ویژگی خاصی دارد باید تلاش و کوشش کند و مانند آسیابانی که به کارش ادامه میدهد، با صبر و پشتکار در مسیر خود پیش برود.
هوش مصنوعی: سبحه را چون گرد هم میآورند، مانند حلقهی زنجیر نیست. وقتی که کفر به آسانی برطرف شود، مسلمان میتواند به راحتی در راه ایمان گام بردارد.
هوش مصنوعی: من یک نامهای دارم که بهاری است و طبیعتش مانند صدای پرنده بلبل است. این نامه قبل از اینکه شعر بخواند، به آرامی و با نغمهای زیبا نوشتن را آغاز میکند.
هوش مصنوعی: بدون فکر و تأمل، حرفهای بیهودهام را از خود میرانم. ای کاش مانند نی، شرم و خجالت را به وجودم بیاورد.
هوش مصنوعی: شرم از آنکه دلی دردناک نداشته باشی، نیاز به عرق و تلاش میطلبد. ای بیدل، نکن که دیدهات برای اشک و اندوه به پیشانیات وابسته شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
روی مرجانی ز چشمم دوست پنهانی کند
تا سرشک چشم من چون روی مرجانی کند
چون نبیند لعل ریحانی لبش با لعل خویش
ای بسا چون خویش بیند لعل ریحانی کند؟
چون کمان ابروش دارد قامت من چون کمان
[...]
زلف سرمستش چو در مجلس پریشانی کند
جان اگر جان را نیندازد گرانجانی کند
عقلها را از پریشان زیستن نبود گزیر
اندر آن مجلس که زلف او پریشانی کند
تا پریشان نیست بر سوسن همی ساید عبیر
[...]
در گناه هر که عفوت خویش را بانی کند
ایمنش در ظل خویش از قهر ربانی کند
خواهد ار اجر عبوری بردرت مور ذلیل
ایزدش شاهنشه ملک سلیمانی کند
صد جهانبانش به دربانی رود هر پادشه
[...]
بحر طبعم در سخن چون گوهر افشانی کند
در صدف گوهر ز خجلت چهره مرجانی کند
بخت باید مرد را در هند پر دیو و پری
بخت اگر آید به سر، موری سلیمانی کند
زور طالع بین که مفلوکی ز اهل مدرسه
حکمرانی بر سپاه شاه کیهانی کند
میر شمشیر است ملایی که از بهر نمود
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.