گنجور

 
مجیرالدین بیلقانی

جنت دنیاست عرض این همایون بارگاه

راحت جاوید را در ساحت او خانمان

دل گواهی می دهد کاین کعبه اقبال را

کرد معمار فلک دایم به معموری ضمان

پیش آن ایوان اگر تقدیر، دستوری دهد

سجده آرد طاق کسری نه که طاق آسمان

ظل او غمخوارگان را چون ارم بزم طرب

صحن او پرسندگان را چون حرم صحن امان

پاسبانی بر سرش در پاس هر بامی قضا

پیشکاری در برش در پیش هر کاری زمان

جز رقیبان هنر در وی نبوده هیچ کس

جز امینان خرد در وی نبوده دیده بان

کوته از بالای اوج منظرش دست یقین

قاصر از پهنای بسط مطرحش پای گمان

از پی جانداری سلطان عالی هیکلش

شحنه جوشن وران چرخ بردارد کمان

دور باش عکس او لاحول دیو آمد که هست

هفت نقش منفعل از چار قطر او رمان

مطرب طبع است خاک پای او در خاصیت

راست چون خاکی که باشد مدفن زر جمان

خسته محنت حریم او پسندد ملتجا

هاتف دولت صدای او گزیند ترجمان

دولت فر به ز فر اوست راعی عجاف

سایه لاغر ز یاد او مراعی سمان

مالک او گر نبودی مسند قاضی القضات

در جناب او سعادت کی نشستی این زمان؟

یارب اقبالی ده او را بر خصوم اولیا

چون اجل امید بندد چون سخن جاویدمان

 
 
 
رودکی

خواسته تاراج گشته، سر نهاده بر زیان

لشکرت همواره یافه، چون رمهٔ رفته شبان

عنصری

چیست آن آبی چو آتش و آهنی چون پرنیان

بیروان تن پیکری پاکیزه چون بی‌تنْ روان

گر بجنبانیش آب است، ار بلرزانی درخش

ور بیندازیش تیر است، ار بدو یازی کمان

از خرد آگاه نه در مغز باشد چون خرد

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از عنصری
ابوسعید ابوالخیر

بس که جستم تا بیابم من از آن دلبر نشان

تا گمان اندر یقین گم شد یقین اندر گمان

تا که می‌جستم ندیدم تا بدیدم گم شدم

گم شده گم کرده را هرگز کجا یابد نشان

در خیال من نیامد در یقینم هم نبود

[...]

فرخی سیستانی

سرو دیدستم که باشد رسته اندر بوستان

بوستان هرگز ندیدیم رسته بر سرو روان

بوستانی ساختی تو برسر سرو سهی

پر گل و پر لاله و پر نرگس و پر ارغوان

ای بهار خوبرویان چند حیلت کرده ای

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از فرخی سیستانی
عسجدی

خسروا جائی بهمت ساختی، جائی بلند

پر ز خوان خواهی کنونش کرد و خواهی پر سخوان

تیر تو مفتاح شد در کار فتح قلعه ها

تیر تو مومول شد در دیده های دیده بان

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه