ترقی اندرین کشور محال است

که در این مملکت قحط‌الرجال است

خرابی‌از جنوب و از شمال است

بر این مخلوق آزادی وبال است

بباید پرده بگرفتن ز اسرار

که گردد شرح بدبختی پدیدار

اگر پیدا شود در ملک یک فرد

به مانند رضاخان جوانمرد

کنندش دوره فوراً چند ولگرد

به فکر اینکه باید ضایعش کرد

بگویند از سر شه تاج بردار

به فرق خویشتن آن تاج بگذار

نخستین بار، سازیم آفتابی

علامت‌های سرخ انقلابی

که جمهوری بود حرفی حسابی

چو گشتی تو رئیس انتخابی

بباید گفت کاین مرد فداکار

بود خود پادشاهی را سزاوار

حقیقت بارک‌الله‌، چشم بد دور

مبارک باد این جمهوری زور

ازین پس گوش‌ها کر چشم‌ها کور

چنین ‌جمهوری ‌بر ضد جمهور

ندارد یادکس‌، در هیچ اعصار

نباشد هیچ در قوطی عطار

چو جمهوری شود آقای دشتی

علمدارش بود شیطان رشتی

تدین آن سفیه کهنه مشتی

نشیند عصرها در توی هشتی

کند کور و کچل‌ها را خبردار

ز حلاج و ز رواس و ز مسمار

صبا، آن بی‌شعور بدقیافه

نماید . . . جمهوری کلافه

زند صد لاف در زیر ملافه

که جمهوری شود دارالخلافه

ولیکن بی‌خبر از لحن بازار

ز علاف و ز بقال و ز نجار

ز عدل الملک بشنو یک حکایت

که آن بالا بلند بی کفایت

میانجی گشته بین بول و غایط

کندگاهی تدین را حمایت

شود گاهی سلیمان را مددکار

که سازد این دو را با یکدگر یار

ببین آن کهنه الدنگ قلندر

نموده نوحهٔ جمهوری از بر

عجب جنسی است این‌! الله اکبر

گهی عرعر نماید چون خر نر

زمانی پاچه گیرد چون سگ هار

ولی غافل زگردن‌بند و افسار

از ایران رهنما گشته روانه

برای کارهای محرمانه

گرفته پول‌های بی‌نشانه

زده در بصره و بغداد چانه

که جمهوری شود این ملک ادبار

نه من گویم خودش کرده است اقرار

تقلاها نماید اندرین بین

جلنبر زادهٔ شیخ العراقین

کند فریادها با شور و با شین

که جمهوری بود برگردنم دین

ادا بایست کرد این دین ناچار

بباید جست از دست طدکار

ضیاء الواعظین آن لوس ریقو

کند از بهر جمهوری هیاهو

چه جمهوری‌! عجب دارم من از او

مگر او غافل است از قصد یارو

که می‌خواهد نشیند جای قاجار

همان‌طوری که کزد آن مرد افشار

دبیر اعظم‌، آن رند سیاسی

ز کمپانی نماید حق‌شناسی

زند تیپا به قانون اساسی

به افسون‌های نرم دیپلوماسی

به سردار سپه گو به اصرار

که جمهوری نباشد کار دشوار

نمایش می‌دهد این هفته عارف

به همراهی اعضای معارف

شود معلوم با جزئی مصارف

که جمهوری ندارد یک مخالف

مدلل می‌شود با ضرب و با تار

که مشروطه ندارد یک طرفدار

نمودم من جراید را اداره

شفق‌، کوشش‌، وطن‌، گلشن‌، ستاره

قیامت می‌شود با یک اشاره

دگر معنی ندارد استخاره

همین فردا شود غوغا پدیدار

به زورکنفرانس و نطق و اشعار

به عالم پیش رفته بالاصاله

تمام کارها با قاله قاله

به زور نطق و شعر و سرمقاله

بباید کرد جمهوری اماله

برین مخلوق بی‌عقل ولنگار

بدون وحشت از اعیان و تجار

که مستوفی است شخصی لاابالی

مشیرالدوله مرعوب و خیالی

وثوق‌الدوله جایش هست خالی

بود فیروز هم در فارس والی

قوام‌السلطنه مطرود سرکار

به غیر از ذات اشرف لیس فی‌الدار

بود حاجی معین محتاط و معقول

امین الضرب در عدلیه مشغول

علی صراف هم مستغرق پول

فقیه التاجرین هم می‌خورد گول

اهمیت ندارد صنف بازار

ز خراز و ز رزاز و بنکدار

تدین گفته مجلس هست با من

نماییم اکثریت را معین

شود این کار پیش از عید روشن

به جمهوری بگیرم رای قطعاً

نه قانون می‌شود مانع نه افکار

به زور مشت فیصل می‌دهم کار

به تعلیم قشون اندر ولایات

مهیا تلگرافات و شکایات

ز جمهوری اشارت و کنایات

ز ظلم شاه و دربارش روایات

مسلسل می‌رسد با سیم و چاپار

ز بلدان و ز اقطار و ز امصار

زتبریز و ز قزوین و ز زنجان

زیردستان وکرمانشاه وگیلان

بروجرد و عراق و یزد وکرمان

ز شیراز و صفاهان و خراسان

ز بجنورد و ز کاشان و قم و لار

تقاضاها رسد خروار خروار

ز ملاها جوی وحشت نداریم

قشون با ماست ما دهشت نداریم

حذر از جنبش ملت نداریم

شب عید است ما فرصت نداریم

سلام عید را بایست این بار

بگیرد حضرت اشرف به دربار

به تهران نیست یک تن انقلابی

بجز مشروطه‌خواهان حسابی

که از وحشت نگردند آفتابی

اگرکردند قدری بد لعابی

بیاویزیمشان بر چوبهٔ دار

بنام ارتجاعیون و اشرار

موافق گشته لندن این سخن را

که فوری خواست سرپرسی لرن را

بود گر شومیاتسکی سوء ظن را

فرستم پیششان استاد فن را

همان مهتر نسیم رند عیار

کریم رشتی آن شیاد طرار

نباید کرد دیگر هیچ مس مس

بباید رفت فوری توی مجلس

اگر حرفی شنیدیم از مدرس

جوابش گفت باید رطب و یابس

وگر مقصود خود را کرد تکرار

بپیچیمش به دور حلق دستار

به قدری این سخن‌ها کارگر شد

که سردار سپه عقلش ز سر شد

به جمهوری علاقه‌مندتر شد

بنای انتشار سیم و زر شد

به مبعوثان و مطبوعات و احرار

ز آقای صبا تا شیخ معمار

نمایان شد تجمع‌های فردی

علم در دست‌، گرم دوره گردی

علم‌ها سرخ و زرد و لاجوردی

عیان سرخی و پنهان رنگ زردی

به جمهوریت ایران هوادار

ولو گشته میان کوچه بازار

ازین افکار مالیخولیایی

به مجلس اکثریت شد هوایی

تدین کرد خیلی بی‌حیایی

به یک دم بین افرادش جدایی

فتاد از یک هجوم نابهنجار

از آن سیلی که خورد آن مرد دیندار

از آن سیلی ولایت پر صدا شد

دکاکین بسته و غوغا بپا شد

به روز شنبه مجلس کربلا شد

به دولت روی اهل شهر وا شد

که آمد در میان خلق سردار

برای ضرب و شتم و خشم وکشتار

ز جمهوری به ما یک گام ره بود

خدا داند که این سیلی گنه بود

که این سیلی زدن خدمت به شه بود

تدین خصم سردار سپه بود

رفاقت بد بود با عقرب و مار

خطر دارد چو نادان اوفتد یار

قشونی خلق را با نیزه راندند

ولی مردم به جای خویش ماندند

رضاخان را به جای خود نشاندند

به جای گل بر او آجر پراندند

نشاید کرد با افکار پیکار

بباید خواست از مخلوق زنهار

بپا شد در جماعت شور و شرها

شکست‌ازخلق‌مسکین‌دست‌و سرها

رضاخان در قبال این هنرها

شنید از ناظم مجلس تشرها

که این کارت چه بود ای مرد غدار

چرا کردی به مجلس این‌چنین کار

بسی پیر وجوان سر نیزه خوردند

گروهی را سوی نظمیه بردند

چهل تن اندرین هنگامه مردند

برای حفظ قانون جان سپردند

دو صد تن تاکنون هستند بیمار

به ضرب‌ ته تفنگ و زیر آوار

رضاخان شد از این حرکت پشیمان

به سعدآباد رفت از شهر تهران

از آنجا شد به سوی قم شتابان

حجج بستند با او عهد و پیمان

که باشد بعد از این بر خلق غمخوار

ز جمهوری نگوید هیچ گفتار

ز قم برگشت و عاقل شد ولی حیف

که گردش باز اغوا ناصر سیف

به مجلس کرد توهین از سر کیف

ولیکن بی‌خبر بود از کم و کیف

که مجلس نیست با ایشان وفادار

بجز شش هفت تن بیکار و بیعار

از او بالمره مجلس بدگمان شد

عقاید جملگی از او رمان شد

بسوی رود هن آخر چمان شد

همان چیزی که می‌دیدم همان شد

کشیده شد میان مملکت جار

که از میدان بدر رفته است سردار

به مجلس قاصدی از راه آمد

که اکنون تلگراف از شاه آمد

رضاخان عزل بی اکراه آمد

شه از مجلس عقیدت‌خواه آمد

که قانون اساسی چون شده خوار

دگر کس ملک را باید پرستار

به تعلیمات مرکز با گزافات

رسید از احمد آقا تلگرافات

که سرباز لرستان و مضافات

نمایند از رضاخان دفع آفات

قشون غرب گردد زور سیار

سوی مرکز پی تنبیه احرار

امیر لشکر شرق آن یل راد

یک اولتیماتوم از مشهد فرستاد

به مبعوثان دو روزه مهلتی داد

که آمد جیش تا فراش‌آباد

بباید بر مراد ما شود کار

ولی بر توپ خانی نیست آثار

وکیلان این تشرها چون شنیدند

ز جای خوبش از وحشت پریدند

به تنبان‌های خود از ترس ریدند

نود رای موافق آفریدند

بر این جمعیت مرعوب گه کار

سلیمان بن محسن شد علمدار

ولیکن چارده مرد مصمم

نترسیدند از توپ دمادم

به آزادی ببسته عهد محکم

اقلیت از ایشان شد فراهم

وطن‌خواهی از ایشان گشت پادار

رضاخان را زبون کردند ازین کار