چو مأمون خلافت گرفت از امین
قوی شد ز تیغ یمانش یمین
یکی گفتش از محرمان: ای امیر
که روشن چو آیینه داری ضمیر
فلان بنده کز جود دادیش مال
ز سوء ادب بایدش گوشمال
نباشد بشاه جهان این نهان
که در بارگاه شهان جهان
نهد پا چو ز اندازه بیرون کسی
فتد رخنه در کار دولت بسی
دهد نیک و بد را، ادب امتیاز
وگرنه، که از مه ندانند باز
کسی کز ادب نیست در رویش آب
بود خوار در مجلس شیخ و شاب
ندانند مردم، چو شد آب روی
ندیمان شه را ز رندان کوی
اگر از سیاست نیازاریش
نه ز آن ره که رفته است باز آریش
برد رونق بزم شاهنشهی
که خود از ادب نیستش آگه ی
تبسم کنان گفت مأمون :بلی
چنین است رسم بزرگان، ولی
من از هر خطائی گر آیم بخشم
بکار غلامان کنم زهر چشم
بدشنامشان تلخ سازم لبان
شود تلخ از آن زهرم اول زبان
به بدخوییم نام چون شد بلند
چه سود از ادب بندگان بهرمند؟!
روا نیست باشد مرا از غضب
غلامان ادب پیشه، من بی ادب!
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، مأمون پس از به دست گرفتن خلافت، به اوضاع و رفتار غلامان و نیز اهمیت ادب و آداب در جامعه توجه میکند. یکی از نزدیکانش به او میگوید که باید غلامی که از ادب خارج شده را تنبیه کند تا از نفوذ و هرج و مرج در دربار جلوگیری شود. مأمون با درک اهمیت ادب در اداره امور، تصمیم میگیرد که اگر خطایی نیز از غلامان سر بزند، باید با جدیت برخورد کند تا عمران و انضباط در دربار حفظ شود. او میگوید که feud و بیادبی نباید tolerated شود و نباید به بدیهای نهان در جامعه دامن زد. در نهایت، مأمون بر این باور است که ادب و آداب باید در میان سرپرستان و زیر دستان رعایت شود تا حکومت به خوبی پیش برود.
هوش مصنوعی: وقتی مأمون به خلافت رسید، قدرت او به خاطر حمایت و وفاداری یارانش بیشتر شد.
هوش مصنوعی: یکی از نزدیکان به امیر گفت: ای امیر، تو مانند آینه ای هستی که ضمیر و باطن تو روشن و واضع است.
هوش مصنوعی: فلانی که از بخشش تو مال دریافت کرده، به خاطر بدرفتاریاش باید تنبیه شود.
هوش مصنوعی: در این دنیا کسی برتر از شاهان و دربارهایشان وجود ندارد.
هوش مصنوعی: وقتی کسی از حدود خود فراتر برود، مشکلات و اختلالات زیادی در امور ایجاد میشود.
هوش مصنوعی: نیک و بد را با ادب از هم تشخیص میدهیم، وگرنه هیچکس نمیتواند از دل تاریکی حقیقت را بفهمد.
هوش مصنوعی: کسی که ادب ندارد و آبروداری نمیکند، در محافل بزرگ و مهم به شدت کوچک و ذلیل خواهد بود.
هوش مصنوعی: مردم نمیدانند که وقتی آبروی دوستان و رفیقان در بین آنها برود، چه بر سر حاکمیت میآید.
هوش مصنوعی: اگر از سیاست ناراحتی، نگران نباش و به گذشتهها رجوع نکن.
هوش مصنوعی: رونق و شکوه مهمانی شاهانهای را ببر که خود به آداب و رسوم آگاه نیست.
هوش مصنوعی: مأمون با لبخندی گفت: بله، اینطور است که بزرگان معمولاً رفتار میکنند، اما...
هوش مصنوعی: من اگر از هر اشتباهی بگذرم، به کارهای بندگانم با تندی و خشونت برخورد میکنم.
هوش مصنوعی: من با بدگوییهایشان، زبانم را تلخ میکنم و این زهر سخنانم باعث میشود که لبانشان نیز تلخ شوند.
هوش مصنوعی: وقتی که نام ما به خاطر خلق و خوی بدمان مشهور شده است، چه فایدهای دارد که دیگران در ادب و نزاکت خوب باشند؟
هوش مصنوعی: درست نیست که من با بیاحترامی خود باعث خشم افرادی شوم که اهل ادب و نزاکت هستند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.