گنجور

 
آشفتهٔ شیرازی

خرامد گر بفرخار آن بت مهروی و مه پیکر

بنقش او بماند خیره همچون نقش بت بتگر

باین پیکر نزاید آدمی حورای غلمان وش

باین منظر نیاید حور مهروی و پری پیکر

بعارض گل بخنده مل بقد سرو و بمو سنبل

بنفشه بر سمن دارد بدرج لعل لب گوهر

تف رخساره اش نیران سلاسل کردش آویزان

کشیده گردن خورشید و مه از زلف در چنبر

زچشم خواب آلودش زگرد خط چون دودش

شراری دارم اندر دل خماری دارم اندر سر

زسحر غمزه چشمانش زتیر و نیزه مژگانش

دهد او دوست را رامش دهد او خصم را کیفر

وصالش جنت رضوان فراقش دوزخ نیران

جزا بیند از او مؤمن سزا گیرد از او کافر

بسینه سیم و دل آهن زگل پوشیده پیراهن

بطره دام اهریمن عفی الله شوخ جادوگر

ذنب آویخته از راس ماه و مشتری غبغب

زحل بنشانده بر زهره عیان خورشید مه منظر

بصد غنج و دلال آنمه درآمد از درم ناگه

زمی شد رامش جان و زچنگ و عود رامشگر

کله از سر نهاد و جام پیمود و بدور افکند

بدستی ساغر صهبا بدیگر دست چنگ اندر

چو گل خندان شدو بلبل‌صفت اندر نوا آمد

چو مرغ طبع آشفته به مدح حیدر صفدر

علی آن کاو خدا را او شناسا و نبیش را

علی آن کاو که او را حق بود داماد پیغمبر

 
 
 

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه

رودکی

نگارینا، شنیدستم که: گاه محنت و راحت

سه پیراهن سلب بوده‌ست یوسف را به عمر اندر

یکی از کید شد پر خون، دوم شد چاک از تهمت

سوم یعقوب را از بوش روشن گشت چشم تر

رخم ماند بدان اول، دلم ماند بدان ثانی

[...]

عنصری

گه آن آراسته زلفش زره گردد گهی چنبر

گه آن پیراسته جعدش ببارد مشگ و گه عنبر

رخی چون نو شکفته گل ، همه گلبن برنگ مل

همه شمشاد پر سنبل ، همه بیجاده پر شکر

برو از نیکوئی معنی ، بغمز از جادوئی دعوی

[...]

عسجدی

کهی چون طور سینا بود ازو آویخته ثعبان

ز پشت او درخشنده کف موسی پیغمبر

به پشت ژنده‌پیلان برنشسته ناوک‌اندازان

چو عفریتان آتشبار بر کوه گران پیکر

ازرقی هروی

عروس ماه نوروزی چه کرد آن دانۀ گوهر؟

که نورش ماه تابان بود و سعدش زهرۀ ازهر

هزاران صورت رنگین نگاریده برو مانی

هزاران پیکر طبعی بر آورده از و آزر

بر آن هر صورتی رخشان ، زمشک لعلگون صدره

[...]

قطران تبریزی

اگر بتگر چنو داند نگاریدن یکی پیکر

روا باشد اگر دعوی خلاقی کند بتگر

نه چون او پیکری آید نه حورالعین چنو زاید

نه گر باشد پری شاید چنو هرگز پری پیکر

بدو رخ چون شکفته گل بدو لب چون فشرده مل

[...]

مشاهدهٔ ۵ مورد هم آهنگ دیگر از قطران تبریزی