ای به ملک و دولت و شاهی سزای آفرین
وز هنرهای تو خشنود ایزد جانآفرین
گرچه هستند آسمان را اختران نوربخش
رشک باشد بر زمینش تا تو باشی بر زمین
در همه کاری دل تو راستی خواهد همی
راستی خواهد دل صاحبقران راستین
نسختی از لوح محفوظ است گویی خاطرت
کاندرو بینی و دانی بودنیها بر یقین
زین قبل شاید که خوانندت حکیمان جهان
شهریار نیک دان و پادشاه دور بین
نور تو تابنده بود از پشت آدم در ازل
ور بران نور اوفتادی چشم ابلیس لعین
سجده کردی و نگفتی کادم از طین است و من
آتشم، وآتس چرا سجدهکند در بیش طین
در جهانداری تو داری یار و همره تیغ تیز
گر سلیمان داشت مهری نقش کرده بر نگین
یار و همره تیغ باید در جهانداری نه مهر
در جهانداری به از مهری چنان تیغی چنین
جود تو چون آب حیوان جان فزاید روز مهر
خشم تو چون زهر افعی جان رباید روزکین
پست گردد قد جَبّاران چو بِفزایی کمان
سست گردد دست مکاران چو بگشایی کمین
بر سرینگور و چشم آهو اندر شعرها
شاعران معنی همیگویند چون دُرّ ثمین
زان شرفکز نُوکِ پیکانت همی روز شکار
زخم یابند آهوان بر چشم و گوران بر سرین
با تنکوه است و چون با دست فَرّخ مرکبت
کوه تن دیدی که باشد بادْتگْ در زیر زین
نعل او درکوه و دشت آتش فشاند گاهگاه
زان نیارد دیدن آتش دیدهٔ شیر عرین
شکرگوی عفو و روزی خوارهٔ جود تواند
هرچه اندر ترک خاقان است و خان است و تکین
هر یکی را دیدهای چون بندگان چاکران
پیش درگاه تو مالیده به خاک اندر جبین
آنچه تو در نوزده سال از جهان بگرفتهای
شرح آن تا حَشْر تاریخ شُهورست و سِنین
از پدر بگذشتهای در ملک و گیتی داشتن
حجت آن هست نزدیک خردمندان مبین
بود ملک او ز جیحون و فرات و ملک توست
از لب دریای مغرب تا لب دریای چین
تهنیتگوید همی از عدل او بغداد را
جان عباس و بنیعباس در خُلد برین
آرزو ناید همی بغداد را با چون تو شاه
روزگار مُعتَصَم یا روزگار مُستَعین
عِزَّ ایمان در بقای توست و عزّ مؤمنان
زان لوای نو فرستادت امیرالمؤمنین
زان قِبَل نام و خطابت بر لوا فرمود نقش
تا طَراز آن لوا باشد طراز ملک و دین
او تورا دارد یمین وزیُمن باشد جاودان
بر یمین آن خلیفه کاو تو را دارد یمین
تا بیاراید به فروردینِ فرخ باغ و راغ
از گل و از لاله و از سوسن و از یاسمین
عاشقان سازند با خوبان بهر جایی قرار
بلبلان با صُلصُلانگردند هر جایی قرین
باد تخت تو سپهر و تو برو شمس منیر
باد بزم تو بهشت و می در آن ماء مَعین
در نشاط آواز داده سوی تو بخت بلند
در ظفر پرواز کرده گِرد تو روحالامین
از تو بر کردارهای خوب تو هر ساعتی
پیش یزدان شکرها گفته کِرامالکاتبین
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره ستایش و تقدیر از پادشاهی است که هنرها و فضایل او مورد احترام و تحسین قرار میگیرد. شاعر به درخشش شخصیت پادشاه اشاره میکند و او را برتر از دیگران میداند. به صفات خوبی چون صداقت، بخشندگی و دانش اشاره کرده و تأکید میکند که پادشاه در جهت عدالت و خیرخواهی برای مردم عمل میکند. همچنین، به جایگاه والای او در تاریخ و ارتباطش با الهامهای آسمانی پرداخته شده و به اهمیت وجودش در حکمرانی و نیکخواهی برای مردم اشاره میشود. در نهایت، شاعر با استفاده از تمثیلهایی زیبا، نقش پادشاه را در ایجاد صلح و رونق در کشورش بیان میکند.
هوش مصنوعی: ای کسی که به خاطر مقام و سلطنت و شاهیات سزاوار ستایش هستی و خالق جانآفرین از هنرهایت راضی و خشنود است.
هوش مصنوعی: اگرچه ستارههای درخشان آسمان به زمین حسادت میکنند، ولی زمین تنها با وجود تو زیبایی و ارزش دارد.
هوش مصنوعی: در هر کاری، دل تو به راستی تمایل دارد و همانطور که دل کسی که قرآن واقعی را درک کرده، به صداقت و راستگویی گرایش دارد.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که این زندگی و سرنوشت آدمی مانند نوشتهای از سرنوشت است که از قبل تعیین شده، و گویی در حال تماشای آن هستی و میدانی که چه چیزهایی قرار است برایت اتفاق بیفتد.
هوش مصنوعی: شاید قبل از این، حکیمان جهان تو را ستوده و مورد احترام قرار دادهاند، چون تو شهریار با حکمت و پادشاهی دوراندیش هستی.
هوش مصنوعی: نور تو در ازل از پشت آدم تابیده بود و اگر آن نور بر زمین میافتاد، چشمان شیطان لعنتی را کور میکرد.
هوش مصنوعی: تو در حال سجدهای و نمیگویی که من از خاک ساخته شدهام و تو از آتش هستی. چگونه آتش میتواند در برابر خاک سجده کند؟
هوش مصنوعی: در حاکمیتی چون تو، یار و همراهی همچون تیغ تیز داری، درست مثل سلیمان که رد محبتش بر نگینش حک شده بود.
هوش مصنوعی: برای رهبری و مدیریت در جهان، باید همراه و یاری مثل تیغ داشته باشی، زیرا مهربانی در این زمینه کفایت نمیکند و یک تیغ برشنده و قاطع بهتر از هر نوع محبت و دوستی است.
هوش مصنوعی: بخشش و سخاوت تو مانند آب حیاتبخش است که جان انسان را سیراب میکند، اما در مقابل، خشم تو همچون زهر افعی کشنده است و میتواند جان را بگیرد.
هوش مصنوعی: قد و قامت زورمندان به مرور زمان کوتاه میشود، و دستهای نیرنگبازان ضعیف میگردد وقتی که تو اقدامات لازم را انجام دهی و فریب آنها را افشا کنی.
هوش مصنوعی: در شعرهای شاعران، همچون مرواریدهای باارزش، مفهومی عمیق و زیبا نهفته است که بر سر گوری به شکل یک درخت سرسبز و چشمهای زیبای آهوی لطیف نمایان است.
هوش مصنوعی: به خاطر شرافت تو از نیکی و زیباییات، روزها شکارچیان بر چشمان آهوان زخم میزنند و بر سر گورها میگذرانند.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی انسان با یک کوه یا سدّی بزرگ و سخت روبرو میشود، باید با تلاش و اراده قوی به جلو برود و از آن موانع عبور کند. در واقع، این تصویر به ما میآموزد که با وجود دشواریها و چالشها، با کوشش و تحمل میتوان بر آنها غلبه کرد.
هوش مصنوعی: گاهی اوقات نعل او در کوه و دشت شعلههای آتش به راه میاندازد، اما گویی چشمان شیر جنگل نمیتوانند آن آتش را ببینند.
هوش مصنوعی: شکرگزار عفو و بخشش خداوند و روزیدهندهٔ عظیم، میتواند هر آنچه که در دل و جان پادشاهان بزرگ و قدرتمندان است را به دست آورد.
هوش مصنوعی: هر کسی که تو را میبیند، مانند بندگان که در برابرت خم میشوند و خاک پای تو را میبوسند، سر به زمین میساید و نشان از بندگی و محبتش را بر پیشانی خود میگذارد.
هوش مصنوعی: آنچه که در نوزده سال زندگیات به دست آوردهای و تجربه کردهای، داستان و روایت آن تا قیامت در تاریخ ثبت خواهد شد.
هوش مصنوعی: تو از پدر خود در دنیا و زمین فراتر رفتهای و دلیل این موضوع نزد افراد با خرد و فرزانه مشخص و روشن است.
هوش مصنوعی: ملک و سرزمین او از نهر جیحون و فرات شروع میشود، اما سرزمین تو از ساحل دریای مغرب تا دریای چین است.
هوش مصنوعی: بغداد به خاطر عدالت او شاد و خوشحال است و جان عباس و خاندان او در بهشت به سر میبرد.
هوش مصنوعی: آرزو نمیشود که بغداد صاحب شاهی از نوع معتصد یا مستعین شود.
هوش مصنوعی: عزت و افتخار ایمان به پابرجایی تو بستگی دارد و بزرگمنشی مؤمنان نیز از پرچم و نشانهای است که تو به عنوان پیشوای مؤمنان فرستادهای.
هوش مصنوعی: پرچم تو باید به گونهای باشد که نام و دعوت تو بر آن نقش بسته باشد، تا نشاندهنده قدرت و سلطنت دین و ملتی باشد.
هوش مصنوعی: او تو را به چپ و راست در کنار خود دارد و همیشه در کنار آن حاکم خواهد بود که تو را در آغوش گرفته است.
هوش مصنوعی: برای زیباسازی باغ و فضای سبز در فصل بهار، از گلها و گیاهان مختلفی همچون گل و لاله و سوسن و یاسمین استفاده میشود.
هوش مصنوعی: عاشقها با معشوقان برای خود جایی پیدا میکنند، در حالی که بلبلها با پرندگان دیگر به هر جا که میروند، همراه میشوند.
هوش مصنوعی: باد، آسمان را به عنوان تخت تو میداند و تو را همچون خورشیدی درخشان میبیند. مجالس تو بهشتی است و شراب در آن همچون آب زلال و گواراست.
هوش مصنوعی: در شادابی و خوشحالی، بخت بلند تو را به سوی خود میخواند و در پیروزی، روحالامین دور تو پرواز میکند.
هوش مصنوعی: با هر ساعتی که میگذرد، از تو برای اعمال نیکی که انجام دادهای، نزد خداوند متعال سپاسگزاری میشود و فرشتگان نویسنده، این اعمال را ثبت میکنند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
فهم کن گر مؤمنی فضل امیرالمؤمنین
فضل حیدر ، شیر یزدان ، مرتضای پاکدین
فضل آن کس کز پیمبر بگذری فاضل تر اوست
فضل آن رکن مسلمانی ، امام المتّقین
فضل زین الاصفیا ، داماد فخر انبیا
[...]
ای برید شاه ایران از کجا رفتی چنین
نامه ها نزد که داری؟ بار کن! بگذار! هین
کی جدا گشتی ز شاه و چندگه بودی براه
چند گون دیدی زمان و چند پیمودی زمین
سست گشتی تو همانا کز ره دور آمدی
[...]
حاسدان بر من حسد کردند و من فردم چنین
داد مظلومان بده ای عز میر مؤمنین
شیر نر تنها بود هرجا و خوکان جفتجفت
ما همه جفتیم و فردست ایزد دادآفرین
حاسدم بر من همی پیشی کند، این زو خطاست
[...]
گشت گیتی چون بهشت از فر ماه فرودین
بوستان را کرد پر پیرایه های حور عین
بر بهشت بوستان مگزین بهشت آسمان
کان بهشت بر گمانست این بهشت بر یقین
ابر گوئی کرده غارت تخت بزازان هند
[...]
آفرین بر دولت محمودیان باد آفرین
کافریدش زآفرین خویشتن جان آفرین
آفرین بر دولتی کش هر زمان گوید خدا
آفرین باد آفرین بر چون تو دولت آفرین
چون نباشد آفرین ایزدی بر دولتی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.