زان دو رشته دُرّ مکنون زان دو لعل آبدار
چند باشد جزع من بر کهربا بیجاده بار
جزع من بر کهربا بیجاده بارد تا بتم
دُرّ مکنون دارد اندر زیِر لعلِ آبدار
لعل آن بت آب حَیوان است پنداری کزو
هر که یک شربت خورد جاوید ماند خضروار
گر بخار عنبری دارد ندارم بس عجب
آب حیوان را سزد گر عنبرین باشد بخار
تا بود رخسار یار از نور چون نار لطیف
رنگ آب نار دارد اشک من در عشق یار
هر کجا رخسار او را بینی و اشک مرا
شعله شعله نار بینی قطره قطره آب نار
دل چو دوزخ دارم اندر عشق و تن چون ماه نو
تا چو حور و آفتاب است آن پری زاده نگار
آتش دوزخ شنیدی مَسکنِ حورِ بهشت
ماه نو دیدی گرفته آفتاب اندر کنار
زلف او مارست و مورست آن خط مشکین او
من عجب دارم همی تا مور چون زاید ز مار
چون بهارست آن خط و مور اندر ان نشگفت از آنک
سر برآرد مور چون پیدا شود بوی بهار
میر خوبان است و منشور امارت یافته است
واینک آن منشور گرد عارضش هست آشکار
هر که منشورش بیند پیش او خدمت کند
تا بیاراید به توقیع وزیر شهریار
صاحب عادل مجیرالملک آن کز عدل اوست
ملک و دولت را ثبات و دین و ملت را قرار
آفتاب فتح ابوالفتح آن که از هفت آسمان
بر سر او رحمت سعدست هر ساعت نثار
عالم آرای و مبارک رای دستوری که هست
در عدد یک شخص و از فضل و کفایت صدهزار
آن که چون معبود عالم را به عدلش مژده داد
پیش از آدم کرد یزدان عدل او را ابتکار
بر جبال و بر بخار افتاد نور دولتش
زر و گوهر منعقد شد در جبال و در بحار
فرق بر فَرقَد رسد گر عدل او یابد شرف
شِعر بر شَعری رسد گر مدح او یابد شعار
شد رهین منت و شکرش دل آزادگان
آفرین بر جان صیادی که گیرد دل شکار
چون ز ایوان اسب اندر سوی میدان تازد او
عقل پندارد که خورشیدست بر گردون سوار
توتیای چشم دولت شد غبار اسب او
اسب چون خورشید راند توتیا باشد غبار
هست همچون نار و خاک از تیزی و آهستگی
خشم او گاه سیاست حِلم او گاهِ وقار
خاک را گر نار فرمانبر شود انشگفت اگرا
زانکه اندر طبع او فرمانبر خاک است نار
تا مدار است آسمان آبگون را بر مَدَر
هست ملک شاه را بر مَدِّ کلک او مدار
مشکخوارست آن همایون کلک در انگشت او
مشکخواری دُرفشان کز او بود صد مشکخوار
گه زبان را نایب است و گاه خاطر را وکیل
گاه دل را ترجمان است و خرد را راز دار
چون بباید دید باشد بی بصر باریکبین
چون ببایدگفت پاسخ بیسخن باسخگزار
جفت شیران بود گاه کودکی اندر اجم
گاه پیری صحبت شیران از آن کرد اختیار
معجزست این کلک دستور ملک اندر عجم
همچنان کاندر عرب همنام او را ذوالفقار
ایکفت در سیم و زر زنهار خوردهگاه جود
هم کَفَت داده ز محنت زایران را زینهار
همت هر کس به گیتی خواستاری خواسته است
آخر از رسم تو دارد رونق و ترتیب کار
ماه تابان گرچه گیتی را بیفروزد به نور
آخر از خورشید تابان است نورش مستعار
تازه رویی باید آنکس راکه باشد ملک بخش
کامکاری باید آنکس را که باشد بردبار
از جوانمردی تویی در ملکبخشی تازهروی
وز جوان بختی تویی در بردباری کامکار
آنکه در جان، شاخ مهرتکشت روز آشتی
وان که در دل تخم کینت کشت روز کارزار
شاخ مهرت بر رخ آن ارغوان آورد بر
تخم کینت در دل این زعفران آورد بار
چون شود طبع من اندر مدح تو معنی سَگال
چون شودکلک من اندر شکر تو دفتر نگار
وهم من بنماید اندر شاعری سِحْر حَلال
کلک من بچکاند اندر ساحری زر عیار
حلههایی یافتم برکارگاه طبع خویش
کز ثنا و شکرتوست آن حلهها را پود وتار
عید اضْحیٰ سنت و رسم خلیل آزرست
اهل ملت را به رسم و سنت او افتخار
زحمت حجاج باشد بر درکعبه چنانک
زحمت زوار باشد در سرایت روز بار
گرچه کعبه با مِنا و با صفا مشتاق توست
ورچه رای و همت تو نیست خالی زان دیار
حاجت بیچارهای کردن روا بی حجتی
به ز صد حج است در دیوان حق روز شمار
آنچه درویشی توقعکرد و توقیع تو یافت
به زصد عمرهاست و در عمره است خیرکردگار
این دعاهای مبارک باد وقتی مستجاب
برتن و عمر تو و در عمر شاه روزگار
تا بود دریا و کوه و تا بود کیوان و هور
باد رای و طبع و قدر و حزم تو چون هر چهار
رای چون خورشید رخشان قدر چون گردون بلند
طبع چون دریا توانگر حزم چون کوه استوار
ایزد از عزّت حصاری ساخته پیرامَنَت
بخت و دولت کوتْوال و پاسبان آن حصار
مادحت با خاطری چون آتش و طبعی چو آب
بدسگالت باد پیما و حسودت خاکسار
بر تو فرخ روزگار عید و ایام خزان
وز بتان قند لب ایوان تو چون قندهار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری است که به توصیف زیباییها، قدرت و صفات نیک یک پادشاه میپردازد. شاعر از اشعار و تصاویری استفاده کرده تا عشق و محبتش را به یار و زیباییهای او بیان کند. او به لعل و کهربا اشاره میکند که نماد زیبایی و ارزشمندی هستند و اشکهایش را به رنگ آتش و آب تشبیه میکند. با توصیف یار، او که به مانند آفتاب و ماه است، و همچنین دیگر زیباییها و ویژگیهای پادشاه، شاعر به قدرت او و کیفیتهای عدالت و بخششاش اشاره میکند. در نهایت، شاعر دعا میکند که بخت و دولت همواره در کنار پادشاه باشد و شور و شوق جامعه را در برابر او توصیف میکند.
هوش مصنوعی: از آن دو رشته گوهر نهان و آن دو لعل درخشان، چقدر میتوانم بر کهربا بیدلیل پریشان حال باشم؟
هوش مصنوعی: اگر دلتنگی من بر کهربا بیهوده است، چون باران نمیبارد، پس بهتر است که این دلتنگی را کنار بگذارم تا به جواهر گرانبها که در زیر لعل درخشان پنهان است، دسترسی یابم.
هوش مصنوعی: لعل آن معشوق مانند آبی زنده است که هر کسی یک بار از آن بنوشد، برای همیشه جوان و جاودان خواهد ماند، مانند خضر.
هوش مصنوعی: اگر بخاری از عطر عنبر دارد، من تعجبی ندارم. این طبیعی است که آب حیات نیز باید عطر خوشی داشته باشد، اگر بخار آن عطرین باشد.
هوش مصنوعی: تا وقتی چهره محبوب مانند آتش نورانی است، رنگ آب انگور نرم و لطیف به خود میگیرد. اشک من در عشق محبوب اینگونه است.
هوش مصنوعی: هر جا که چهره او را ببینی، من هم غم و اندوه خود را میسوزانم؛ به طوری که اشکهایم مانند آتش درمیآید و قطرهقطره حسرت را احساس میکنم.
هوش مصنوعی: دل من در عشق مانند دوزخی تند و سوزان است و بدنم به زیبایی ماه نو میماند. همچنان که آن معشوقهٔ زیبا مانند پری و خورشید میدرخشد.
هوش مصنوعی: آتش جهنم را شنیدهای، اما زیبایی و آرامش بهشت را هم دیدهای. در کنار این دو، روشنایی خورشید را نیز احساس کردهای.
هوش مصنوعی: زلف او به مانند ماری است و خط سیاه او مانند موری. من تعجب میکنم که چگونه موری از ماری زاده میشود.
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی به آغاز بهار و شکفتن طبیعت اشاره دارد. در این فصل، گیاهان و زمین زندگی دوبارهای را آغاز میکنند و به همین سبب، موجودات به وجد میآیند. در این زمان، مور نیز سر از خاک بیرون میآورد و نشانههای حیات و زیبایی مشخصتر میشود. بوی خوش بهار از زمین به مشام میرسد و همه چیز تازه و شاداب میشود.
هوش مصنوعی: او انسانی است ممتاز و برجسته که صفات و ویژگیهایش به وضوح نشاندهنده مقام و منزلت اوست و این ویژگیها مانند یک پرچم در برابر چهرهاش نمایان است.
هوش مصنوعی: هر کسی که منشور و فرمانی از سمت وزیر شهریار را ببیند، در مقابل او خدمت میکند تا اینکه آن وزیر روی خود را به او نشان دهد.
هوش مصنوعی: حاکم عادل و بخشندهای که به خاطر عدل و انصافش، مملکت و حکومتش استواری و پایداری دارد و دین و ملت نیز در آرامش به سر میبرند.
هوش مصنوعی: آفتاب پیروزی و شادکامی ابوالفتح که در هر لحظه از رحمت و نعمتهای بالای آسمانها بر او افاضه میشود.
هوش مصنوعی: این جمله به توصیف شخصی اشاره دارد که در نظر و افکارش بسیار شریف و خوش فکر است. او به گونهای از خوبیها و فضائل برخوردار است که ارزشش همتای صدها هزار نفر دیگر است، و این همه فضیلت و کفایت تنها به یک فرد تعلق دارد.
هوش مصنوعی: خداوند، که مانند معبودی بزرگ به عدالتش بشریت را مژده داده، پیش از اینکه آدم به وجود بیاید، عدالت خود را به همه نشان داد.
هوش مصنوعی: نور عظمت او بر کوهها و بخارا تابید و در کوهها و دریاها زر و گوهر جمع و به وجود آمد.
هوش مصنوعی: اگر عدالت او به مقام و منزلت برسد، تفاوتها نیز به تلائم خواهند رسید. همچنین اگر ستایش او به رسمی معتبر تبدیل شود، شعر برتری بر شعر دیگر خواهد یافت.
هوش مصنوعی: دل آزادگان به خاطر این نعمت، شکرگزار است و جان صیاد ستایش میشود که قلب شکارش را به دست میآورد.
هوش مصنوعی: وقتی اسب از ایوان به سوی میدان میتازد، عقل گمان میکند که خورشید بر آسمان سوار شده است.
هوش مصنوعی: چشم دولت مثل شفافیت و روشنی توتیاست و غبار اسب او نشاندهندهٔ عظمت و قدرت اوست. هنگامی که او مانند خورشید در میدان میتازد، آن توتیا، همان غبار است که از او برمیخیزد.
هوش مصنوعی: او مانند آتش و خاک است؛ گاهی خشم او تند و تیز و گاهی آرام و ملایم. زمانهایی هم حضورش با سیاست و آرامش همراه است.
هوش مصنوعی: اگر خاک، آتش را اطاعت کند، شگفتانگیز است؛ زیرا در ذات خود، خاک همواره تابع و فرمانبر است.
هوش مصنوعی: تا زمانی که آسمان به رنگ آب آلود ادامه دارد، سلطنت شاه نیز همچنان بر مدار قلم او برقرار خواهد بود.
هوش مصنوعی: آن پرنده خوشبخت و سرشار از نعمت، انگشتش بوی خوش مشک را منتقل میکند. از اوست که بوی صد مشک دیگر نیز بهمشام میرسد.
هوش مصنوعی: گاهی زبان نماینده افکار است و گاهی خاطر و احساسات را بیان میکند. در مواقعی هم دل شخص به عنوان مترجم احساسات او عمل میکند و خرد و عقلش رازهایش را نگه میدارد.
هوش مصنوعی: زمانی که باید ببینی، باید چشمان تیزبینی داشته باشی؛ و وقتی که نیاز به صحبت کردن هست، باید جوابی بدهی بینیاز از سخنوری.
هوش مصنوعی: کودکی مانند یک شیر در دل جنگل بازی میکند و در وقتی که بزرگتر میشود، از ویژگیهای شیران دانا و قوی بهره میبرد.
هوش مصنوعی: این نوشتار بخشی از هنرنمایی و برجستگی کلامی است که در زبان فارسی ایجاد شده و همانند شمشیر ذوالفقار در زبان عربی، در زبان فارسی نیز نمایانگر قدرت و تاثیرگذاری است. این اثر نشاندهندهی عظمت و ارزش کلام در هر دو زبان است.
هوش مصنوعی: هر کس که در برابر نعمتهای دنیا، مثل طلا و نقره، خود را حفظ کرده، باید بداند که generosity و بخشندگی به او فرصت میدهد تا از مشکلات دیگران بکاهد و به آنها کمک کند. پس با نیکوکاری و بخشش، در این راه گام بردارد.
هوش مصنوعی: هر کسی در زندگی به آنچه میخواهد دست مییابد، اما در نهایت این رفتار و سلیقه تو است که به کارها نظم و رونق میبخشد.
هوش مصنوعی: ماه اگرچه نور زیادی را بر زمین میتاباند و زیبایی خاصی دارد، اما در نهایت نور او از خورشید و روشنایی آن تأثیر میپذیرد و به نوعی وابسته به آن است.
هوش مصنوعی: برای آنکه بخواهد دلی را شاد کند و به خوبیها ببخشد، باید جوان و شاداب باشد. و کسی که میخواهد در کارها موفق باشد، باید صبر و شکیبایی داشته باشد.
هوش مصنوعی: تو با جوانمردی و بخشندگیات باعث تازگی و زیبایی در این سرزمین هستی و همچنین با خوششانسی و صبوریات در رسیدن به موفقیت، تأثیر زیادی بر دیگران میگذاری.
هوش مصنوعی: کسی که در دلش عشق و محبت تو را پرورانده، روزهایی را که با هم صلح و دوستی داشتیم به یاد میآورد. و آنکه در دلش کینه تو را نشاند، در روزهای جنگ و konflikt خود را آماده کرده است.
هوش مصنوعی: دوستی تو مانند شاخهای به زیبایی بر چهرهی آن گل سرخ درخشند و در دل این زعفران، بذر کینهات را به بار آورد.
هوش مصنوعی: وقتی که طبیعت من به ستایش تو میپردازد، مانند این است که قلم من در شیرینی تو، دفتر زیباییها را مینویسد.
هوش مصنوعی: در ذهن من، شاعری به طور جادویی به تصویر کشیده میشود. قلم من با مهارت، همچون طلای باارزش، آثار هنری را خلق میکند.
هوش مصنوعی: من در کارگاه خلاقیتم لباسهایی پیدا کردم که از ستایش و شکرگزاری تو بافته شدهاند.
هوش مصنوعی: عید قربانی سنت و روش ابراهیم خلیل است و مردم مؤمن به این سنت و روش او افتخار میکنند.
هوش مصنوعی: زحمت و تلاش حجاج هنگام رسیدن به کعبه مانند زحمت و زاری است که زائران در روز قیامت برای رسیدن به سرای آخرت متحمل میشوند.
هوش مصنوعی: هرچند کعبه و مکانهای مقدسی همچون منا و صفا مشتاق دیدار تو هستند، اما اراده و نیّت تو از آن دیار خالی نیست.
هوش مصنوعی: خواستن و کمک به یک بیچاره، بدون نیاز به دلیل و مدرک، از صدها حج در دیوان حق، بهتر است.
هوش مصنوعی: آنچه که یک درویش به آن امید بسته و انتظار داشته، بهتر از صد عمره است و در واقع در همین عمره خیر و نیکی خداوند وجود دارد.
هوش مصنوعی: این دعاهای نیکو زمانی به تحقق میپیوندد که بر تن و زندگانی تو و در زندگی پادشاه زمانت اثر بگذارد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که دریا و کوه و ستارههای آسمان وجود دارند، ویژگیها و صفات تو، همچون قدرت، شجاعت، طبع و تدبیر، درخشان و ارزشمند خواهند بود.
هوش مصنوعی: اندیشهام مانند خورشید درخشان است، ارزشمندیام همچون آسمان بلند، طبیعتم شبیه دریا فراوانی دارد و احتیاطام به استحکام کوه است.
هوش مصنوعی: خداوند به خاطر عظمت و بزرگیاش، دور تو را مانند دژی محکم احاطه کرده است و شانس و ثروت، نگهبانان آن دژ هستند.
هوش مصنوعی: مدح تو با قلبی پرشور و آتشین و طبعی مانند آب است. بدخواهی تو مانند باد است که بیثبات و حسادت وجود تو همچون خاکی فروتن و بی اهمیت است.
هوش مصنوعی: برای تو، ایام خوش و روزهای عید مانند فصل بهار است و زیباییهای تو همچون شیرینیهای موجود در ایوان، دلانگیز و شگفتانگیز است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نافه دارد زیر اندر گشاده بی شمار
لاله دارد زیر نافه در شکسته صد هزار
خانمان از رنگ و بوی او همیشه چون بهشت
روزگار از تار و پود او شکفته چون بهار
چشم زی رویش نگه کرد اندرو لاله شکفت
[...]
هر سپاهی را که چون محمود باشد شهریار
یمن باشد بر یمین ویسر باشد بریسار
تیغشان باشد چو آتش روز و شب بد خواه سوز
اسبشان باشد چوکشتی سال و مه دریا گذار
از عجایب خیمه شان با شد چو دریا وقت موج
[...]
ای خداوندان مال العتبار الاعتبار
ای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار
پیش ازاین کاین جان عذرآورفروماند ز نطق
پیش از آن کین چشم عبرت بین فرو ماند زکار
توبه پیش آرید و نادم از گُنه کاری خویش
[...]
بار دیگر بر ستاک گلبن بی برگ و بار
افسر زرین بر آرد ابر مروارید بار
گاه مینا زینت آرد زو نگار بوستان
گاه مرجان زیور آرد زو عروس مرغزار
غنچه سازد باغ را پر گلبن از مینا و زر
[...]
ابر آذاری برآمد از کران کوهسار
باد فروردین بجنبید از میان مرغزار
این یکی گل برد سوی کوهسار از مرغزار
وان گلاب آورد سوی مرغزار از کوهسار
خاک پنداری به ماه و مشتری آبستنست
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.