گنجور

 
اثیر اخسیکتی

چیست از احسان که خورشید کرم با من نکرد

هرچه از احسان تو نامش دانی او، احسن نکرد

از نشیب چاه آزم بر سپهر ماه برد

رستم توران گشای این لطف، با بیژن نکرد

آفرین باد، آفرین، بر خسرو مغرب که خصم

ز آهن تیغش وطن جز در دل آهن نکرد

با زبان ناطق من کرد لطفی کافتاب

در بهاران، با زبان ابکم سوسن نکرد

ناصحم را هیچ دردی بود، کاو، مرهم نساخت

حاسدم را هیچ سوری بود، کان شیون نکرد

رایض انعام او بنشست با زین دو تنگ

از مراد من بزین در، ابلق تو سن نکرد

رنگریز لطف او، نغنوده با اشعار من

مذهب این طارم پر، شمع بی روزن نکرد

خود کم من گیر، کس دانی که ز انبای هنر

گوش در نعتت مقر، امن مستوطن نکرد

هیچ، اختر دید با بزم خودش، گردون نساخت

هیچ، گوهر دید با ذیل خودش، معدن نکرد

هیچ، سنگی دید اصلی زاده، تا چون آفتاب

روی از پیرایه تنویر پیراهن نکرد

هیچکس را دوست خواندی تا بفرط عاطفت

دوستان راازحسد، خوش خوش براودشمن نکرد

ابکم جودش لسن شد پس چرا گوید اثیر

من که در فطرت لسن بودم وی ام السن نکرد

تا گمان ناید تو را کاین لطف ها در حق من

بهر تحصیل رضای ایزد ذوالمن نکرد

چشم دل بگشای و لطف ایزدی بر وی به بین

تا بدانی کانچه کرد از مردمی با من نکرد

 
 
 
کلیم

تا تو رفتی جان دگر آمیزشی با تن نکرد

عکس در آئینه بیصورت دمی مسکن نکرد

پاک طینت با گرانان سازگاری می کند

آب آهنگ جدائی هرگز از آهن نکرد

مفلسان را کس نمی خواهد، زمینا کن قیاس

[...]

فیاض لاهیجی

گفتمش صد بار و ترک صحبت دشمن نکرد

طفل بازیگوش من گوشی گوشی به حرف من نکرد

ذوق پیراهن دریدن را به کام دل ندید

هر که را چاک گریبان رخنه در دامن نکرد

عاشقان را تیره‌بختی سایة بال هماست

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه