ای دل چه اندیشیدهای در عذر آن تقصیرها؟
زان سوی او چندان وفا زین سوی تو چندین جفا
زان سوی او چندان کرم زین سو خلاف و بیش و کم
زان سوی او چندان نعم زین سوی تو چندین خطا
زین سوی تو چندین حسد چندین خیال و ظن بد
زان سوی او چندان کشش چندان چشش چندان عطا
چندین چشش از بهر چه؟ تا جان تلخت خوش شود
چندین کشش از بهر چه؟ تا در رسی در اولیا
از بد پشیمان میشوی اللهگویان میشوی
آن دم تو را او میکشد تا وارهاند مر تو را
از جرم ترسان میشوی وز چاره پرسان میشوی
آن لحظه ترساننده را با خود نمیبینی چرا؟
گر چشم تو بربست او چون مهرهای در دست او
گاهی بغلطاند چنین گاهی ببازد در هوا
گاهی نهد در طبع تو سودای سیم و زر و زن
گاهی نهد در جان تو نور خیال مصطفی
این سو کشان سوی خوشان وان سو کشان با ناخوشان
یا بگذرد یا بشکند کشتی در این گردابها
چندان دعا کن در نهان چندان بنال اندر شبان
کز گنبد هفت آسمان در گوش تو آید صدا
بانگ شعیب و نالهاش وان اشک همچون ژالهاش
چون شد ز حد از آسمان آمد سحرگاهش ندا
گر مجرمی بخشیدمت وز جرم آمرزیدمت
فردوس خواهی دادمت خامش رها کن این دعا
گفتا نه این خواهم نه آن دیدار حق خواهم عیان
گر هفت بحر آتش شود من در رَوَم بهر لقا
گر رانده آن منظرم بسته است از او چشم ترم
من در جحیم اولیترم جنت نشاید مر مرا
جنت مرا بیروی او هم دوزخست و هم عدو
من سوختم زین رنگ و بو، کو فر انوار بقا؟
گفتند باری کم گری تا کم نگردد مبصری
که چشم نابینا شود چون بگذرد از حد بکا
گفت ار دو چشمم عاقبت خواهند دیدن آن صفت
هر جزو من چشمی شود، کی غم خورم من از عمی؟
ور عاقبت این چشم من محروم خواهد ماندن
تا کور گردد آن بصر کاو نیست لایق دوست را
اندر جهان هر آدمی باشد فدای یار خود
یار یکی انبان خون یار یکی شمس ضیا
چون هر کسی درخورد خود یاری گزید از نیک و بد
ما را دریغ آید که خود فانی کنیم از بهر «لا»
روزی یکی همراه شد با بایزید اندر رهی
پس بایزیدش گفت: «چه پیشه گزیدی ای دغا؟»
گفتا که «من خربندهام» پس بایزیدش گفت «رو»
یا رب خرش را مرگ ده تا او شود بنده خدا
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این قطعه شعر بیانگر دلنگرانی و تردیدهای انسانی در برابر خدا و عذرخواهی است. شاعر به یادآوری وفا و کرم خداوند نسبت به انسانها میپردازد و از نقصها و خطاهای خود در برابر او سخن میگوید. احساس حسد، خیالهای بد و اشتباهات انسانی در کنار کشش و عطای الهی موضوعاتی هستند که شاعر به آنها اشاره میکند.
شاعر از درد و ترس انسانها از مجازات و جستوجو برای راه نجات صحبت میکند و یادآور میشود که اگرچه انسانها دچار گناه هستند، اما به دنبال دیدار خدا و حقیقتند. در این میان، حتی اگر عذاب و جهنم در انتظارشان باشد، آرزوی دیدار خدا برای آنها مهمتر از هر چیز دیگری است. در نهایت توصیف میکند که انسان با هر پیشهای که داشته باشد، باید در تلاش برای بندگی و عبودیت باشد، چرا که هدف نهایی او نزدیک شدن به خدا و حقیقت است.
هوش مصنوعی: ای دل، چرا به خاطر اشتباهات آن شخص عذر و بهانه میتراشی؟ از طرف او وفا و محبت زیادی وجود دارد، اما از سوی تو خیانت و بیوفایی بسیاری دیده میشود.
هوش مصنوعی: از آن طرف او، لطف و کرم بسیار است، ولی از این طرف، خلاف و کم و کاستی وجود دارد. از آن طرف او، نعمتهای زیادی است، اما از این طرف، خطاهای زیادی دیده میشود.
هوش مصنوعی: این بیت به بررسی احساسات و تخیلات منفی در مقابل عشق و جذبههای مثبت میپردازد. در یک سو، حسد، خیالات و بدگمانیها وجود دارد و از سوی دیگر، کشش، جاذبه و بخشندگی را مشاهده میکنیم که ناخودآگاه انسان را به سمت عشق جذب میکند. در واقع، این توازن بین احساسات منفی و جنبههای مثبت عشق را نشان میدهد.
هوش مصنوعی: چرا این همه چشم به راهی؟ تا کی باید به خودت سختی بدهی تا به مقام و مرتبتی برسی؟
هوش مصنوعی: زمانی که از کارهای ناپسند خود پشیمان میشوی و به یاد خدا میافتی، در آن لحظه خداوند تو را نجات میدهد و از سختیها و مشکلات آزاد میکند.
هوش مصنوعی: تو از گناه و اشتباهاتت میترسی و به دنبال راه حلی برای آنها هستی. اما در آن لحظهای که دچار ترس هستی، آنچه که تو را میترساند را نمیبینی. چرا اینطور است؟
هوش مصنوعی: اگر چشم تو بسته شود، او مانند یک مهره در دست اوست که گاه به این سو و آن سو میچرخد و گاهی در فضا میافتد.
هوش مصنوعی: گاهی ممکن است در دل و روح تو آرزوی مال و ثروت و زیباییهای دنیوی شکل بگیرد و گاهی نیز در وجودت نور و روشنایی محبت و یاد پیامبر گرامی اسلام قرار گیرد.
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر وضعیت دشواری است که در آن باید بین دو گزینه انتخاب کرد: در یک سو افرادی خوشبخت و در سوی دیگر افرادی ناخوشبخت قرار دارند. ممکن است این انتخاب به جایی بیانجامد و یا اینکه کشتی سفر در این آبهای turbulent شکسته شود، یعنی به دلیل انتخابهای سخت و مشکلات، نتوان به مقصد رسید.
هوش مصنوعی: زیاد دعا کن و در دل شبها ناله کن، تا جایی که صدای تو به گوش آسمانها برسد.
هوش مصنوعی: صدای شعیب و نالهاش و اشکهایی که همچون دانههای باران میبارند، وقتی از حد گذشته و به اوج رسیدهاند، در سحرگاه از آسمان ندایی میآید.
هوش مصنوعی: اگر تو گناهکاری و من تو را ببخشم و از گناهانت عبور کنم، به تو بهشت خواهم داد. پس این دعا را ترک کن و ساکت باش.
هوش مصنوعی: او گفت که نه این دنیا را میخواهم و نه آن دیدار را، بلکه میخواهم حقیقت را به روشنی ببینم. حتی اگر هفت دریا هم به آتش تبدیل شود، باز هم من برای ملاقات عشق میروم.
هوش مصنوعی: اگرچه از آن منظر طرد شدهام و از او دور شدهام، اما اشکم ریخته و در جهنم قرار دارم، این بهشت برای من شایسته نیست.
هوش مصنوعی: بهشت من بدون حضور او، همانا جهنم است و هم دشمن من. من از این رنگ و بوی دنیا سوختهام، پس چگونه میتوانم به نور و جاودانگی دست یابم؟
هوش مصنوعی: گفتند کمی گریه کن تا آنهایی که نظارهگر هستند کمتر از تو دلمشغولی پیدا کنند؛ زیرا که چشم نابینا نمیتواند درک کند وقتی که از مرز اشک و اندوه عبور کند.
هوش مصنوعی: اگر قرار باشد که دو چشمم در نهایت آن ویژگی خاص را ببینند، هر بخشی از وجودم چشمی خواهد شد. پس چرا من باید از عمیق بودن دل خود نگران باشم؟
هوش مصنوعی: اگر در نهایت این چشم من به شادی و دیدار معشوق نرسد، در نتیجه آن چشمی که لایق عشق نیست، کور خواهد شد.
هوش مصنوعی: در این جهان، هر انسانی برای محبوبش فدای او میشود. محبوبی وجود دارد که مانند انباری از خون است و محبوب دیگری که چون خورشید درخشان است.
هوش مصنوعی: هر کس بر اساس شایستگی خود، کمک و یاری را انتخاب میکند. از خوبیها و بدیها، برای ما ناراحتکننده است که برای هدفی بیاهمیت، زندگیمان را از دست بدهیم.
هوش مصنوعی: روزی، شخصی همراه بایزید در راهی حرکت میکرد و از او سوال کرد که چه کار و شغلی را انتخاب کرده است، ای فریبکار؟
هوش مصنوعی: گفت که «من مانند الاغ هستم» پس بایزید به او گفت «برو» ای پروردگار، این الاغ را بمیران تا او تبدیل به بنده واقعی خدا شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
1. بیت ۳، مصرع اول، خیال، به اشتباه خلاف تلفظ شده است. 2. بیت ۶ ترساننده به اشتباه گرداننده تلفظ شده است. 3. بیت 17 من از عمی به اشتباه بهر عمی تلفظ شده است.
تلفظ اشتباه،نعم وعیان در اببات۲ و۱۳
عدم رعایت وزن در مصرع۲بیت۲۱
شیخ ابویزید مردی را پرسید که چه پیشه داری گفت خر بنده گفت خدای خر ترا مرگ دهاد تا بندۀ خدای باشی نه بندۀ خر.
همین شعر » بیت ۲۱
روزی یکی همراه شد با بایزید اندر رهی
پس بایزیدش گفت: چه پیشه گزیدی ای دغا
کوس تو اندر خوردنی، هر روزگار اندر منه
باد برگست و قفا سفت و سیل و عصا؟
ای گنبد زنگارگون ای پرجنون پرفنون
هم تو شریف و هم تو دون هم گمره و هم رهنمون
دریای سبز سرنگون پر گوهر بی منتها
انوار و ظلمت را مکان بر جای و دائم تازنان
ای مادر نامهربان هم سالخورده هم جوان
[...]
طال اللّیالی بَعدَکُم و اَبیَضَّ عَینی مِن بُکا
یا حَبّذا اَیّا مَنا فی وَصلکم یا حَبّذا
آه از غم آن خوش پسر کز هجر او عمرم به سر
رفت و نیامد زو خبر جز حسرت و رنج و عَنا
اندر فراق دلبرم حیران شد این دل در برَم
[...]
زلف و رخت چون روز و شب زان زلفکان بلعجب
افگنده در شور و شغب جان و دل عشاق را
ای رستخیز ناگهان وی رحمت بیمنتها
ای آتشی افروخته، در بیشه اندیشهها
امروز خندان آمدی، مفتاح زندان آمدی
بر مستمندان آمدی، چون بخشش و فضل خدا
خورشید را حاجب تویی ، اومید را واجب تویی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۹۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.