امین کیخا در ‫۲ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۹ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۳:۴۵ در پاسخ به غریبه دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۲ - قصهٔ خورندگان پیل‌بچه از حرص و ترک نصیحت ناصح:

درست میفرمایید مولانا دانای زبان فارسی و عربی بوده است ولی خب زمان مولانا زبان آشوری دانسته نبوده که ایشان ریشه ی این لغت را بداند . مولانا و هر کس دیگری اشتباه ممکنست بکند . انچه امروز در ادبیات داریم نتیجه ی کاردیدگی و‌تجربه ی این بزرگواران است ولی خب این لغت ریشه اش همین است که نوشته ام . انسان مقدس ساختن از انسانهای بزرگ خطا است . البته در اینکه مولانا مردی بسیار شریف و بزرگ است شما درست میگویید و اینکه ما نباید ایراد بگیریم نه این درست نیست . زمانه گذشته و انچه ابوعلی در طب گفته هم گاهی خطا درامده و این ننگ و عار نیست . 

امین کیخا در ‫۲ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۹ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۰۳:۲۸ دربارهٔ سعدی » بوستان » باب اول در عدل و تدبیر و رای » بخش ۱ - سر‌آغاز:

از میان هرمز های ساسانی دست کم پنج نفر دانسته است ، هرمز معروف شاید هرمزیست که در رامهرمز خوزستان است و شاه ارمنستان بوده و مرد دلیری بوده است . هرمزی که مادر چینی داشت در شاهنامه به نیکی ازش یاد نشده است . 

امین کیخا در ‫۳ سال و ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰، ساعت ۰۳:۵۸ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۳۴- سورة سبا- مکیة » ۲ - النوبة الاولى:

یاربکار : نیازمند به یاری

امین کیخا در ‫۳ سال و ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰، ساعت ۰۳:۴۹ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۳۴- سورة سبا- مکیة » ۲ - النوبة الاولى:

ترده را بر آهنگ پرده به معنای موریانه بکار برده است .

امین کیخا در ‫۳ سال و ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰، ساعت ۰۳:۴۷ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۳۴- سورة سبا- مکیة » ۲ - النوبة الاولى:

رهیک را برای بنده بکار برده است . اندکی از رهیکان ما سپاسگزارند

امین کیخا در ‫۳ سال و ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۵۱ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۱۴- سورة ابراهیم- مکیة » ۱ - النوبة الثالثة:

روزی گمار یعنی تعیین کننده ی روزی، اینجا گماردن به معنای تعیین کردن است .

امین کیخا در ‫۳ سال و ۱۱ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۹:۳۳ دربارهٔ حزین لاهیجی » غزلیات » شمارهٔ ۲:

خط ششم باید زیر باشد نه زیر

امین کیخا در ‫۳ سال و ۱۱ ماه قبل، شنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۲:۰۶ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۳۱- سورة لقمان - مکّیّة » ۲ - النوبة الثانیة:

جای تردیدی نیست که این ترجمه زیباست و ساده است اما بهر حال ریشه ی لغت اقلیم را از قلم میدانسته استاد میبدی که امروزه میدانیم از ریشه ی klima در یونانی است و به بخشی از خاک میگویند این معنا را میدانسته ولی انرا به قلم نمیشود پیوند زد هر جند خود لغت قلم هم یونانی است و از یونانی به فارسی و عربی امده است درود به روان این بزرگ مرد

امین کیخا در ‫۳ سال و ۱۱ ماه قبل، جمعه ۲۷ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۲:۰۱ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۳۱- سورة لقمان - مکّیّة » ۱ - النوبة الاولى:

آزادی کردن به معنای شکر کردن بکار رفته است . ، آزبا به معنای دعا هم هست .

امین کیخا در ‫۳ سال و ۱۱ ماه قبل، جمعه ۲۰ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۷:۳۵ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۲- سورة البقره‏ » بخش ۱۳ - ۳ - النوبة الاولی‏:

راغ را به معنای راست و بلند بکار برده است شاید باغ در کوهپایه را نیز راغ بگویند . در لری راک هم در نام کوه ها هست . دینراک یعنی پشت کوه در مسجد سلیمان نام روستایی است ، راکی یعنی کوهستانی .

امین کیخا در ‫۳ سال و ۱۱ ماه قبل، جمعه ۲۰ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۷:۱۱ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۲- سورة البقره‏ » بخش ۱۱ - ۳ - النوبة الثانیة:

پاسیدن را برای لمس کردن آورده است . در لری پلماسیدن یا پرماسیدن رایج است .

امین کیخا در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۸ مهر ۱۳۹۹، ساعت ۰۱:۳۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۲:

غیرت از لغت غیر می باشد یعنی حسودی ای که از بودن غیر از خود در جایی خودیوار یا شخصی خودیوار در کسی ایجاد شود ، غیرت در این شعر از شیطان بوده است که انسان را مناسب عشق داشتن به خداوند نمی دیده است و طبق این شعر کینه ی شیطان و انسان از اینجا بخاطر غیریت و غیرت آغاز شده است

امین کیخا در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۸، ساعت ۲۱:۵۷ دربارهٔ رودکی » مثنوی‌ها » ابیات به جا مانده از کلیله و دمنه و سندبادنامه » بخش ۳۵:

با سپاس از نگاه خردپذیر و مهربانت .

امین کیخا در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۸، ساعت ۱۵:۰۰ دربارهٔ رودکی » مثنوی‌ها » ابیات به جا مانده از کلیله و دمنه و سندبادنامه » بخش ۳۵:

تعصبی در کار نیست عزیزم . ریشه یابی یک دانش جهانی است . کدام لغت را مصادره کرده ام ؟ اینکه درواخ و دروا چه معنایی دارند کجایش ناراحت کننده است ؟ دروا و درواخ در کدام زبان دیگری هستند که من آن را مصادره کرده ام ؟ تعصب کجای نوشته ی من بود؟ عجله نکن عزیزم ، شما هر چه با زمان عمر انشا الله بابرکت خود میکنی بکن دیگران را هم بگذار هر چه میخواهند بکنند . دیگران میخوانند و بعد از عمر با برکت صرف نیکی شما و عمر ناقابل من ( که تا صبح برای یک کودک 3 کیلویی نخوابیدم و زن و فرزندم را تنها گذاشتم و با ماشین خودم رفت و امد کردم و نجاتش دادم و این چند سال است که رسما پولی نمیگیرم از بیمارستانهای شهرستانهای کوچک ورشکسته ) تصمیم میگیرند که چه کرده ایم . من چند نخل کاشتم انشالله بعد از مرگم نخلها و کودکانی که بجایم ریشه میزنند و ریشه هایی که از فارسی روشن کردم بجایم میمانند . من خاک راهی هستم که به پرورش کودکان و روشن کردن واژه ها گماشته شدم شما هم فردی که به نیکی های دیگر . بعد از چند سال چند خط نوشتم اینجا پشیمانم کردی . آرزو میکنم تو سرفراز باشی و خوش انجام . و من خاکتر از چیزی که هستم باشم .

امین کیخا در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۸، ساعت ۰۲:۴۲ دربارهٔ سنایی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۵:

نوگیر صفت بازشکاری است یعنی پرنده ای که تازه گیرافتاده است و چشمش را کوک میزنند و خوراک میدهند تا به صاحبش عادت بکند .

امین کیخا در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۳ آذر ۱۳۹۸، ساعت ۰۸:۲۱ دربارهٔ رودکی » مثنوی‌ها » ابیات به جا مانده از مثنوی بحر متقارب » پاره ۲۲:

خوی در دری باید با خوید به معنای آبدار و نارس ( در کشت و میوه ها ) و hydre لاتین به معنای آب و sevida سانسکریت و xyvida در اوستا و sweat ( عرق) انگلیسی همریشه باشد .

امین کیخا در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۳ آذر ۱۳۹۸، ساعت ۰۷:۴۶ دربارهٔ رودکی » مثنوی‌ها » ابیات به جا مانده از کلیله و دمنه و سندبادنامه » بخش ۴۵:

روشیدن به معنای حذف کردن که برابر delete قرار داده شده است در فرهنگ اخترفیزیک دکتر ملایری با همین استدلال ساخته شده است . روش کردن ( roush kerden ) در لری بامعنای این را به آن در کردن باید از همین لغت و با همین استدلال ساخته شده باشد .

امین کیخا در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۳ آذر ۱۳۹۸، ساعت ۰۴:۰۵ دربارهٔ رودکی » مثنوی‌ها » ابیات به جا مانده از کلیله و دمنه و سندبادنامه » بخش ۹۷:

البته مانستگی کیسه ی بیضه ی غر یا دچار باد فتق با یک زنگوله شباهتش در این است که در هر دو مورد هم زنگوله و هم کیسه ی بیضه ی غر گرداگرد هر دو بزرگ است و در هر دو یک دانه ی کوچک آویخته است یعنی تکه فلز بسیار کوچک در زنگوله که به جام زنگوله و درای میخورد را با یک بیضه ی بسیار کوچک که در یک کیسه ی بزرگ بیضه( بخاطر غر شدن ) آویخته است شبیه دانسته است . درباره ی شباهت کابیله و بیضه از نظر ایشان هم به نظرم شباهت روشنی هست ولی از گفتنش میگذرم . علامه درباره ی کابیله گفته که هیچ شباهتی به بیضه ندارد .

امین کیخا در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۳ آذر ۱۳۹۸، ساعت ۰۳:۴۹ دربارهٔ رودکی » مثنوی‌ها » ابیات به جا مانده از کلیله و دمنه و سندبادنامه » بخش ۹۷:

استاد رودکی یکبار خایه را به کابیله یا هاون آسیا شبیه کرده در شعرهای قبل ( سه روز دنبال وجه شبه و مانشش گشتم ) اینجا هم که خایه را به زنگ درای شبیه دانسته اگر اشتباه نکنم دارد defamiliarization یا آشنایی زدایی میکند و گرنه این تشبیه ها به هیج وجه به خایه نمی مانند !از خایه لغت خاویار به معنای خایه دار را داریم و آن ماهیی ای تخمگذار است که تخم فراوان دارد و هاگ که تخم قارچ است از خاگ و خایه است . رویهمرفته هم خاویار و هم هاگ به بهترین شکل واژه ی خایه را نهان کرده اند بگونه ای که هیچ در آن دیده نمیشوند ولی هستند .

امین کیخا در ‫۵ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۳ آذر ۱۳۹۸، ساعت ۰۳:۴۰ دربارهٔ رودکی » مثنوی‌ها » ابیات به جا مانده از کلیله و دمنه و سندبادنامه » بخش ۹۳:

اندمه اینجا ناستالژیا است .