گنجور

حاشیه‌ها

مهرداد در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۱:۰۳ دربارهٔ مهستی گنجوی » رباعیات » رباعی شمارۀ ۳۲:

در آتش دل پریر بودم بنهفت! یعنی نهفته بودم افتاده بودم

مهرداد در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۵۹ دربارهٔ مهستی گنجوی » رباعیات » رباعی شمارۀ ۳۱:

وای دیده چو خونگری، تو را دستوری‌ست

مهرداد در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۴۸ دربارهٔ مهستی گنجوی » رباعیات » رباعی شمارۀ ۲۹:

"چندان که نخواری غم و رنجوری هست - در دوستیت آفت مهجوری هست" درستتر است

شاهرخ آسمانی در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۴۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸:

درود و سلام بر مدیران و گردانندگان گنجور

بسیار عالی ست.  

 

 

مهرداد در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۲۶ دربارهٔ مهستی گنجوی » رباعیات » رباعی شمارۀ ۲۴:

زین نادره‌تر که دید در عالم پست - بدری به سم اسب هلالی بربست

مهرداد در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۱۰ دربارهٔ مهستی گنجوی » رباعیات » رباعی شمارۀ ۱۹:

بِعْ فعل امر است یعنی معامله کن "یعنی که خموش، بِعْ که این ارزان است" 

مهرداد در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۰۹:۱۷ دربارهٔ مهستی گنجوی » رباعیات » رباعی شمارۀ ۱۷:

"ایام چو آتشکده ی سینهٔ ماست - عالم ، کهن از وجود دیرینهٔ ماست - اینک بمثل ز کوزه‌ای آب خوریم - کز خاک برادران پیشینهٔ ماست" درست تراست!

مهرداد در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۰۹:۱۰ دربارهٔ مهستی گنجوی » رباعیات » رباعی شمارۀ ۱۶:

"هر سینه که از دل غمش اوراق است" بنظر من باید "هرسینه که از غم، دلش اوراق است" باشد

Mojtaba Razaq zadeh در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۰۲:۴۷ دربارهٔ عطار » منطق‌الطیر » حکایت کوف » حکایت مردی که پس از مرگ حقه‌ای زر او بازمانده بود:

من ندانم تا بدو کس راه یافت یعنی چه

سحر در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۰۰:۳۱ در پاسخ به برگ بی برگی دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۷:

🌹

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۲۳:۳۳ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۴۵:

گر دست به لوحهٔ قضا داشتمی

با میل و مراد خویش بنگاشتمی

غم را ز جهان یکسره برداشتمی

وز شادی به چرخ سر برافراشتمی

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۲۳:۳۰ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » هرچه باداباد [۱۰۰-۷۴] » رباعی ۸۷:

گویند که دوزخی بود عاشق و مست

قولی است خلاف و دل در او نتوان بست

گر عاشق و مست دوزخی خواهد بود

فردا بینی بهشت همچون کف دست

احمد نیکو در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۲۳:۲۷ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۲:

ای چرخ فلک خرابی از کینهٔ توست

بیدادگری شیوهٔ دیرینهٔ توست

وی خاک اگر سینهٔ تو بشکافند

بس گوهر پر بها که در سینهٔ توست

رضا از کرمان در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۲۱:۵۹ در پاسخ به یگلن دربارهٔ سعدی » گلستان » باب اول در سیرت پادشاهان » حکایت شمارهٔ ۳۲:

 دقیقا درست میفرمایید  

مجید کریمی پور در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۴۸ در پاسخ به مهدی حمزه پور دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۲:

با تشکر از آقای حمزه پور ،از توضیحات بهره بردیم ،امیدوارم تندرست باشید

سحر در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۰۸ در پاسخ به برگ بی برگی دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۶۶:

🌹

علی عشایری در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۲۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۹۰:

متأسفانه استاد شجریان مصرع «خیالِ حوصلهٔ بحر می‌پزد, هیهات» را به صورت «خیالْ حوصلهٔ بحر می‌پزد، هیهات» می‌خواند که در این صورت معنای بیت مضمحل است.

علی عشایری در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۲۴ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۰۵:

دربارهٔ مصرع «حکایتی ز دهانت به گوش جان من آمد» باید گفت استاد شجریان کلمهٔ «من» را سهواً از آواز خود حذف کرده‌اند! 

حمید زارعیِ مرودشت در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۵:۳۱ در پاسخ به مریم دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۱۹:

سلام از پرسش شما سه سال میگذره. امید که پاسخ من رو ببینید.

 

بیدل این هستی نمی‌سازد به تشویشِ نفس

شمع را تا کی به راه باد باید زیستن

 

برای معنا کردنِ ابیات بیدل و هر بیت دیگری اول باید کلمات خاص آن بیت را مشخص و معنا کرد.

 

در مصرعِ اول «تشویشِ نفس» را داریم.

 

تشویش نفس کنایه از دشواری‌های زندگی هست. اما باید توجه کنیم که نفس عبور هوا در دستگاه تنفسی انسان است. و عبور هوا باعث خاموش شدن شمع میشه یا حداقل اگر خاموشش نکنه باعث میشه شعله‌ی شمع دائم در حالت اضطراب باشه.

 

معنای خیلی خیلی خیلی ساده‌ی بیت اینه که زندگی با این همه استرس و نگرانی همخوانی نداره. تا کی باید اینقدر درگیر اضطراب باشیم. مثل شمعی که با باد همخونی نداره و دلیلی نداره شمع رو تو مسیر باد قرار بدیم. پس دلیلی نداره ما هم خودمون رو در مسیر اضطراب‌های زندگی قرار بدیم. 

 

ولی از ابیات بیدل «نباید به این سادگی‌ها گذشت»! :)

 

در اینجا باید توجه کنیم که چه از نظر علمی چه از نظر فلسفی، خودِ نفس کشیدن داره ما رو به سمت مردن می‌بره. از نظر علمی قضیه اینه که ما با نفس کشیدن عملا داریم باعث اکسید شدن و فرسایش درونمون میشیم و از نگرش فلسفی هم انسان با هر نفسی که میکشه به مرگ نزدیک میشه. پس عملا ذاتِ هستی داشتن و وجود داشتن با ذاتِ نفس‌کشیدن جور نیست. و انسان، مثلِ شمعی که در مسیرِ باد باشه محکوم به خاموشی و فنا هست. پس بهتره مرگ رو بپذیریم و زندگی رو سخت نگیریم. 

 

همچنین باید توجه کنیم که توی زبان بیدل «نفس» مَجازاً یعنی «زندگی»

 

یک رباعی زیبا خود «بیدلِ دهلوی» داره باز با همین شمع و باد:

 

تا چند ز داغ جامه دوزند مرا؟

یک‌بار نشد که پااااک سوزند مرا

بی‌روی تو هر نفس چو شمعِ رهِ باد

می‌میرم و باز می‌فروزند مرا!

 

 

واقعاً رباعی شاهکاری هست. میبینیم که شمعِ در مسیرِ باد همواره در رنج و سختی هست. 

 

یک مسئله‌ی فلسفی دیگه که باید بهش توجه کنیم اینه که یک حدیث از پیامبر اسلام روایت میشه که میگه:

 

موتوا قبل ان تموتوا

(البته اگه املاشو درست نوشته باشم)

یعنی بمیرید پیش از آن‌که بمیرید

این حدیث داره میگه قبل از مرگ، چنان زندگی کنید که انگار مردید. یعنی مرگ رو بپذیرید. چون با پذیرش مرگ، زندگی واقعا زیبا میشه.

 

حالا بیدل هم میگه این‌قدر برای زندگی «چه خودِ زنده موندن چه اسباب و وسایل زندگی» زحمت و استرس نکش. چون بالاخره همین تلاش‌ها و استرس‌ها داره تو رو به سمت مرگ سوق می‌ده.

 

بیدل همواره پارادوکسِ مرگ و زندگی رو به زیباترین شکل ممکن نشون داده. و همین پارادوکس و تناقض باعث میشه توضیح بعضی از ابیاتش دشوار باشه. هرچند که کلید زیبایی‌های بیدل هم همین پارادوکس‌ها هست.

یگلن در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۳:۲۹ دربارهٔ سعدی » گلستان » باب اول در سیرت پادشاهان » حکایت شمارهٔ ۳۲:

به لطف اینترنت و کامنت نویسی همههههه مصحح و ادیب شدند و هر کسی تایپ کردن بلد باشه یه "به نظرم این درست تر باشه" ای میگه 

۱
۴۳۵
۴۳۶
۴۳۷
۴۳۸
۴۳۹
۵۵۱۸