زاهِدِ ظاهِرپَرَسْت از حالِ ما، آگاه نیست
دَر حَقِ ما، هَرْچِه گویَد، جایِ هیچ اِکْراه نیست
دَر طَریقَت هَرْچِه پیشِ سالِک آیَد، خِیْرِ اوسْت
دَر صِراطِ مُسْتَقیم، اِی دِل، کَسی گُمْراه نیست
تا چه بازی رُخ نُماید بِیدَقی خواهیم رانْد
عَرْصِهٔ شَطْرَنْجِ رِنْدان را مَجالِ شاه نیست
چیست این سَقْفِ بُلَنْدِ سادهٔ بِسْیارنَقْش؟
زین مُعَمّا، هیچ دانا در جَهان، آگاه نیست
این چِه اِسْتِغْناسْت یا رَبّ؟ وین چه قادِرْ حِکْمَت است؟
کاین هَمِه زَخْمِ نَهان هست و مَجالِ آه نیست
صاحِبِ دیوانِ ما گویی نمیدانَد حِساب
کاندر این طُغرا، نِشانِ حِسْبَةً لِلّٰه نیست
هَر که خواهَد گو بیا و هَرْچِه خواهَد گو بِگو
کِبْر و ناز و حاجِب و دَرْبان، بدین دَرْگاه نیست
بَر دَرِ مِیْخانِه رَفْتَن، کارِ یِکْرَنْگان بُوَد
خودفُروشان را به کویِ مِیفُروشان، راه نیست
هَرْچِه هَسْت از قامَتِ ناسازِ بیاَنْدامِ ماست
وَرْ نَه تَشْریفِ تو، بَر بالایِ کَس، کوتاه نیست
بَنْدِهٔ پیرِ خَراباتم که لُطْفَش، دائِم است
وَرْ نَه لُطْفِ شِیْخ و زاهِد، گاه هَسْت و گاه نیست
«حافِظ» اَر بَر صَدْر نَنْشینَد، زِ عالیمَشْرَبیست
عاشِقِ دُرْدیکَش اَنْدَر بَنْدِ مال و جاه نیست



با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
در این غزل شاعر به تمجید و ستایش مقام یکرنگی و صداقت پرداخته که سالکان طریقت و ساکنان کوی میخانه بهآن رسیدهاند؛ حال و مقامی که زاهدهای ظاهربین چیزی از آن نمیفهمند و به بدگویی از سالکان طریقت مشغول میشوند. شاعر در ادامه از ارادت خود به پیر میفروش میگوید که همیشه و در همهحال به او لطف و مهربانی نشاندادهاست. و در پایان خود را دردیکش مجلس میگساران میداند و به این مقام میبالد.
زاهد ظاهربین و سطحینگر از حال ما خبر ندارد؛ پس هرچه درباره ما بگوید ما سخنی نداریم و ناراحت نمیشویم.
در آیین طریقت، چنین است که هرچه برای سالک پیش بیاید آنرا خیر و صلاح خود میبیند؛ ای جان من، کسی که بر صراط مستقیم است گمراه نیست!
تا ببینیم در نهایت چه خواهد شد و تا آنزمان مهره کمارزشی را در این بازی شطرنج جابجا میکنیم و به بازی ادامه میدهیم در شطرنج رندان، شاه فرصتی برای خودنمایی نمییابد. (رخ، بیذق (سرباز)، و شاه هرسه مهرههای بازی شطرنج هستند)
خدا میداند که این آسمان (و هستی) ساده و در عین حال پر نقش و نگار چیست! هیچ دانایی در جهان به راز چیستی آن آگاه نشده است.
یارب، این چه قدرت استغنا (از اصطلاحات طریقت است) مراست و این چه قادر حکمت است که این همه درد و زخم نهانی وجود دارد اما شکوه و گلایهای نیست.
فرشته نویسنده دیوان اعمال ما گویی حساب و کتاب نمیداند کاندر این طُغرا نشانِ حِسبَةً لِلّه نیست.
هرکسی هرچه درباره ما میخواهد بگوید، بگوید؛ در درگاه ما غرور و ناز و نگهبان و خودپرستی جایی ندارد.
به میخانه رفتن کار آدمهای یکرنگ و صادق است آدمهای خودفروش در میان آدمهای یکرنگ و صاف جایی ندارند.
هر ایرادی هست از ماست و از خود ماست وگرنه لطف تو به هیچکس کوتاهی نکرده است.
بنده پیر میفروش خرابات هستم که لطف و مهربانی او دایمی است؛ لطف و مِهر شیخ و زاهد، اتفاقی و گذراست.
اگر حافظ در مجلس میگساری بر صدر نمینشیند از آن است که بلندنظر است؛ عاشق دُردیکش به مال و مقام بیاعتناست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
ایدل اندر پرده تقدیر کس را راه نیست
هیچ فهم از کشف اسرار سپهر آگاه نیست
فتنه ی گیتی مشو، زیرا که در زیر سپهر
یوسف امید اگر برجاست جز در چاه نیست
بر جوانی دل منه، چون دست فرمان فنا
[...]
دوست از حال دل آشفتگان آگاه نیست
آه کز دست غمش ما را مجال آه نیست
باد نوروزی ز گلشن میرسد لیکن چه سود
کز گل صد برگ من بوئی بدو همراه نیست
کشور دل بی حضور او خراب آباد شد
[...]
کار در دیر به غیر از جستن آن ماه نیست
کش ز اهل خانقه جستم یکی آگاه نیست
یک قدح خوردم که شد دود از دماغم سوی چرخ
چرخ گو خون خور ازین معنی که دود آه نیست
هر سفال کهنه در دیر مغان شد جام جم
[...]
زاهد ظاهر پرست از حال ما آگاه نیست
در حق ما هر چه گوید جای هیچ اکراه نیست
بر در میخانه رفتن کار یک رنگان بود
خود فروشان را به کوی می فروشان راه نیست
هر چه هست از قامت ناساز بی اندام ماست
[...]
داند اخلاص مرا وز حال من آگاه نیست
در دلش ره دارم و بر آستانم راه نیست
بخت با ما سرکش است و مدعا با ما به جنگ
کهربای شوق ما را جذبه یک کاه نیست
فصل ها شد در تباهی، برنیامد عمر ما
[...]
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۷۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.