گنجور

 
ظهیر فاریابی

ای به‌رخ رشک‌ِ ارغوان و سمن‌!

هیچ دانی چه آمد از تو به من؟

تا به هجر تو مبتلا شده‌ام

با غم و محنت آشنا شده‌ام

لذت عمرم آنقدر بوده‌ست

که به کوی توام گذر بوده‌ست

من که از خدمت تو دور شوم

چه عجب گر ز جان نفور شوم‌!

بودم ایام وصلت ای دلکش

همچو گل هفته‌ای و لیکن خوش

عشق من با رخ تو خرّم بود

درد و غم را لب تو مرهم بود

چون حدیث از سفر درافکندی

از دلم بیخ خرمی کندی

آب رویم به باد بردادی

خونم از راه دیده بگشادی

شهر بر من به زاریان بگریست

که تو بی او چگونه خواهی زیست‌؟

من بماندم اسیر و عاجز و خوار

روز و شب بر در بساط خمار

خود بر این کار تو مقرر بود

بنده را خود هزینه در سر بود

که تو ناگاه عهد من شکنی

همچو اشکم به خاک برفکنی

آخر ای بی‌حفاظ بی‌معنی

هیچ حاصل نداشت آن دعوی‌؟

من که از تو وفا طمع دارم

لاجرم این چنین بود کارم‌؟

دوستان را کسی نیازارد

چون منی را کسی چنین دارد؟

من ز روز نخست دانستم

وین حکایت درست دانستم

که تو این عهد بشکنی با من

به‌در‌آیی به دشمنی با من

همه عالم تو را خریدارند

به چو من مفلست بنگذارند

صد رَهَم عقل گفت: ای مسکین!

رو پس کار خویشتن بنشین!

عشق خوبان و سینه اوباش‌؟!

نور خورشید و دیده خفاش‌؟!

آن که سر با سپهر در نارد

سر و دردِ سرِ تو، کی دارد‌؟

این نصیحت ز عقل نشنیدم

لاجرم تا سزای خود دیدم

من به چنگال قهر افتاده

یار در گرد شهر سر داده

هرزه‌کار‌ی نبود حِرفَت من

ای دریغ آن صلاح و عفت من!

دایه رویت به ماه ننموده

تاب مویت صبا نفرسوده

وهم را بر در تو کار نبود

باد را در بر تو بار نبود

بی گناهی ز بنده برگشتی

تا به گرد جهان سمر گشتی

تو فکندی به خیره اندیشی

با همه شهر ری مرا خویشی

گر وصال منت به کام نبود

یا به من میل تو تمام نبود

به چه موجب فکندیم باری

خیره در چنگ پیر کفتاری‌؟

کرده ابلیس را به عشوه سیاه

دله را داده بازی روباه

علت کونش سالها داده

استخوانهاش در هم افتاده

گر تو روزیش ناگهان بینی

چست بنشسته در پس بینی

راست گویی که هست اسرافیل

صور در دم گرفته بی تأویل

هست در بند کیر چون سندان

در دهانش نمانده یک دندان!

گه گهی خوانَدم به ‌«ناز پسر‌!‌»

کیر خر در کس چنین مادر!

چند ازین تن به غصه در دادن؟

پیر گشتم ز پیرزن گادن!

گنده‌پیری‌، ددی بدین زشتی

خدمت نوح کرده در کشتی

چون جدا کرد ناگهان ز منت

در ربود آن نواله از دهنت

بعد ازین رخ به خون همی‌شویم

زار می‌گریم و همی‌گویم:

کای بکرده لب تو مکاری

هیچ ممکن بود که یکباری‌؟