گنجور

 
طبیب اصفهانی

ای مبارک همای فرخ‌فال

مرحبا مرحبا تعال تعال

از کجا می‌رسی بگوی بگوی

به کجا می‌روی بنال بنال

تا مر از آن نوا بسوزد دل

تا مرا ز آن صدا بگردد حال

لذتی می برم زبانگ تو من

همچون پیغمبر از صدای بلال

پیکرم کاست کاست آین القوم

جگرم سوخت سوخت کیف الحال

آیدم گریه و کنم گریه

گاه بر ربع و گاه بر اطلال

آن همه سنبل و گل وریحان

هست بر جای یا که شد پامال؟

می چکد باز ژاله بر لاله

می وزد باز آن نسیم شمال؟

جایگه کرده اند بر سر سرو

آن نکو قمریان خوش پر و بال؟

آشیان بسته اند بر گلبن

آن نکو بلبلان خوش خط و خال؟

می شود ابرو می زند باران

بر رخ سبزه و بشاخ نهال؟

زده اند آن خیام نیلی گون

بر سر چشمه های آب زلال؟

آن نکو دختران مهر گسل

و آن پری پیکران فارغبال

طاق ابرویشان خمیده کمان

چشم جادویشان رمیده غزال

هر یکی در کمال چون عذرا

هر یکی در جمال چون ابسال

همچو لیلی همه به ناز و نیاز

همچو سلمی همه بغنج و دلال

می روند و دو چشم در ابرو

می دوند و دو زلف در دنبال

گوششان رنجه گشتی از حلقه

ساقشان سوده گشتی از خلخال

در مهادند با ظهور جیاد

در خیامند با سنام جمال؟

بطن وادی بود همان منزل

یا نمودند زان محل ارحال؟

زاهل جودی بگو و آن دولت

زاهل بطحا بگو و آن اقبال!

چه شد آنان که رفتشان ثروت

چه شد آنان که رفتشان اموال؟

آن همه خیل تند پویه جیاد

وان همه خیل کوهکو به جمال

آن مناظر کجا و آن نکهت

آن مناکح کجا و آن اجمال

آن همه فرشهای گوناگون

و آن همه ظرفهای مالامال

چون به بینم که کاش بودم کور

چون بگویم که کاش بودم لال؟

جای آن فرشها سیاه گلیم

جای آن ظرفها شکسته سفال

چه شدند آن حواری و غلمان

چه شدند آن شیوخ و آن اطفال؟

آه از آن شیوخ دانا دل

در کارامات جمله چون ابدال

هر یکی خسروی بگاه کرم

هر یکی حاتمی بوقت نوال

آه از آن کودکان در در گوش

هر یکی صاحب کمال و جمال

خم گیسوی هر یکی چو کمند

طاق ابروی هر یکی چو غزال

خبرت هست هیچ از آن خوبان

خبرت هست هیچ از آن ابطال؟

آگهی ز آن غیوث و آن امطار

آگهی زآن لیوث و آن اشبال؟

هر یکی فارسی بروز نبرد

هر یکی مالکی به یوم قتال

همه آلوده شان بسم خنجر

همه آلوده شان بخون چنگال

یالقوم و هم حیاة القلب

یا لقوم و هم قرار البال

مالکم من یجیرکم من خل

مالکم من یوالکم من وال

کم لماقد سلبتم النسوان

کم لماقد نبهتم الاموال

فارغا منکم فجعت شهور

باکیا فیکم سهرت لیال

یا برید الحمی حماک الله

چون بآن حی روی باستعجال

در پی عرض حال من بشتاب

بر در خسرو خجسته فعال

برسان از منش سلام آنگه

که نمایند قوم شد رحال

فخر کونین سید ثقلین

مخزن جود و منبع افضال

آن امیری که نام او ز ازل

احمد آمد زایزد متعال

لامع از جبهه اش بود دولت

لایح از چهره اش بود اقبال

نبود در عطای او تقصیر

نبود در سخای او اهمال

آمدی در برش جدی به بیان

آمدی در کفش حصی بمقال

دیده پاک اوست درج حیا

سینه صاف اوست بحر زلال

معبدش گاه در حریم حرم

مسجدش گاه در کهوف جبال

روضه اوست قبله حاجات

مرقد اوست کعبه آمال

انت غیث الندی الدی الأحسان

انت بحر السخالدی الافضال

لیس فی بحر جودک المیزان

لیس فی قدر بذلک المکیال

مرحبا آلک ذوو الرحمه

حبذا صبحک ذووالافضال

دین تو ناسخ همه ادیان

شرع تو کاشف حرام و حلال

شرع پیغمبران ماضی را

بعث تو کرد در جهان ابطال

گر ترا کرد قادر بی چون

آخرین پیمبران ارسال

آری آخر به شغل های خطیر

بفرستند بهترین رجال

پور یعقوب یوسف صدیق

با زلیخا چو شد درون حجال

نگشادی اگر نه نام تو بود

زان جمال مصور آن اقفال

هر کجا با صحابه بنشینی

از غم هر دو کون فارغبال

گه پی جستجوی صلح و صلاح

گه پی گفتگوی جنگ و جدال

آورد عرش مسند از خورشید

گسترد فرش جبرئیل از بال

هم ترا مروحه زبان ملک

هم ترا مشربه زجام هلال

هم بیاور گهی بدست عنان

هم درآور گهی بپای مغال

روزگاری شد ای رسول کریم

که بخاک اندر پی چو آب زلال

نه ترا با کسی عتاب و خطاب

نه ترا با کسی جواب و سؤال

گمرهانند جمله در تدلیس

مشرکانند جمله در اضلال

اعتبر یا اخی لما فعلوا

فی امورالوصی من اخلال

طرحوامانبیهسم قدنص

نبدو امار سولهم قد قال

چند در خوابی ای مبارک پی

چند در خوابی ای همایون فال

منبرت چند بی خطاب و خطیب

مسجدت چند بی اذان بلال

سنبلت را کنون زگردبشوی

نرگست را کنون بدست بمال

گلشنت را تهی کن از خاشاک

مسجدت را تهی کن از آرذال

خطبه معدلت بخوان از نو

عالمی کن ز عدل مالامال

تا که گردد زجنبش گردون

گاه شادی عیان و گاه ملال

بدسگالت غمین بود شب و روز

نیکخواه تو شاد درمه و سال