سه عیار قهار غارتگر اند

کند میلشان هر کجا زیرکی است

سر و کارشان شش و پنج و چار

پس آنگه سه و پس دو و پس یکیست

از تو پرسم لغزی فکرت اخراجش کن

ایکه در مسند دانش چو تو دیگر ننشست

چیست هفتاد که اجزاش ز سی افزونست

چیست پنجاه که آخر شودش عمر بشست

چار حرفست نام انک سپهر

رای او را بجان متابع گشت

اول نام باز ثالث او

ربع ثانی و خمس رابع گشت

چیست آن گوهر شهوار میان پر زر و سیم

سیم و زر هر دو درو آب و بهم ناممزوج

هست چون صبح دوم غرقه زر اندر سیمش

لیک صبحی که نباشد به بلندیش عروج

گه بود حقه سیماب و درو مهره زر

[...]

پیکری بیگناه را دیدم

چو گنهکار در جحیم افتاد

پخته کردش چو خام طبعش یافت

مالک دوزخش که بود استاد

زان پس از دوزخش برون آورد

[...]

چیست آن آسیا که گردش او

نه ز آبست و نه ز جنبش باد

سنگ زیرین او همی گردد

کس چنین آسیا ندارد یاد

مشکلی آمدست در پیشم

عالمی کو که حل تواند کرد

باز گوید که چیست انسانی

که نه خنثی و نه زنست و نه مرد

همچو سایه نشسته در خانه

[...]

چیست نامی که مستوی خوانیش

از عبارات تازیان باشد

پارسی گردد ار کنی مقلوب

لیک معنیش هم همان باشد

چیست آن دریا که دارد بر سر آتش قرار

آتش اندر زیر و آبش تیز تاب و شعله وار

موج دریاها ز آب و موج او از آتش است

آب او چون آب دریاها نباشد خاکسار

آب او جوشان و در وی ماهیان بوالعجب

[...]

آمد بر من خادمکی همچو دو پیکر

ز آهن زده بر خود گرهی سخت میانش

دارد دو سر و یک دهن اما دهنش را

نی رسته دندان بوی اندر نه زبانش

وین طرفه که بی آنکه نماید سر دندان

[...]

چیست آنجنس کو بجنبش طبع

از بلندی کشش کند بمغاک

جسم دیگر چو ضم شود با او

سالم از نقص و از معایب پاک

هر دو با یکدگر روان گردند

[...]

چیست آن پیکر پری کردار

گاه مینا برنگ و گه مرجان

گوی یاقوت را همی ماند

بسته اندر زمردین چوگان

رنگ او همچو گونه معشوق

[...]

همچو صبح آمد رسولت پیش من پس باز شد

ظلمت اندیشه ها، زینحال فالی ناطق است

پس بدانستم که بی‌شک نزد من آئی از آنک

پیشرو خورشید را پیوسته صبح صادق است

سه وصف آن ستودست در خربزه

که در آدمی باشد آن علتی

گرانی و دیگر درشتی پوست

سیم زردی چهره بیعلتی

بحذر از بلا مجوی خلاص

که حذر در بر قدر هدرست

بخدا در بلا پناه طلب

زانکه دافع خداست نه حذرست

ترا ایزد چو بر دشمن ظفر داد

بکام دوستانش سر جدا کن

و گر خواهی مرام نیک مردان

طمع از جان ببر او را رها کن

مرا چه گفت یکی گفت در زمانه توئی

بدیهه گوی کلام از معانی و صورش

چرا مدیحه سرای رضا همی نشوی

که در جهان نبود کس بپاکی گهرش

بگفتمش که نیارم ستود امامی را

[...]

آنکس بود عزیزتر اندر جهان که او

نفس عزیز را ندهد خواری سؤال

قانع شود بوجه معاش و نباشدش

باک ار کمی رسد بفزونی جاه و مال

ای بس که بنده میکند آزاده مرد را

[...]

هر حاکمی که مذهب ظلم آیدش پسند

و آنرا بجد گرفت و بر آن اکتساب اوست

او را بروزگار رها کن که عنقریب

آرد بر او بس آنکه نه اندر حساب اوست

ای آنکه میبرد بسفر ناقه ترا

محکم نهاد و گشته سولهاش لعل فام

چون از در سؤال در آئی بحق حق

برگوی چون شد انجمن از جمع با نظام

کای بهترین هر که سواره و پیاده رفت

[...]