در سخن در ببایدت سفتن

ورنه گنگی به از سخن گفتن

کرد عقلت نصیحتی محکم

که نکو گوی باش یا ابکم

وهم ازو افتان و خیزان رفتی، ار رفتی برون

عقل ازو ترسان و لرزان دادی، ار دادی نشان

هرچ پوی، خوبت آید همچو بر طاوس پر

هرچ گوئی نغزت آید چون نوا از عندلیب

ای که ز انصافِ تو صورتِ منقارِ کبک

صورتِ مقراض شد بر پر و بال عقاب

عقل ندارد شگفت گر شود از عدلِ تو

دانهٔ انجیر رز ، دامِ گلویِ غراب

روزگارت همه خوش باد که در خدمتِ تو

روزگار و سر و کارم همه خوش می‌گذرد

بکاشتند و بخوردیم و کاشتیم و خورند

چو بنگری همه برزیگرانِ یکدگریم

چو دارد ز هر دانشی آگهی

بماند جهاندار با فرّهی

بدانگه شود تاجِ خسرو بلند

که دانا بود نزدِ او ارجمند

ز هرچ آن بکف کردی از روزگار

[...]

ببرد روزگارِ ایشان زود

گر در آن هیچ روزگار برند

در زمانه کجاست محمودی

ورنه هر گوشهٔ و عنصر ئیست

وزیر عالم عادل ربیب دولت و دین

ایا بطوع فلک طاعت تو ورزیده

هر آنچه بسته ضمیر تو، عقل نگشوده

هر آنچه دوخته رای تو، چرخ ندریده

زبس که درشب‌شبهت‌فکنده‌پرتو‌صدق

[...]

داده خویش چرخ بستاند

نقش الله جاودان ماند

سحرگه در جهان جان بعون مبدع اشیا

مسافت قطع می کردم زلا تا حضرت الا

موالید و طبایع را چنان از هم جد کردم

که بر سطحی مربع شد ز یک نقطه سه خط پیدا

جهانرا مرکزی دیدم محیطش دور پرگاری

[...]

زین عمارت ملک هم در رفعت و هم در صفا

گر تفاخر می کند وقت است بر اوج سماء

مصر جامع گشت ازین جامع سواد برد سیر

مکه کوتا کعبه ی دیگر ببیند در صفا

می کند هر دم بخاک خطه ی کرمان سپهر

[...]

بفالی سعد و روزی سعد صدر و صاحب دنیا

به پیروزی مصمم کرد عزم حضرت اعلا

سپهر داد، فخر الملک شمس دولت و ملت

که هست ایوان درگاهش پناه گنبد خضرا

وزیر عالم عادل که گاه گوهر افشانی

[...]

ای شکوه نیم ترکت را زفعت بی ریا

تارک نه ترک زنگاری گردون زیر پا

خاک درگاهت که گوئی رفعتست اندر سپهر

صحن دلخواهت که گوئی دانش است اندر صفا

مرتبت را آسمانی قادر است اندر زمین

[...]

ترک من پوشد ز آتش پرنیان بر روی آب

ماه من بندد ز سنبل سایبان بر آفتاب

سنبل او مهر پرور، مهر او سنبل پناه

آب او در عین آتش، آتش او عین آب

در دل و چشمم ز عکس آب آتش موج او

[...]

چیست آن دریا که مشک و گوهرش رنگست و آب

مشک اندر سیم خامست و زر اندر مشکناب

هر زمان ابری برآید زو، بر سیمین زمین

انجم مشکین نقاب افشاند از زرین شهاب

گردد اندر چین چو رخ ننماید از مشکین گوهر

[...]

آنکه بر تخت مکرمت شاهست

شمس دین و دول شهنشاهست

رضی الملک کز دقایق غیب

منهی نوک کلکش آگاهست

آنکه تا روز، روز دولت اوست

[...]

صاحب شرق چو از صدر وزارت برخاست

ای فلک بیش مکن دور که بادی کم و کاست

ای ملوک از در غیرت به جهان در نگرید

که جهان بی نظر صدر جهان چاه بلاست

ای اکابر، زره جور فلک برخیزید

[...]

فکر بکرم چو روی بنماید

هوش ز ارباب عقل برباید

خاصه در مدحت جهان هنر

که ز شکرش؛ شکر همی خاید

شرف الدین مظفر، آنکه سپهر

[...]