تا نباشی حریف بی خردان

که نکو کار بد شود زبدان

باد کز لطف اوست جان برکار

زهر گردد همی زصحبت مار

کوه گفت: از شرم حلمش عاشقم بر ماه دی

زانکه باد ماه دی در سر کشد چادر مرا

بهاری کز دو رخسارش همی شمس و قمر خیزد

نگاری کز دو یاقوتش همه شهد و شکر ریزد

در ملک برو هیچ کس نیست برابر

سودا چه پزی بیهده؟ طوبی و سپیدار!

هر خط که او نویسد شیرین ازان بود

کان هست صورت سخونان چو شکرش

دندان یکی سخت شده در دل مرطخ

خرطوم یکی حلقه شده گرد ثریا

هایل هیونی تیزرو، اندک خور بسیار دو

از آهوان برده گرو، در پویه و در تاختن

هامون‌گذار کوه‌وش، دل بر تحمل کرده خوش

تا روز هر شب بارکش، هر روز تا شب خارکن

سیاره در آهنگ او، خیره زبس نیرنگ او

[...]

هم گنج داری هم خدم بیرون از جه از کتم عدم.

بر فرق فرقد نه قدم بر بام عالم زن علم

انجم فرو روب از فلک عصمت فروشوی از ملک

بر زن سما را بر سمک انداز در کتم عدم

هر عصایی نه اژدها باشد

هر گیاهی نه کیمیا باشد

سبُک تَگی که نگردد ز سُم او بیدار

اگرش باشد بر پشتِ چشمِ خفته گذر

تو رنجه مشو برون میا از در خویش

من خود چو قلم همی‌دَوَم بر سر خویش

که پدیده است در جهان باری

کار هر مرد و مرد هر کاری

گر خصم تو آتش است من آب شوم

ور مرغ شود حلقه مضراب شوم

ور عقل شود طبع می‌ ناب شوم

در دیده حزم و دولتش خواب شوم

همیشه باد سر و دیده بداندیشان

یکی بریده به تیغ و یکی خلیده به تیر

آب را بین که چون همی‌نالد

یک دم از هم نشین ناهموار

صد روح درآویخته از دامن قرطه

صد روز برانگیخته از گوشه شب پوش

چون آب همه زره زره زلف

وز زلف همه گره گره دوش

بدکاستن و نیک فزودن باید

زیرا که همی‌کشت درودن باید

هر کجا فریاد خیزد مقصد فریاد باش

سایه بر مظلوم گستر آفتاب داد باش

گر چرخ‌فلک خصم تو باشد تو به حجت

با چرخ بکوشی به همه حال و برآیی