گنجور

 
شیخ محمود شبستری

اثر و فعل نفس انسانی

نیست اندر وجود پنهانی

نطق و رای و قیاس و اندیشه

فکر و حدس و فراست و پیشه

این همه گفت و گوی علم و بیان

اثر لطف نفس ناطقه دان

هر که دارد دو چشم بیننده

فرق داند ز مرده تا زنده

آدمی هیچ وقت در کم و بیش

نشود غافل از حقیقت خویش

همه وقتی به خواب و بیداری

هست در کار خویشتن داری

من منم گرچه باشم اندر خواب

کیست آن من بگو که چیست جواب

اندر اثبات ذات و نفس انام

نصّ «من امر ربّی» است تمام

بعد از آن امر و خلق کرد جدا

تا بداند که چیست امر خدا

امر بی واسطه است از او صادر

خلق از اسباب و واسطه ظاهر

امر «ربّی» و نفخ «من روحی»

چیست جز روح قدس سبّوحی

 
 
 
پرسش‌های پرتکرار
عنصری

چون بیامد بوعده بر سامند

آن کنیزک سبک زبام بلند

برسن سوی او فرود آمد

گفتی از جنبشش درود آمد

جان سامند را بلوس گرفت

[...]

مسعود سعد سلمان

چیست آن کاتشش زدوده چو آب

چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب

نیست سیماب و آب و هست درو

صفوت آب و گونه سیماب

نه سطرلاب و خوبی و زشتی

[...]

ابوالفرج رونی

ثقة الملک خاص و خازن شاه

خواجه طاهر علیک عین الله

به قدوم عزیز لوهاور

مصر کرد و ز مصر بیش به جاه

نور او نور یوسف چاهی است

[...]

سنایی

ابتدای سخن به نام خداست

آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست

خالق الخلق و باعث الاموات

عالم الغیب سامع الاصوات

ذات بیچونش را بدایت نیست

[...]

وطواط

الترصیع مع التجنیس

تجنیس تام

تجنیس تاقص

تجنیس الزاید و المزید

تجنیس المرکب

[...]