گنجور

 
سیف فرغانی

ای که در صورت خوب تو جمال معنیست

قبلهٔ روح از آن روی کنم کان اولیست

هر کرا قالب دل جان نپذیرفت از عشق

همچو تمثال بود، صورت او بی معنیست

ره نماینده همیشه بظلال عشق است

ماه روی تو که یک لمعهٔ او نور هُدیست

علما کاتب دیوان تواند الا آنک

سخن عشق نویسد قلم او اعلیست

همه ذرات جهان مضطرب از عشق تواند

خاک را چون فلک از شوق تو آرامی نیست

هرچه بر لوح وجودند ثناگوی تواند

اگر الفاظ مدیح است و گر حرف هجیست

نقطه هایی که برین لوح پراگنده شدند

باز اگر جمع کنی شان همه را اصل یکیست

حرفها جمله زبانهای معانی دارند

حکمت ما همه از منطق ایشان املیست

زاشک پنهان الف تر چو لحاف ابرست

بالش نقطه که افتاده بزیر سر بیست

هرکه اندوه تو خورد از غم خود سیر آمد

عافیت یافت مریضی که طبیبش عیسیست

نفس مأموم دلی دان که امامش عشقست

گرگ راعیست در آن گله که چوپان موسیست

دیده در روضه عقبی بتو روشن نشود

کوردل را گهر چشم نظر بر دنییست

نزد ارباب بصیرت اگرش صد چشم است

مرد کورست چو با غیر تو او را نظریست

ای که طاعت نکنی خاص برای منعم

از نعیم دو جهان هرچه خوری جمله رِبیست

نزد عشاق تو گویست و زدن را شاید

هرچه در عرصهٔ میدان علی تا بثریست

از علیّ و ز ثری بگذر اگر مرد رهی

کم حاجی چه زنی چون متوجه بمنیست

سفر کعبه اگر از طرف شام کنند

در ره مکه یکی منزل حجاج علیست

هرکه او طالب خط است و دم از عشق زند

نزد قاضی حقیقت سخن او دعویست

هرچه در قید خود آرد دل آزادت را

بجز از عشق بدو دل ندهی آن تقویست

غم دینار ندارند که درویشانرا

حسبناالله رقم بر درم استغنیست

چون ترازو ز پی عدل درین کار آنست

که به جز راستی او را چو الف چیزی نیست

راستی را چو الف هیچ نداری زین ذوق

گر ترا مکنت شین است و ترا ثروت تیست

نزد آن کز حدث نفس طهارت کرده است

خاک آن ملک کلوخی ز پی استنجیست

نزد عاشق گل این خاک نمازی نبود

که نجس کردهٔ پرویز و قباد و کسریست

تا تویی زنده مسلمان نشوی رو خود را

بکش ای خواجه که در مذهب عشق این فتویست

زنده جانی که بشمشیر غمش خود را کشت

بحیات ابدی مژده ور بویحیست

عشق صورست، ترا مرده کند زنده کند

بعث روح است از آن طامهٔ {او} کُبریست

های هو نون انانیت ما را خصم است

محو کن حتم جدل زآنکه نه این جای مریست

در سواد بشری کشف چنین ظلمت را

چاره از نور بیاضی است که در دیده هیست

مرد ره را ز پی تازگی عهد الست

در شب خلوت خود هر نفسی روز بلیست

در ره عشق اگر پیرو عقل خویشی

رو که تو چشم نداری و دلیلت اعمیست

بر سر آن ره نارفته که می باید رفت

خیز و غافل منشین بر قدم صدق بایست

سر درین ره نه و می رو که برفتن ز همه

ببری دست که پای تو دو و راه یکیست

رو که در بادیه عشق نشید سخنم

ای گران بار شتر سیر ترا همچو حدیست

من نویسنده و گوینده نیم چون دگران

سخنم داعی عشق و قلمم حرف ندیست

سخنم نیست ز قانون محبت بیرون

وین اشارات ترا از مرض روح شفیست

چون درین کار برآورد دمی، زن مردست

چون درین راه ندارد قدمی، مرد زنیست

از سر صدق برو پای طلب در ره نه

گرچه یابندهٔ جانان کم و جوینده بسیست

بر وجوهات سخن ناظر دل مشرف شد

وندرین شغل رهی را قلم استیفیست

در چنین ملک که تیغ همه در وی کندست

پادشاهم که بشمشیر خودم استیلیست

سیف فرغانی اگر در طلبش جد نکنی

سخنت لاف و دروغ و عملت هزل {و} هجیست

 
نسک‌بان: جستجو در متن سی‌هزار کتاب فارسی
sunny dark_mode