گنجور

 
۸۴۶۱

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ دوم در ذکر فضلا و محقّقین حکما » بخش ۲۴ - حارثی مروی عَلَیهِ الرَّحمة

 

... یارب من تشنه جام خون چند کشم

بار ستم چرخ نگون چند کشم

از بهر دو لقمه ای که هم داده تست ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۶۲

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ دوم در ذکر فضلا و محقّقین حکما » بخش ۳۰ - خاقانی شیروانی

 

... رویی سوی این بساط خاکی

این چرخ زدن که آسمان راست

خاص از پی طوف خاکیان راست ...

... گو خاک به فرق عالم خاک

چرخ است کمان گروهه کردار

گل مهره ای اندرو گرفتار ...

... زو خنده آفتاب زاده

آدم ز خزان چرخ رخ زرد

چون لاله ز ژاله در خوی درد ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۶۳

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ دوم در ذکر فضلا و محقّقین حکما » بخش ۳۹ - رفیع الدّین کرمانی

 

فرزانه ای صاحب کمالات صوری و معنوی از وارستگان و مجردان عهد خود بوده علی قلی خان لگزی در تذکره خود این رباعی را به نام نامی وی قلمی نموده است

با چرخ ستیزه با فلک جنگ مکن

در زخمه دهر ناله چون چنگ مکن ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۶۴

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ دوم در ذکر فضلا و محقّقین حکما » بخش ۴۵ - سنائی غزنوی قُدِّسَ سِرُّه

 

... جهل زان علم به بود بسیار

همچو نمرود قصد چرخ مکن

با دو تا کرکس و دو تا مردار ...

... تا همه جان بینی بی کبر و کین

پای نه و چرخ به زیر قدم

دست نه و ملک به زیر نگین ...

... چنگ در فتراک صاحب درد دردی خوار زن

هشت چرخ و چار طبع و پنج حس محرم نی اند

خیمه عشرت برون زین هشت و پنج و چارزن ...

... علم بی کار پای بند بود

هر چه در زیر چرخ نیک و بدند

خوشه چینان خرمن خردند ...

... نز قدم دان که از حدث باشد

تنت از چرخ و طبع دارد ساز

این و آن ساز خویش خواهد باز ...

... سگ درد پوستین درویشان

ورنه چرخ است بنده ایشان

آدمی را ز جاه بهتر چاه ...

... مرگ همسایه واعظت نه بس است

روز آخر ز چرخ پاینده

هم تو سایی و هم بس آینده ...

... بهرکیکی گلیم نتوان سوخت

چند گویی ز چرخ و مکرو فنش

به خدای ار کری کند سخنش

زیر این چرخ گنبد دوار

هست دی با بهار و گل با خار ...

... از گمان در ره یقین نرسد

به خدای ار به زیر چرخ کبود

چون منی بود و هست و خواهد بود ...

... چه بود جرم من چو باشم من

مفلس از چرخ و قلتبان از زن

سلوتی نیست خلق را از کس ...

... چه بوی آن آن که آن تو نیست

بیش ازین بس که بود چرخ کبود

زین سپس نیز بس که خواهدبود ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۶۵

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ دوم در ذکر فضلا و محقّقین حکما » بخش ۵۴ - شفایی اصفهانی

 

... غم جان سوز هجران آفریدند

به ناامیدی از آن خوش دلم که چرخ نیافت

بهانه ای که توان از من انتقام کشید ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۶۶

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ دوم در ذکر فضلا و محقّقین حکما » بخش ۷۰ - فردوسی طوسی علیه الرّحمه

 

... در نصیحت آدم و فنای عالم گوید

برآری سری را به چرخ بلند

سپاریش ناگه به خاک نژند ...

... بدان حضرت ارجمندی رسی

ولی زنده بر چرخ نتوان گذشت

به مرگ آن ره پاک بتوان نوشت ...

... خردمند مردم چرا غم خورد

چنین است کردار چرخ بلند

به دستی کلاه و به دستی کمند ...

... همی بس بزرگ آیدت خویشتن

ز قعر زمین تا به چرخ بلند

ز خورشید تا تیره خاک نژند ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۶۷

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ دوم در ذکر فضلا و محقّقین حکما » بخش ۹۴ - ناصر خسرو علوی

 

... در حدوث فلک گوید

چون آسیات بینم ای چرخ آسیایی

خود سوده می نگردی ما را همی بسایی ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۶۸

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » فردوس در شرح احوال متأخرین و معاصرین » بخش ۱۲ - حسینی قزوینی

 

... حدیثی از زمین و آسمان نه

نه چرخ اجرام علوی را هوادار

نه خاک اجسام سفلی را مددکار ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۶۹

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » فردوس در شرح احوال متأخرین و معاصرین » بخش ۳۱ - صبای کاشانی

 

... کزو شد آشکارا گل ز خار و گوهر از خارا

مرصع کرد بر چرخ زبرجد گوهر انجم

معلق کرد بر خاک مطبق گنبد مینا ...

... گرفتم به گردون برآید سرت

درآید سر چرخ در چنبرت

شود آشکار آهن از صلب کوه ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۷۰

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » فردوس در شرح احوال متأخرین و معاصرین » بخش ۳۶ - ظفر کرمانی

 

... ما را مگذار بی شراب ای ساقی

چون عمر شتاب دارد ازگردش چرخ

در گردش جام کن شتاب ای ساقی

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۷۱

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » فردوس در شرح احوال متأخرین و معاصرین » بخش ۵۰ - مظفر کرمانی قُدِّسَ سِرُّه

 

... ایضا وله من قصایده المشتاقیه

دهر چون باغ و شجر چرخ و ثمر انسان است

باغبان حضرت خلاق علی الشان است ...

... جام شراب معتدل تعدیل کرد اخلاق را

رفتم برون از جسم و جان چرخی زدم درلامکان

در چرخ آرم این زمان این گنبد نه طاق را

خویش بینی تو در میکده ذنبی است عظیم ...

... کسوت رندی که حق آمده نساج وی

اطلس چرخش کجاست لایق عطف سجاف

شد حجاب از رخ آن دلبر غیبی مکشوف ...

... چو من دیوانه عقل آفرینی

مشو غافل ز بالادستی چرخ

یدالله جلوه گر شد ز آستینی ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۷۲

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » فردوس در شرح احوال متأخرین و معاصرین » بخش ۵۹ - نشاط اصفهانی

 

... وز کف و دود هیولی از پس بگداختن

چرخ اخضر بر فراز ارض اغبر داشتند

با زلال عشق پس آن جمله را آمیختند ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۷۳

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » فردوس در شرح احوال متأخرین و معاصرین » بخش ۶۰ - نادری کازرونی

 

... عفریت دهر کش نبود شغل جز ستم

فرتوت چرخ کش نبود کار جز جفا

فرزانه خوان کسی که فروبست زان نظر ...

... نی سوی دنیا امیدم و نه به عقبا

داشته چرخم درین میانه معطل

آمده دهر عجوز بهر فریبم ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۷۴

رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » فردوس در شرح احوال متأخرین و معاصرین » بخش ۷۲ - خلد - در خاتمهٔ کتاب و ذکر حالات و مقالات مؤلّف

 

... بپیماید دمادم خرمن عمر تو و غافل

که طاس مهر آمدکیل ودست چرخ کیالش

بود پیدا کزین پیدا نخواهد رستم آن شیدا ...

رضاقلی خان هدایت
 
۸۴۷۵

قاآنی » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۱- در مدح پیامبر اکرم محمد مصطفی‌(‌ص‌)

 

... تا چند کفر و سفسطه ای مست ژاژخا

بر بود من دلیل بس این چرخ گردگرد

بر ذات من گواه بس این دیر دیرپا ...

... آخر چگونه کوه بدان شوکت و شکوه

آخر چگونه چرخ بدین رفعت و علا

بی قادری به وادی هستی نهد قدم ...

... آنجا که صدر توست خبر نیست از فضا

با شوکت تو چرخ اسیریست منحنی

با همت تو مهر فقیریست بینوا ...

قاآنی
 
۸۴۷۶

قاآنی » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۶ - در مدح ابوالمظفر محمدشاه غازی طاب‌لله ثراه گوید

 

... فوج تو چو موج بحر طوفان زا

در جانسوزی چو چرخ بی مهلت

درکین توزی چو دهر بی پروا ...

... انکار تو نیست دهر را ممکن

پیکار تو نیست چرخ را یارا

انجم تار است و رای تو روشن ...

... خورشیدی و برخلاف خورشیدی

کز ابر شود به چرخ ناپیدا

زیراکه هماره باکفی چون ابر ...

قاآنی
 
۸۴۷۷

قاآنی » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۷ - در مدح حاجی اسدالله خان شیرازی

 

... پولادوند دیو زراندود مغفرا

وز اختران معاینه دیدم کنار چرخ

زانگونه کز قراضه زر نطع زرگرا ...

... کز در صدای سندان برخاست کانچنانک

پنداشتی ز چرخ بغرید تندرا

گفتم هلاکیی ء که به در حلقه می زنی ...

... مانند مهره یی که درافتد به ششدرا

مانا شکافت زهره چرخ از عتاب او

ورنه سبب کدام که چرخ است اخضرا

محروم باد حاسد او از لقای او ...

... دولت جوان و حکم روان یار در برا

نصرت قرین و چرخ معین فتح همنشین

حاسد غمین و بخت سمین خصم لاغرا

قاآنی
 
۸۴۷۸

قاآنی » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۸ - فی مدح سلطان العادل محمد شاه غازی رحمه‌الله علیه

 

عید شد ساقی بیا درگردش آور جام را

پشت پا زن دور چرخ وگردش ایام را

سین ساغر بس بود ای ترک ما را روز عید ...

قاآنی
 
۸۴۷۹

قاآنی » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۱۰ - در مدح نواب شاهزاده علیقلی میرزا اعتضادالسلطنه گوید

 

... در جامه قدر او قدر بیند

نه چرخ و سه فرع و چارارکان را

برهم دوزد چو دیده شاهین ...

... تا محشر نسبت غلامی باد

با خاک ره تو چرخ گردان را

قاآنی
 
۸۴۸۰

قاآنی » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۱۱ - در مدح سلالة‌السادت میرزا سلیمان

 

... ز لوح حافظه ناس نقش عصیان را

به باغ مجد تو سیسنبریست چرخ کبود

چه افتخار به سیسنبری گلستان را ...

قاآنی
 
 
۱
۴۲۲
۴۲۳
۴۲۴
۴۲۵
۴۲۶
۴۹۲