بخش ۳۹ - در مذمّت خدمت مخلوق گوید
وان کسانی که بارِ خلق کشند
زان عمل سال و ماه شاد و گشند
سال و مه از برای نیک و بدی
شده راضی به جور همچو خودی
ابلهی را خدایگان خوانند
ریش خود میریند و شادانند
روز و شب در رکاب سفلهدوان
همچو سگ خواستار لقمهٔ نان
ور کند عطسه مرورا چو خدای
سجده آرد بایستد به دو پای
وز پی سوزیان وز چیزش
یرحماللّٰه گوید از تیزش
وز پی یک دو نان به رعنایی
خواند او را به حاتم طایی
در سخن سفله ژاژ میخاید
تاش زان ترّهات بستاید
در شجاعت ورا بسان علی
میستاید که سخت بیبدلی
در سخاوت ورا ز حاتم طیّ
بگذراند به عزّ علیّ
گر خدا را چنان پرستیدی
از خدا هرچه خواستی دیدی
خدمتش به ز فرض پندارد
وز پی او نماز بگذارد
شادمانه بُوَد که چون من کیست
حرمتم هست و دل ز رنج تهیست
بر خدایی که رازق روزیست
بنده را زو سرور و پیروزیست
آن وثوقش نباشد از تبهی
که برآنکس که مروراست رهی
راست گفت این مثل خردمندی
که جهان راست لفظ او پندی
هر کجا هست ره فرادانی
بنده گشتست از پی نانی
هرکجا تیز فهم و فرزانیست
بندهای کند فهم و نادانیست
رزق رازق ببیند از مخدوم
اینت نادان و از خرد محروم
بنده را ای تو رازق مرزوق
دور گردان ز خدمت مخلوق
ای سنایی خدای را کن شکر
که نهای همچو ابلهان در سکر
تا بوی زنده شکر او میگوی
به در آفریده هیچ مپوی
رازق و سازگار خالق بس
کس او چون شدی مترس از کس
خدمت خلق باد باشد باد
کس گرفتار باد خلق مباد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر دربارهٔ اهمیت خودآگاهی و شناخت خداوند است. شاعر به افرادی اشاره میکند که برای تأمین معیشت خود به بندگی دیگران میپردازند، در حالی که در حقیقت باید به خداوند اعتماد کنند. او به ابلهانی که به جای خدا، به مخلوقات توجه دارند، انتقاد میکند و میگوید که این افراد با وجود تلاش بسیار، به جایی نمیرسند. در نهایت، شاعر بر ضرورت شکرگزاری از خدا تأکید میکند و از اهمیت خدمت به خلق و دوری از وابستگی به دیگران صحبت میکند. بنابراین، او به خواننده یادآوری میکند که رزق و روزی باید از خالق تامین شود و نه از مخلوق.
هوش مصنوعی: کسانی که مسئولیت و زحمت دیگران را به دوش میکشند، بر اثر این عمل در طول سال و ماه خوشحال و سرافراز خواهند بود.
هوش مصنوعی: سال و ماه به خاطر خوبی و بدی به طور طبیعی به تغییرات زندگی راضی هستند، همانطور که خود انسان نیز با مشکلات و چالشها کنار میآید.
هوش مصنوعی: نابخردی را خداوند خطاب میکنند و او با خوشحالی ریش خود را میزداید.
هوش مصنوعی: در طول روز و شب مانند سگی دنبال لقمه نان هستم و در خدمت آدمهای پست و نادان قرار دارم.
هوش مصنوعی: اگر کسی عطسه کند، باید مانند خداوند سجده کند و به احترام آن، ایستاده شود.
هوش مصنوعی: کسی که به دنبال آتشزنها و چیزهایی که به آنها مربوط میشود میرود، از شدت تندی و شدت عمل آنها میگوید که ای کاش خدا بر آنها رحم کند.
هوش مصنوعی: او به دنبال کمی نان، به زیبایی او را مانند حاتم طایی میخواند.
هوش مصنوعی: در کلام افراد بیارزش، حرفهای بیمحتوا و بیاهمیت بیان میشود تا از آنها چند موضوع سطحی و بیاساس تعریف کنند.
هوش مصنوعی: او در شجاعت، به مانند علی ستایش میشود، زیرا که در این زمینه بیهمتا و بینظیر است.
هوش مصنوعی: در سخاوت او، باید از حاتم طایی گذشت و او را با عزت علی مقایسه کرد.
هوش مصنوعی: اگر با ایمان و به طور واقعی خدا را بپرستی، هر آنچه که از او بخواهی، به تو خواهد رسید.
هوش مصنوعی: او به خدمت کردن او فراتر از واجب و وظیفهاش میانگارد و برای او نماز میخواند.
هوش مصنوعی: خوشحال میشوم که کسی مانند من وجود دارد که از احترام برخوردار است و دلش از نگرانیها خالی است.
هوش مصنوعی: به خداوندی که روزیدهنده است، بنده برای او مانند سرور و پیروزمند است.
هوش مصنوعی: اگر اعتماد او بر اساس خیانت باشد، بر کسی که در گذشته تجربهای دارد، نمیتوان اتکا کرد.
هوش مصنوعی: این مثل را به گونهای میتوان معنی کرد که یک فرد عاقل و دانا به درستی گفته است که دنیا به خودی خود درست و سلیم است، اما یادآوری آن در جملهای آموزنده میتواند ما را به تفکر و عبرت گرفتن از آن ترغیب کند.
هوش مصنوعی: هر کجا که فرادانی (خودآموز) وجود داشته باشد، بنده (فرد معمولی) برای یافتن نان و روزی در پی او خواهد رفت.
هوش مصنوعی: هرجا که فردی باهوش و دانشمند وجود دارد، فردی هم هست که نادانی و جهل را بر خود دارد.
هوش مصنوعی: رزق و روزی را، تنها، کسی که به دانایی و خرد دست نیافته است، از این سرپرست خود میبیند.
هوش مصنوعی: پروردگارا، تو که روزیدهندهای، مرا از خدمت به مخلوقات دور کن.
هوش مصنوعی: ای سنایی، خدا را شکر کن که مانند نادانها در حالت گیجی و مستی نیستی.
هوش مصنوعی: تا وقتی که بوی خوش و زندگیبخش شکر او را میشنوی، از در آفریده هیچ چیز را نادیده نگیر.
هوش مصنوعی: خالق دنیا و روزیدهنده همواره موجود است، پس وقتی به او اتکا کنی، از هیچ کس دیگر نترس.
هوش مصنوعی: هرکس باید در خدمت مردم باشد و نباید به مشکلات و مشغلههای زندگی دیگران دامن بزند، تا کسی در مشکلات دیگران گرفتار نشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.