سنایی
»
حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
»
الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی و احواله
»
بخش ۳۳ - اندر حشر و نشر الناس کما یعیشون یموتون و کما یموتون یحشرون
تا تو زین منزل آدمی نروی
دان که اندر گو سقر گروی
باش تا خلق را برانگیزند
تا کیند از درون چنان خیزند
گرچه اینجا قباد و پرویزی
چون عوانی ز گل سگی خیزی
ورچه اینجا امیری از زر و زور
با تکبّر ز خاک خیزی مور
ورچه اینجا ز عزّ شهنشاهی
یابی از ظلم دست کوتاهی
ور فقیهی ولیک شورانگیز
دیو خیزی به روز رستاخیز
ور بوی زهدورز لیکن خر
هیزمِ دوزخی ولیکن تر
وی بوی قاضی و ستمکاره
روز محشر شوی تو بیچاره
ور بوی عالم و نه عامل تو
دو زبانی بوی نه کامل تو
چون تو با سیرت بدی ریزی
دانکه با صورت ددی خیزی
بد و نیک تو بر تو باشد به
وز بد و نیک تو کسی را چه
معنی از خانه چون به کوی آید
نقش دلها به سوی روی آید
کند از بهر جلوه مبدع چون
قوّت اندرون و فعل برون
نیکی افزود آبِ بازپسان
از بدی خاک بر سر مگسان
گر تو نیکی مرا چه فایده زان
ور بدم من ترا از آن چه زیان
آن قدر بس ترا در این کلبه
هوس موش و دانش گربه
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی و عمق دیدگاه انسان درباره زندگی و اعمالش اشاره دارد. شاعر بیان میکند که انسان باید از دنیای مادی و ظاهری خود فراتر برود و به ابعاد روحانی و اخلاقی خود توجه کند. او به مقایسه وضعیتهای مختلف افراد، از قباد و پرویز تا فقها و قضات میپردازد و نشان میدهد که ظواهر و مقامهای دنیوی نمیتوانند به تعیین ارزشهای واقعی یک فرد کمک کنند.
شاعر از انسان میخواهد تا با نیکی و پاکی درونی خود زندگی کند، و تأکید میکند که نیکی و بدی در نهایت به خود انسان بازمیگردد. او همچنین به زودگذر بودن زندگی دنیوی اشاره میکند و این نکته را یادآور میشود که هر انسانی باید با سیرت خوب، از خود شخصیتی مثبت به جا بگذارد. در پایان، پیام اصلی این است که ارزشهای واقعی انسان باید از درون او نشأت بگیرند و نه از ظواهر دنیوی.
هوش مصنوعی: تا زمانی که از این دنیای انسانی خارج نشوی، بدان که در دنیای ظلمت و عذاب غرق خواهی شد.
هوش مصنوعی: بگذار تا مردم را به حرکت درآورند، تا زمانی که از درون خود به چنین اقداماتی بپردازند.
هوش مصنوعی: اگرچه قباد و پرویز مانند عوانی در اینجا هستند، اما تو از یک گل به مانند سگ بیرون میآیی.
هوش مصنوعی: اگرچه در اینجا کسی با ثروت و قدرت به خود مغرور است، اما او از خاک برخاسته و در حقیقت کوچک و بیاهمیت مثل مور است.
هوش مصنوعی: اگرچه در اینجا از قدرت و عظمت پادشاهی برخوردار هستی، اما از ظلم و ستم نمیتوانی فرار کنی.
هوش مصنوعی: اگر فقیهی باشد که مردم را به شور و هیجان بیاورد، در روز قیامت نیز چون دیوی خشمگین خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگرچه ظاهرش مانند زاهدان است، اما در باطن مانند هیزم دوزخی است، با این حال، هنوز هم تر و تازه است.
هوش مصنوعی: شما که قاضی و ظالم را در روز قیامت به یاد میآورید، در آن روز بیچاره خواهید شد.
هوش مصنوعی: اگر فقط عطر و بوی عالم را حس کنی و به عمل نپردازی، هر دو زبان تو ناقص و ناتمام باقی میمانند.
هوش مصنوعی: وقتی با اخلاق ناپسند خود را نشان میدهی، بدین معناست که ظاهر زیبا و دلپذیری هم که داری، بیفایده است.
هوش مصنوعی: تمام خوبیها و بدیهای تو به خودت برمیگردد و در واقع برای دیگران اهمیتی ندارد که تو چطور هستی.
هوش مصنوعی: زمانی که انسان از خانه بیرون میرود و به کوی دوستان و آشنایان میرسد، احساسات و محبتهای پنهان در دلها به او روی میآورند و نمایان میشوند.
هوش مصنوعی: برای جلوهگری مبدع، نیرویی در درون و کارهایی در بیرون انجام میدهد.
هوش مصنوعی: نیکی و خوبی مانند آبی است که پس از بارش، از آسمان بر زمین میریزد و بر مشکلات و بدیها غلبه میکند؛ در حالی که بدیها مانند خاکی هستند که گاهی بر سر مگسان میافتد و آنها را آزار میدهد. در واقع، نیکی میتواند شرایط ناگوار را بهبود بخشد و بر بدیها غلبه کند.
هوش مصنوعی: اگر تو به من خوبی کنی، این برایت چه سودی دارد؟ در حالی که من به تو بدی کردهام، پس تو از این موضوع ضرر میکنی.
هوش مصنوعی: در این خانه کوچک، آرزوهای بزرگ و دانش فراوانی وجود دارد، اما تویی که در اینجا زندگی میکنی، فقط به دنبال لذتهای زودگذر هستی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.