بخش ۱۷ - در طلب دنیا و غرور او گوید
زینة اللّٰه نه اسب و زین باشد
زینةاللّٰه جمالِ دین باشد
مرده ای زان شدی اسیرِ هوس
دیده از مردگان کشد کرگس
در جهان منگر از پی رازش
چکنی رنگ و بوی غمّازش
که تو اندر جهان بدسازان
همچو رازی به دست غمازان
نیست مهر زمانه بیکینه
سیر دارد میان لوزینه
کی سزای جهان جان باشد
هرکرا روی دل به کان باشد
سرنگون خیزد از سرای معاد
هرکه روی از خرد نهد به جماد
هرکه اکنون درین کلوخین گوی
از نَبیّ و نُبی بتابد روی
چون قیامت برآید از کویش
روی باشد قفا قفا رویش
ای سنایی برای دین و صلاح
وز پی جُستن نجات و فلاح
همچو دریا چو نیست اینجا حُر
کام پر زهر باش و دل پر دُر
زانکه در جان به واسطهٔ اسباب
زفتی از خاک رُست و ترّی از آب
آدمی چون غلام راتبه شد
ژاژِ طیان به خط کاتبه شد
گرچه جان همچو آب پاک آمد
زر نگهدارتر ز خاک آمد
ورنه ارکان ز خاک پاکستی
زر نگهدارتر ز خاکستی
معطیان زفت و دل زحیر زده
دایه بیمار و طفل شیر زده
هرکه در زندگی بخیل بُوَد
چون بمیرد چو سگ ذلیل بُوَد
بیش از این بهر خواجه و مزدور
نتوان رفت در جوال غرور
تو مشو غرّه کو سیه چردهست
کان سیاهه سپید بر کردهست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی مفاهیم دینی و اخلاقی میپردازد و بر اهمیت دوری از هوسها و ظاهرگرایی تأکید میکند. شاعر به تمایز میان ظواهر فریبنده و واقعیتهای درونی اشاره میکند و هشدار میدهد که زندگی پر از فریب و نیرنگ است. او تأکید میکند که انسان باید بر اساس اصول اخلاقی و دینی زندگی کند و از دنیا پر از حسد و کینه دوری کند. همچنین، بر لزوم جستجوی نجات و فلاح در زندگی تأکید میشود و به اجتناب از غرور و خودپسندی توصیه میکند. در این مسیر، او به ارزشهای واقعی مثل ایمان و صداقت و پاکی روح اشاره دارد و بیان میکند که در نهایت، انسانهای بخیل و خودخواه در زندگی و پس از مرگ به ذلت خواهند رسید.
هوش مصنوعی: زیبایی خداوند نه در اسب و زین آن بلکه در زیبایی دین اوست.
هوش مصنوعی: کسی که به دنبالهی هوسها و خواستههای بیپایه برود، مانند مردهای است که مورد شکار پرندهای بیرحم قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: در جهان به دنبال رازها نباش، چرا که رنگ و بوی آن نشاندهندهی مشکلات و ناراحتیهاست.
هوش مصنوعی: تو در این جهان مانند رازی هستی که در دست بدخواهان و غمزنان پنهان شده است.
هوش مصنوعی: عشق و محبت زمانه بدون کینه و دشمنی نیست و همواره در جریان است.
هوش مصنوعی: آیا کسی که در دلش عشق و محبت وجود دارد، سزاوار زندگی و خوشبختی در این جهان نیست؟
هوش مصنوعی: هر کسی که نسبت به عقل و خرد بیتوجهی کند و به حالت بیتحرکی و فرومایگی روی آورد، در روز حساب و معاد به ذلت و سقوط دچار میشود.
هوش مصنوعی: هر کسی که در این دنیای خاکی به دنبال حقیقت و هدایت باشد، باید به دنبال پیامبران و رهنماهای الهی برود.
هوش مصنوعی: زمانی که قیامت برپا شود، چهرههای انسانها به سوی او خواهد بود و تنها او جلوهگر خواهد بود.
هوش مصنوعی: ای سنایی، تو برای دین و نیروی خیر و نیکویی تلاش میکنی و به دنبال یافتن نجات و سعادت هستی.
هوش مصنوعی: در اینجا به این معناست که اگر مانند دریا نیستی و از محبت و صفا بیبهرهای، پس باید به تظاهر به خوب بودن بپردازی و درونت را پر از زیباییهای معنوی کنی. در این صورت، آنچه که در ظاهر به نظر میرسد، میتواند گویای عواطف واقعیات باشد.
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه روح انسان به واسطهٔ وسایل مادی از خاک برخاسته و از آب نوعی رطوبت دریافت کرده است.
هوش مصنوعی: انسان هنگامی که به مقام و درجهای میرسد، به مانند خدمتکار میشود که فقط به نوشتن و گفتن سخنان بیمحتوا و تکراری مشغول است.
هوش مصنوعی: هرچند که جان انسان همچون آب زلال و پاک است، اما ارزش آن از خاک و زمین بیشتر و باارزشتر است.
هوش مصنوعی: اگرچه تو از خاک پاک هستی، اما از خاک سکهای گرانبها محفوظتری.
هوش مصنوعی: دلهای بیمار به حالتی مضطرب و ناراحت هستند و معطوبها، یعنی کسانی که دستشان پر از غم و اندوه است، در حال گریه و زاری به سر میبرند. این حالت شبیه به حالتی است که مادر دایهای در حال مراقبت از نوزادش در حالی که او به آرامی شیر میخورد، به سر میبرد.
هوش مصنوعی: هر کسی که در طول زندگی سختگیر و بخیل باشد، زمانی که بمیرد، به حالت ذلت و انزوا خواهد افتاد.
هوش مصنوعی: نمیتوان بیشتر از این برای خواجه و خدمتکار در دام خودشیفتگی پیش رفت.
هوش مصنوعی: به خود مغرور نشو که پوست تیرهای داری، چون ممکن است درونت روشن و پاک باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.