سنایی
»
حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
»
الباب الثانی: فی الکلام ذکر کلام الملک العلّام یسهل المرام
»
بخش ۱۰ - در وجد و حال
در طریقی که شرط جان سپریست
نعرهٔ بیهده خری و تریست
مردِ دانا به جان سماع کند
حرف و ظرفش همه وداع کند
جان ازو حظِّ خویش برگیرد
کارها جملگی ز سر گیرد
با مرید جوان سرود و شفق
همچنان دان که مردِ عاشق و دق
حال کان از مراد و زرق بُوَد
همچو فرعون و بانگ غرق بُوَد
بانگ او حال غرق سود نکرد
آتش آشتیش دود نکرد
الامان ای مخنّث ملعون
بهر میویز باد دادی کون
هرکه در مجلسی سه بانگ کند
دان کز اندیشهٔ دو دانگ کند
ور نه آه مرید عشقالفنج
همچو ماریست خفته بر سر گنج
اژدها کو ز گنج برخیزد
مُهرهٔ کامش آتش انگیزد
کخ کخ اندر فقر چیست خری
چک چک اندر چراغ چیست تری
آب و روغن چو درهم آمیزد
نور در صفو روغن آویزد
تف چو روغن ز پیش برگیرد
نم بیگانه بانگ درگیرد
آه رعنایی طبیعت تست
راه بینایی شریعت تست
آینه روشنست راه شما
پردهٔ آینه است آه شما
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی مسأله جانسپاری و عشق در عرفان میپردازد. شاعر به بیان این نکته میپردازد که نعرهزدن و صدای بیهوده از هیچ سودی برخوردار نیست و شخص عاقل باید به عمق وجود و جان خود گوش بسپارد. او تاکید میکند که عشق واقعی باید فراتر از زرق و برق ظاهری باشد و نباید به فریبهای دنیایی توجه کرد.
شاعر با استفاده از تصاویری چون غرق شدن فرعون و آتش، به این نکته میرسد که صداهای نابهجا و بیمحتوا هیچ تاثیری در رسیدن به حقیقت ندارند و درخواستهای مریدان باید با عشق واقعی همراه باشد. او همچنین به تضاد آب و روغن اشاره میکند که نماد در هم آمیختن دو حقیقت است و در انتها، به اهمیت بصیرت و بینایی در راهی که پیش رو داریم، اشاره میکند.
در خلاصه، این شعر به جستجوی حقیقی و دوری از فریب و ظواهر دنیوی در مسیر عشق و معرفت میپردازد.
هوش مصنوعی: در مسیری که نیاز به فداکاری و از خود گذشتگی دارد، زدن صداهای بیفایده و بیتوجهی به واقعیات، فقط باعث سردرگمی و تنش میشود.
هوش مصنوعی: مرد با دانا و عاقل، به شنیدن و لذت بردن از موسیقی و سخن میپردازد و در این حال، تمام چیزهای دور و برش را رها میکند.
هوش مصنوعی: زندگی از او بهرهاش را میبرد و تمام کارها را از نو شروع میکند.
هوش مصنوعی: با مرید جوان گفتم و آفتاب غروب هم چنین دانی که مرد عاشق در چه وضعی است و چگونه به درد و رنج مبتلا میشود.
هوش مصنوعی: حالتی که از آرزو و فریب به وجود میآید، شبیه حال انسانهای مغرور و پرخودست که در نهایت به زوال و نابودی خود میرسند.
هوش مصنوعی: صدای او به دریا حال غرق شدن نمیدهد و آتش عشقش نیز دود نمیکند.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی از نفرین و نارضایتی اشاره دارد و به یک شخص خاص که به نوعی ناپسند یا غیرمتعارف شناخته میشود، حمله میکند. گوینده از او به شدت دلخور است و به وضوح احساس ناراحتی و تنفر را بیان میکند. این عبارات نشاندهندهی نوعی اعتراض و انتقاد نسبت به رفتار یا ویژگیهای فرد مورد اشاره هستند.
هوش مصنوعی: هرکس در جمعی صدای بلندی کند، بدان که او از تفکر و عقل کمی برخوردار است.
هوش مصنوعی: اگر دل به عشقالفنج نسپاری، چنان است که آه و نالهات مانند ماری خواهد بود که بر گنجی خوابیده است.
هوش مصنوعی: اژدهایی که از گنجینهای برخیزد، دانهای که در دست دارد، آتش به پا میکند.
هوش مصنوعی: این بیت به بررسی تفاوتها و نگرانیهای موجود در زندگی اشاره دارد. "کخ کخ" به فقر و نیاز مربوط میشود، در حالی که "چک چک" به نور و روشنایی اشاره دارد. از طریق این عبارت، شاعر به رابطه میان محرومیت و آسایش پرداخته و به این نکته توجه میکند که همواره در زندگی، چالشها و فرصتهایی وجود دارد که میتوان به آنها توجه کرد.
هوش مصنوعی: وقتی آب و روغن با هم مخلوط میشوند، نور بر روی سطح روغن میتابد و درخشش آن را نمایش میدهد.
هوش مصنوعی: بخار مثل روغنی که در دما بالا به سطح میآید، از میان میرود و احساس غریبی در فضا ایجاد میشود.
هوش مصنوعی: آه، زیباییِ طبیعت، راهی است برای درک و فهم قوانین الهی و مذهبی.
هوش مصنوعی: آینه واضح و شفاف است، اما پردهای که مانع دید میشود، به خاطر احساسات و دردهای شماست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.