ز تو ای چرخ نیلی رنگ دارم
هزاران سان عنا و درد جامع
نه تنها از تو بل کز هر چه جز تست
به من بر هست همچون سیف قاطع
مرا زان مرد نشناسی تو زنهار
که گردم از تو اندر راه راجع
طمع چون بگسلم از خلق از تو
مرا خوا یار باش و خوا منازع
چو بیطمعی و آزادی گزیدم
دلم بیزار گشت از حرص و قانع
بر آزادمردان و کریمان
گرانتر نیست کس از مرد طامع
ازین یاران چون ماران باطن
خلاف یکدگر همچون طبایع
بسان نسر طایر راست باشد
به پیش و پس بسان نسر واقع
عدو بسیار کس کو هر کسی را
نماند حقتعالی هیچ ضایع
چو عیسی را عدو بسیار شد زود
ببرد ایزد ورا در چرخ رابع
خسیسان را چرا اکرام کردیم
بخیلان را چرا کردیم صانع
همیشه خاک بر فرق کسی باد
که نشناسد بدی را از بدایع
حذر کن ای سنایی تو از اینها
ترا باری ندانم چیست مانع
ببر زین ناکسان و دیگران گیر
«کثیرالناس ارض الله واسع»
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به شکایت از دردها و رنجهایی که از دنیا و دیگران میکشد، میپردازد. او به چرخ نیلی رنگ (symbolic of fate) اشاره میکند که بر سر نوشت او تاثیر دارد. شاعر میگوید که از خلق و دنیای مادی قطع امید کرده و به آزادی و بیطمعی رسیده است. او به مقام و ارزش آزادگی و انسانیت اشاره کرده و خاطرنشان میکند که بهترین انسانها کسانی هستند که طمع و حرص ندارند. همچنین به این نکته تاکید میکند که انسانهای نیکو و با اصالت باید از رفاقت با افراد طمعکار و خسیس دوری کنند. در پایان، شاعر هشدار میدهد که باید از افرادی که نیکویی و بدی را نمیدانند، حذر کرد و به دنبال انسانهای با ارزش و درستکار رفت.
هوش مصنوعی: ای چرخ نیلی رنگ، از تو هزاران درد و رنج دارم که به دلم سنگینی میکند.
هوش مصنوعی: من تنها از تو تأثیر نمیپذیرم، بلکه از هر چیز دیگری که غیر از توست نیز به من آسیب میرسد، همانطور که یک شمشیر برنده میتواند نصیب کسی کند.
هوش مصنوعی: من را از آن مرد نشناسی، پس مواظب باش که در مسیر برگشت دچار مشکل نشوم.
هوش مصنوعی: زمانی که از مردم دنیا ناامید شوم و دلم از طمع به آنها ببرّد، تنها از تو میخواهم که یار و همراه من باشی و با من درگیر نشوی.
هوش مصنوعی: وقتی که به بیغمی و آزادی دست یافتم، دلم از خواستههای بیپایان و حرص دور شد و راضی و خرسند شدم.
هوش مصنوعی: هیچکس برای آزادگان و بزرگان اهمیت و ارزش بیشتری ندارد از مردان حریص و طماع.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که افراد نزدیک و دوستان در باطن، مانند مارها رفتار میکنند و در عوض همدیگر به نوعی کینهتوزی و نفاق دارند. آنها همچون طبیعتهای مختلفی هستند که هر کدام ویژگیها و رفتارهای خاص خود را دارند.
هوش مصنوعی: مانند پرندهای که در آسمان پرواز میکند، باید در زندگی به جلو حرکت کرد و نه تنها به گذشته نگاه کرد.
هوش مصنوعی: اگر دشمنی وجود داشته باشد که به کسی آسیب برساند، هرگز خداوند کسی را از حق و حقیقت خود محروم نخواهد کرد.
هوش مصنوعی: زمانی که دشمنان عیسی (ع) او را بسیار تحت فشار قرار دادند، خداوند او را به آسمان برد.
هوش مصنوعی: چرا به افرادی که دست و دل باز نیستند احترام گذاشتیم و به بخشش در حق بخیلان توجه نشان دادیم؟
هوش مصنوعی: هر کسی که نتواند تفاوت بین بدی و خوبی واقعی را تشخیص دهد، همیشه در سختی و زحمت خواهد بود.
هوش مصنوعی: ای سنایی، از این امور احتیاط کن، زیرا برای تو نمیدانم چه چیزی مانع شده است.
هوش مصنوعی: از افراد ناپاک دوری کن و سایرین را نیز ترک کن، چرا که زمین خدا وسیع است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
زهی حکم تو چون شمشیر قاطع
زهی رای تو چون خورشید ساطع
امام شرق رکن الدین صاعد
که هستی در فنون علم بارع
کمینه سایه تو چرخ ازرق
[...]
مرقع پوشی و تاج مرصع
مرصع نی مناسب با مرقع
نمیرد گر بمیرد نیکنامی
که در خیلش بود قائم مقامی
چو در مجلس چراغی هست اگر شمع
بمیرد، همچنان روشن بود جمع
مه عید از افق چون گشت طالع
مکن اوقات خویش ای دوست ضایع
بنقد امروز عشرت کن که فردا
که داند تا چه خواهد گشت واقع
یقین میدان که سعد و نحس گیتی
[...]
بتی رعنا و کش، ماه مقنع
چو مه بر جبهه اکلیلش مرصع
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.