چونکه انسان را خداوند مجید
بیگمان بر صورت خویش آفرید
لاجرم یکجا ز مرآت بشر
شد صفات و ذات مطلق جلوه گر
یعنی آدم مظهر یکتا بود
شاهد این عَلَّم الْاَسماء بود
آدمی پس بشنو این شرح عجیب
دارد از هر یک صفات حق نصیب
چون یکی ز اوصاف حق‌ّ است اختیار
پس در انسان هست هم این اعتبار
این امانت را که حق فرموده عرض
بر هر آنچه خاصه بر افلاک و ارض
ناله اشفاق کردند از جگر
وا زدند از حمل او یکباره سر
آن امانت را نیاید کس حمول
غیر انسان ظلوم و هم جهول
نیست این جز اختیار موعده
که بود انسان به حملش مولعه
شاهد این نکته قول مولوی است
که دلیل ما به هر جا زو قوی است
تا چه فرمایی تو ای فرخنده خو
در بیان اختیار اینجا بگو
من چگویم چرخ با این کار و بار
زین کمین فریاد کرد از اختیار
چون ودیعه اختیار از محرمی
گشت ثابت در وجود آدمی
پس به آدم لِّم این تکلیف خاص
اینکه بر وی یافت تکلیف اختصاص
گشت ثابت پس مگو تکلیف چیست
معنی تکلیف جز تفویض چیست؟
چونکه ظاهر گشت سرّ اختیار
مذهب جبر از میان شد برکنار
گرچه بی این گفتگو جبری نبود
زآنکه جبر از عجز آید در وجود
باز بگشا گوش هوش و دار صبر
تا نمایم بر تو ظاهر سرّ جبر
چونکه انسان بود دیوانه جهول
کرد حمل آن امانت را قبول
چیست بالاتر از این جهل ای پسر
کآدمی با این همه عجز بشر
ضعف خود را بیند و با این توان
شانه بدهد زیر این بار گران
پس یقین محتاج عون حق بود
زآن عنایت کار او آسان شود
گشت خوش معلوم از این معنی مرا
لمّ اطلاق عبادت بر دعا
نصرت از حق هست بی‌شک این بدان
مذهب تفویض پس رفت از میان
زآنکه تفویضی نداند ای خلیل
نصرت حق را به فعل خود دخیل
فعل خود دید از عنایت غافل است
لاجرم آیین و فعلش باطل است
از پس ایاک نعبد،ربّ دین
کرد زآن تلقین‌ِ عابد، نستعین
یعنی اندر ره چو بنهادی تو پا
استعانت بایدت جُست از خدا
سالکی بی‌عون حق یا قابلی
می رسد هرگز کجا بر منزلی
مولوی فرمود زآن بی‌عون حق
گر ملک باشد سیاه استش ورق
هم عیان گردید اسرار دعا
کامر حق شد بر دعا ما را چرا
که مرا می‌خوان و کن بر من ایاب
تا دعایت را نمایم مستجاب
وآنکه استدعای عون از حق نکرد
جان خود را با دعا ملحق نکرد
هست مشرک زآنکه اندر کار و بار
دید خود را مستقل در اختیار
پس نه جبر است و نه تفویض ای عمو
باش حاضر تا بیابی مو به مو
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره آفرینش انسان و نقش او به عنوان مظهر صفات خداوند بحث می‌کند. انسان به تصویر خداوند خلق شده و دارای اختیار و مسئولیت است. او توانسته بار امانت الهی را بپذیرد، در حالی که سایر موجودات از حمل این امانت ناتوان هستند.
نویسنده به موضوع جبر و تفویض می‌پردازد و می‌گوید که انسان با وجود ضعف‌ها و ناتوانی‌ها، اختیار را در دست دارد و باید از خداوند مدد بخواهد. در اینجا تأکید بر این است که انسان از عون الهی بی‌نیاز نیست و باید در دعا و عبادت به خداوند پناه ببرد. در نهایت، الزامات و مسئولیت‌های انسانی ناشی از این امانت و اختیار، باید با شناخت و توجه به کمک الهی همراه باشد.
هوش مصنوعی: انسان را خداوند بزرگ به شکا خود خلق کرده است.
هوش مصنوعی: بنابراین، به ناچار صفات و ویژگی‌های مطلق در یک جا از طریق آینه‌ی وجود بشر نمایان می‌شود.
هوش مصنوعی: آدم به عنوان نماد یکتایی خداوند خلق شده و وجود او نشانه‌ای از علم و شناخت نام‌ها و صفات الهی است.
هوش مصنوعی: انسان باید بداند که هر یک از ویژگی‌های خداوند، توضیحات منحصر به فرد و شگفت‌انگیزی دارد.
هوش مصنوعی: از آنجا که اختیار یکی از ویژگی‌های الهی است، پس انسان نیز این ویژگی را داراست و می‌تواند به آن اعتبار دهد.
هوش مصنوعی: این امانت که خداوند مقرر کرده، باید به تمام مخلوقات، به ویژه به جهان بالا و زمین، ارائه شود.
هوش مصنوعی: از دل تنگی خود شکایت کردند و به یکباره بار سنگین او را رها کردند.
هوش مصنوعی: این امانت را هیچ‌کس جز انسان‌های نادان و ستمگر نمی‌توانند بر دوش بکشند.
هوش مصنوعی: این تنها به انتخاب زمان معین بستگی دارد که انسان به دنیا می‌آید و وجود می‌یابد.
هوش مصنوعی: مولوی در اینجا اشاره می‌کند که دلیل ما برای هر چیز به اندازه‌ای قوی است که به راحتی می‌توانیم آن را تأیید کنیم.
هوش مصنوعی: تا چه اندازه به تو که صاحب چهره‌ی نیکویی هستی، بگویم که اختیار چیست و به کجا می‌رسد.
هوش مصنوعی: چگونه می‌توانم بگویم که دور زمانه با این وضعیت و پیشامدها، از شدت ناراحتی از روی اختیار فریاد می‌کشد؟
هوش مصنوعی: وقتی که هدیه‌ی اختیار در وجود انسان به صورت دائمی و ثابت در آمد.
هوش مصنوعی: بنابراین، انسان به خاطر ویژگی‌ها و خصوصیات خاصی که دارد، وظایف و مسئولیت‌های ویژه‌ای بر عهده‌اش گذاشته شده است.
هوش مصنوعی: به نوعی روشن است که وقتی چیزی ثابت و تغییر ناپذیر است، دیگر نیازی به بحث در مورد وظیفه و مسئولیت نیست. معنای واقعی وظیفه چه می‌تواند باشد جز این که مسئولیت‌ها به کسی سپرده شوند؟
هوش مصنوعی: وقتی که راز اختیار روشن شد، مذهب جبر کنار گذاشته شد.
هوش مصنوعی: با اینکه اگر این بحث نباشد، جبر وجود ندارد زیرا جبر به دلیل ناتوانی در وجود مطرح می‌شود.
هوش مصنوعی: گوش‌های خود را آماده کن و صبر داشته باش تا رازی درباره جبر را برایت روشن کنم.
هوش مصنوعی: وقتی که انسان بی‌خود و جاهل باشد، بار سنگین آن امانت را قبول می‌کند.
هوش مصنوعی: ای پسر، آیا چیزی بالاتر از این نادانی وجود دارد که انسان با وجود تمام ناتوانی‌هایش هنوز به این جهل دچار است؟
هوش مصنوعی: آدمی احساس ناتوانی خود را درک می‌کند ولی با این وجود، سعی می‌کند زیر فشار و بار سنگین زندگی ایستادگی کند.
هوش مصنوعی: پس به طور قطع، نیازمند یاری خداوند بود، زیرا با لطف او، کارها آسان می‌شود.
هوش مصنوعی: این جمله به ما می‌گوید که معنای واقعی عبادت برای من واضح شد، وقتی که دعا را هم به عنوان نوعی عبادت در نظر گرفتم.
هوش مصنوعی: یاری و کمک از سوی حق حتماً است، پس به این دلیل که این موضوع در مذهب تفویض مطرح شده، آن را کنار بگذارید.
هوش مصنوعی: چونکه کسی نمی‌تواند خود را در کمک و یاری به حق تعالی دخیل بداند، ای ابراهیم.
هوش مصنوعی: عمل انسان به خاطر غفلت از لطف الهی نادرست و بی‌نتیجه است. به همین دلیل، رفتار و کارهای او از اعتبار و ارزش برخوردار نیست.
هوش مصنوعی: خداوند، پرستش تنها تو را می‌طلبیم و از تو یاری می‌خواهیم، که این آموزش به پرستنده یاد می‌دهد.
هوش مصنوعی: وقتی که قدم در راهی گذاشتی، باید از خداوند کمک بخواهی.
هوش مصنوعی: هر سالکی که بدون کمک و یاری حق به سفر خود ادامه دهد، هرگز به مقصد نخواهد رسید.
هوش مصنوعی: اگر کسی بدون کمک خداوند به مقام و سلطنتی برسد، آن جایگاه هرچند ظاهراً بلندمرتبه باشد، در حقیقت بی‌ارزش و تیره خواهد بود.
هوش مصنوعی: دعاهای ما به وضوح اثر خود را نشان داد و رازهای آن برای ما نمایان شد.
هوش مصنوعی: به من توجه کن و به سوی من بازگرد تا بتوانم دعایت را پاسخ دهم و به آن عمل کنم.
هوش مصنوعی: کسی که از خداوند درخواست کمک نمی‌کند، جان خود را با دعا به سعادت نمی‌رساند.
هوش مصنوعی: انسانی که در زندگی‌اش به قدرت و اختیار خود تکیه کند و خود را مستقل از خداوند ببیند، در واقع دچار شرک شده است.
هوش مصنوعی: نه تحت فشار قهر خداوند هستیم و نه همه چیز به خودمان واگذار شده است؛ ای عمو، بیایید تا به دقت همه چیز را بشناسید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.